Dimitri Renmans

‘Voor de slachtoffers is klimaatopwarming wel degelijk het einde van hun wereld’

Dimitri Renmans Post-doctoraal onderzoeker Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en -beheer (Universiteit Antwerpen)

Post-doctoraal onderzoeker Dimitri Renmans antwoordt op de open brief van wetenschapsfilosoof Maarten Boudry aan klimaatspijbelaars Anuna De Wever en Kyra Gantois: ‘Het is pijnlijk cynisch dat u de grootste slachtoffers van de klimaatopwarming gebruikt om acties tegen die klimaatopwarming te vertragen.’

Wij delen een bezorgdheid meneer Boudry, een bezorgdheid die aan de kern van de wetenschap – maar ook het maatschappelijke debat – raakt. En dat is de bezorgdheid voor goede en correcte argumenten. Ik klaag wel vaker tussen pot en pint over het gebrek aan wetenschappelijke onderbouwing van vele van de in de media en politiek circulerende beweringen.

Voor de slachtoffers is klimaatopwarming wel degelijk het einde van hun wereld.

Als wetenschapsfilosoof had ik dan ook in u een medestander gezien. Dat leek in eerste instantie inderdaad ook zo te zijn in uw open brief aan Anuna De Wever en Kyra Gantois. U schreef in te willen gaan op de ‘fouten en tekortkomingen’ in hun betoog. Vol interesse las ik uw open brief, maar ik kwam jammer genoeg van een kale reis terug.

Uw eerste punt kan worden samengevat met twee regels uit het liedje ‘The way of the Dodo’ van The Streets: ‘It’s not earth that’s in trouble, it’s the people that live on it, earth will be here long after we’ve all gone the way of the Dodo.’ Vrij vertaald: de aarde zal er nog lang zijn na ons, het is de mensheid die in de problemen komt door de klimaatopwarming. Hier volg ik u volledig, tot net voor de laatste zin van die paragraaf: ‘Klimaatopwarming is ernstig, maar heus niet het einde van de wereld.’ De juiste conclusie is natuurlijk dat het niet het einde van de planeet betekent. Maar voor de nu al vele slachtoffers van extreme weersomstandigheden (tropische stormen, overstromingen, droogtes, wisselende seizoenen) is het wel degelijk letterlijk het einde van hun wereld.

In uw volgende argument roept u een valse associatie op. U stelt dat we dankzij onze CO2-uitstoot kunnen genieten van ongeziene welvaart en dat een snelle transitie naar een groene economie voor een verarming zal zorgen. U stelt dus CO2 gelijk aan welvaart, en een snelle omschakeling naar groene energie gelijk aan armoede.

Sterker nog, u stelt dat mensen in ontwikkelingslanden niet wakker liggen van het klimaat. Excuseer! Het vele onderzoek dat over de hele wereld wordt uitgevoerd toont net aan dat de armste mensen in de wereld nu al de grootste gevolgen ondervinden van de klimaatverandering. Het is pijnlijk cynisch dat u de grootste slachtoffers van de klimaatopwarming gebruikt om acties tegen die klimaatopwarming te vertragen. De armste mensen ter wereld liggen misschien niet wakker van het klimaat, maar wel van het uitblijven van de regen, hun mislukte oogst en de verwoestijning van hun landbouwgebieden. Allemaal mede veroorzaakt door de klimaatverandering.

U stelt terecht dat we een afweging moeten maken tussen de kosten (en ook opbrengsten) van een snelle overschakeling naar een groene economie en de kosten van de gevolgen van de klimaatverandering. Wat blijkt? Die afweging leidt wetenschappers er net toe te pleiten voor een snellere omschakeling. Het werk van die wetenschappers doet u hopelijk niet zonder enige argumentering af als gebaseerd op ‘onzekere klimaatmodellen’? Als de klimaatmodellen onzeker zijn (en dat zijn ze, de meeste voorspellingen bleken de negatieve gevolgen onderschat te hebben), dan zijn de economische modellen dit zeker (om de zes maanden worden de economische voorspellingen aangepast).

De armste mensen ter wereld liggen misschien niet wakker van het klimaat, maar wel van het uitblijven van de regen, hun mislukte oogst en de verwoestijning van hun landbouwgebieden.

U eindigt met een oproep aan België om het voortouw te nemen in de ontwikkeling van nieuwe groene technologieën. Slim, op die manier toont u aan dat u eigenlijk dezelfde doelstelling voor ogen heeft en probeert u uw argumenten extra legitimiteit te geven. Maar op het einde van de brief wordt duidelijk dat dit eigenlijk maar een opstapje was om de klimaatbetogers nog een finale veeg uit de pan te geven: ‘Begrijpen jullie nu waarom sommige mensen het een beetje ironisch vinden dat jullie uitgerekend de schoolbanken verlaten om het klimaat te redden?’ Het door u aangehaalde voorbeeld van het gat in de ozonlaag is nu net een schoolvoorbeeld van de vaststelling dat de politiek voor een gunstig klimaat moet zorgen waarin nieuwe technologieën kunnen ontwikkeld en tot wasdom gebracht worden. Net dat is wat de betogers eisen.

Als afsluiter kan ik niet anders dan toch nog even op de man te spelen. Het getuigt van weinig moed dat u, meneer Boudry, twee jonge strijdlustige en geëngageerde vrouwen viseert die onmogelijk alle antwoorden in pacht kunnen hebben maar wel hun legitieme bezorgdheid uiten over een wereldwijd maatschappelijk (en niet natuurlijk) probleem. Zij verkondigen enkel en alleen wat duizenden wetenschappers al jaren zeggen. U kiest er echter voor niet hen aan te spreken maar op de boodschappers te schieten. Dat is jammer.

Lees ook de brief van wetenschapsfilosoof Maarten Boudry: ‘Anuna en Kyra, jullie onderschatten het menselijk vernuft’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content