‘VN-top over voedselsystemen: een gemiste kans om landbouw en voedsel ingrijpend te hervormen’

Oxfam België, Fian, Iles de paix, SOS faim, 4 ngo’s die zich verenigen in de Coalitie Tegen Honger, hebben geen goed oog in de VN-top over voedselsystemen die vandaag gehouden wordt in New York.

De cijfers zijn onthutsend: alleen al in 2020, terwijl de pandemie blijft voortduren, lijdt 10% van de wereldbevolking honger en is 30% ondervoed, waaronder een groeiend aandeel kinderen. Meer in het algemeen heeft de mondiale voedselproductie een verwoestend effect op het milieu en versnelt het de klimaatverandering. Ons hele voedselsysteem, dat zeer ongelijk en onrechtvaardig is, loopt mank. De VN-top over voedselsystemen, die op 23 september wordt gehouden, moet een gecoördineerd antwoord op deze uitdagingen bieden. Maar waarom wordt de top dan van alle kanten bekritiseerd en geboycot? Waarom vormt die eigenlijk een gevaar voor onze toekomstige landbouw en voedsel?

Al in 2019 hebben honderden maatschappelijke organisaties de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres, bevraagd over de invloed van de agrosector op de koers van de top, die de nadruk legt op innovatie, digitalisering, financiering en technologie als belangrijkste hefbomen voor de transformatie van voedselsystemen. Achter de retoriek over de dringende noodzaak om onze voedselsystemen ingrijpend te veranderen, is dit evenement een klankbord geworden voor de oplossingen die worden bepleit door het Wereld Economisch Forum en AGRA (Alliance for a Green Revolution in Africa), waarvan de voorzitter als speciale gezant voor de top is aangesteld. Dit gaat ten koste van de overgrote meerderheid van degenen die de wereld voeden. Transformeren? Ja, maar zonder de gevestigde belangen en de enorme machtsongelijkheden in de voedselsystemen ter discussie te stellen, of het hoofddoel van de voedselsystemen weer centraal te stellen in het debat: het garanderen van het recht op voedsel voor iedereen, vandaag en morgen.

Deze zelfbenoemde “Top der Volkeren” is zijn naam niet waard. Door geen echte participatie mogelijk te maken van degenen die het meest betrokken zijn bij zowel de problemen als de oplossingen voor ons voedselsysteem in crisis, mist de top de kans om aan te dringen op een radicale koerswijziging om de dringende uitdagingen van honger, milieuaantasting en klimaatverandering aan te pakken.

Erger nog, er bestaat een groot risico dat staten en internationale instellingen zich van hun verantwoordelijkheden zullen onttrekken en uiteenlopende coalities zullen vormen rond de aanbevolen oplossingen. Het maatschappelijk middenveld, coalities van wetenschappers en de speciale rapporteurs van de VN vragen allemaal hetzelfde: de besluiten die op de Top zouden worden genomen, moeten opnieuw op democratische wijze worden besproken in de Commissie voor Wereldvoedselzekerheid, het belangrijkste internationale platform om het recht op voedsel voor iedereen te verwezenlijken.

VN-top over voedselsystemen: een gemiste kans om landbouw en voedsel ingrijpend te hervormen.

Op die manier behouden wij de kans om innovatieve, rechtvaardige en duurzame voedselsystemen voor toekomstige generaties vorm te geven. Paradoxaal genoeg heeft de noodzaak om zich tegen deze top te verzetten een historische alliantie mogelijk gemaakt van de belanghebbenden van het voedselsysteem van morgen, waarbij kwesties als voedselsystemen, biodiversiteit en klimaatverandering met elkaar worden verweven. Deze brede beweging voor voedselsoevereiniteit, geleid door boeren, inheemse volkeren, academici, deskundigen, beleidsmakers, maatschappelijke organisaties en sociale bewegingen, ijvert voor een transitie op basis van de mensenrechten en de beginselen van agro-ecologie. En dan gaat het zowel over de praktijken op het veld, korteketeninitiatieven, coöperaties, als om beleid dat wordt vastgesteld in burgerraden voor voedselbeleid, of democratische en inclusieve fora.

Hoe zit het met België?

Hier en daar zien we initiatieven en horen we geluiden uit de politiek die gunstig kunnen zijn voor een grondige ommeslag op het vlak van onze voedselsystemen. Dat is goed nieuws, maar helaas hebben e zorgen van het maatschappelijk middenveld op de top over voedselsystemen niet tot veel debat en reactie van de Belgische vertegenwoordigers geleid.

De geschiedenis heeft ons altijd geleerd dat momenten van structurele crisis zowel kansen voor radicale veranderingen als risico’s van machtsconsolidatie kunnen inhouden. Dit wordt vandaag opnieuw geïllustreerd door de wereldwijde gezondheidscrisis die we doormaken. Onze kinderen zullen de enigen zijn die weten of de huidige crisis het mogelijk heeft gemaakt – of niet – om hen morgen te voeden met respect voor de planeet.

Florence Kroff (FIAN België), François Grenade (Iles de Paix), Benoît De Waegeneer (SOS Faim) en Thierry Kesteloot (Oxfam België) namens de Coalitie tegen de Honger.De Coalitie tegen de Honger is een platform van Belgische NGO’s die actief zijn op het gebied van voedselzekerheid en landbouw.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content