Vlaanderen verhoogt eenzijdig artsenquota – studenten vinden het ‘onbegrijpelijk’

Volgend academiejaar kunnen er aan de Vlaamse universiteiten 1276 studenten geneeskunde en 180 studenten tandheelkunde aan hun opleiding beginnen. Dat zijn er meer dan voorzien in de federaal bepaalde quota. De studentenverenigingen zijn allesbehalve blij.

De federale quota voorzien slechts 929 kandidaat-artsen en 136 kandidaat-tandartsen. Maar volgens Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) liggen die quota te laag om de zorgnoden in Vlaanderen op te vangen. ‘Vlaanderen was de braafste leerling van de klas, maar we vlogen wel keer op keer in de hoek. Dus verhogen we nu zelf de artsenquota’, zegt de N-VA-minister.

De quota zijn al jaren een communautair getinte twistappel. Terwijl aan Vlaamse kant gewerkt werd met een instroombeperking via een toelatingsexamen, werden de quota aan Franstalige kant veelvuldig overschreden. De federale overheid dreigde er enkele keren mee om geen RIZIV-nummers toe te kennen aan alle afgestudeerden, maar ging telkens overstag. In Vlaanderen is intussen een achterstand ontstaan. ‘De balorige leerling werd keer op keer beloond, de brave leerling werd keer op keer bestraft’, zegt Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts. ‘In dat spel spelen we niet meer mee.’

Duur

Vlaanderen verhoogt nu zelf de artsenquota. Volgend academiejaar zullen er aan de Vlaamse universiteiten 1276 studenten geneeskunde en 180 studenten tandheelkunde kunnen starten aan een opleiding. Dat is respectievelijk 10 procent meer en 22 procent meer dan bij de start van het huidige academiejaar.

De Vlaamse regering zal er volgens minister Weyts ‘al het mogelijke aan doen om ervoor te zorgen dat alle afgestudeerden een RIZIV-nummer krijgen van de federale overheid, zoals ook keer op keer gebeurde voor de Franstalige afgestudeerden’. De Vlaamse regering gaat ook na wat voor de universiteiten de financiële impact zal zijn van de quotaverhoging. Het gaat namelijk om dure opleidingen.

‘Onbegrijpelijk’

De Vlaamse studenten en arts-specialisten in opleiding vinden de beslissing onbegrijpelijk dat Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) de quota voor de opleidingen geneeskunde en tandheelkunde verhoogt. De studenten belanden hierdoor in een onzekere situatie op het einde van hun opleiding. Het Vlaams Geneeskundig Studentenoverleg (VGSO) en de Vlaamse vereniging voor Arts-Specialisten in Opleiding (VASO) vragen de Vlaamse regering om haar besluit te herzien.

De verenigingen pleiten al langer, samen met de decanen geneeskunde, voor het invoeren van mogelijke subquota als tijdelijke maatregel om te voldoen aan de zorgnoden van de bevolking. Het federaal contingent, waaraan de toekenning van RIZIV-nummers vasthangt, blijft in hun voorstel ongewijzigd op 929. Er is volgens VGSO en VASO ‘geen garantie dat de startende studenten allemaal als arts aan de slag kunnen gaan wanneer ze afstuderen’, stellen de beide verenigingen vrijdag in een persbericht.

De verenigingen willen niet dat Vlaamse geneeskundestudenten in dezelfde situatie belanden als de Waalse geneeskundestudenten die jarenlang in onzekerheid verkeren door hun overaantal tegenover de vastgelegde federale quota. Ook voor de kwaliteit van de opleiding zou een plotse stijging van de quota geen goede zaak zijn. Het opleiden van goede artsen vergt een individuele, persoonsgerichte aanpak met voldoende blootstelling aan pathologie. Daarnaast benadrukken het VGSO en de VASO dat het tekort binnen de huisartsgeneeskunde en andere knelpuntspecialismen dringend en op een gestructureerde wijze opgelost moet worden. Een algemene verhoging van het aantal studenten zonder bijkomende maatregelen biedt geen garantie op het oplossen van de tekorten in de knelpunten. Een overschot aan artsen is ook niet wenselijk vanwege toenemende maatschappelijke kosten door onnodige onderzoeken. Er wordt dan ook met nadruk objectieve cijfers gevraagd omtrent tekorten en overtallen alsook werkloosheidscijfers per uniek specialisme in Vlaanderen. Alleen zo kan een coherent beleid gevoerd worden in het belang van elke student én de medische sector.

Luc Sels, rector van de KU Leuven, en tevens voorzitter van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR), vindt het een ‘riskante stap’.

‘Ik begrijp die goesting wel om de druk op te voeren op het federale niveau en de andere gemeenschap’, zegt hij, ‘maar ik vrees toch voor de risico’s op lange termijn. De cohorte die nu aan de start verschijnt voor geneeskundestudies zal pas over zes jaar afstuderen en wanneer ze specialiseren nog later. Welnu, in die periode verwachten we een ondertal en niet een overtal van geneeskundestudenten. In plaats van de quota verhoogd te zien, zouden wij liever aangepaste subquota (voor specialisaties) tegemoet zien.’