Gemeentebesturen die belastingen verhogen, weinig investeren of veel schulden maken, worden niet afgestraft door de kiezer. Dat blijkt uit een onderzoek van de UGent.
Over exact één jaar, op 14 oktober 2018, kiest de Vlaming 308 nieuwe gemeentebesturen. Het financiële beleid die de gemeenten gevoerd hebben, zal wellicht geen rol spelen in het stemgedrag van de kiezer.
Stijn Baert, Herman Matthijs en thesisstudente Ilse Verdievel gingen na of de Vlaming in het verleden zittende meerderheden beloonde of afstrafte voor evoluties in de gemeentelijke belastingen, investeringen en schulden. “Of we nu focusten op de aanvullende personenbelasting, de opcentiemen op de onroerende voorheffing, de investerings- of schuldgraad: geen enkele van deze beleidskeuzes bleek een significant effect te hebben op het stempercentage van de zittende meerderheden”, zegt Stijn Baert.
Deze resultaten zijn enigszins in tegenspraak met de bevindingen in buitenlandse studies: in Portugal en Spanje werden zittende meerderheden bestraft voor verhoogde belastingen en beloond voor investeringsuitgaven. Anderzijds waren de resultaten in Waals onderzoek gelijkaardig: ook daar geen significante associatie tussen gemeentelijk begrotingsbeleid en verkiezingsresultaten.
Wat wel een significante drijver van het verkiezingssucces van een zittende meerderheid lijkt, is de grootte van de coalitie. Coalities bestaande uit meer partijen deden het beter bij de volgende verkiezingen.
Verklaring?
Dat de Vlaming het financieel beleid van zijn gemeente niet lijkt mee te nemen in het stemhokje, mag op het eerste zicht verbazen, maar strookt met bepaalde observaties.
“Budgettaire kwesties zijn altijd al een punt van discussie geweest op het Vlaamse en het federale niveau. Denk maar aan de recente discussies omtrent meerwaarde- en vennootschapsbelastingen (federaal) en aan de zogenaamde “Turteltaks” (Vlaams). Tijdens de Vlaamse en federale verkiezingen van 2014 was de belangrijkste quote die van Bart De Wever: ‘Show me the money’. Op gemeentelijk niveau lijkt het budgettair beleid veel minder een item. Campagnes in aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen zijn er ook veel minder op toegespitst”, zegt Herman Matthijs.
Een andere verklaring is dat het voor de Vlaming misschien niet duidelijk is wat precies tot de inkomsten en uitgaven van de gemeenten behoort. Zo worden de opcentiemen op de onroerende voorheffing en de aanvullende personenbelasting niet rechtstreeks door de gemeente gevorderd, maar door het Vlaams Gewest en de federale overheid, respectievelijk, waarna ze worden doorgestort.
Verkiezingen 2018
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier