In een interview met De Zondag blikt Matthias Diependaele (N-VA) terug op een volledig jaar als minister-president van de Vlaamse regering. Een gesprek over de Vlaamse schuldenberg en foute subsidies.
Een schuldenberg die oploopt, geen begroting in evenwicht: na meer dan tien jaar N-VA aan het roer lijkt Vlaanderen de Belgische toer op te gaan. Moet uw partij niet eens dringend in de spiegel kijken?
‘Ik ga niet akkoord met het beeld dat u schetst. Zelfs de Nationale Bank zegt dat de Vlaamse schuld, als enige van dit land, prima houdbaar is. Er is immers een verschil tussen goede en slechte schuld. De schulden die wij maken voor Oosterweel, de bouw van sociale woningen en de luchthaven van Zaventem, zijn goede schulden, want deze zullen onze welvaart verbeteren. De slechte schulden zijn de leningen die je moet aangaan om je begroting op orde te krijgen. (benadrukt) Dat is waarom wij een evenwicht willen.’
Tegen het eind van deze legislatuur zou de Vlaamse schuldenberg 70 miljard bedragen. Zegt u dan dat dat niet zorgwekkend is?
‘Neen. We moeten dat zeker in de gaten houden. Maar zolang we richting evenwicht gaan, maak ik mij geen grote zorgen.’
Bent u tevreden over uw eerste volledig jaar als minister-president?
‘Ja, en vooral omdat we naast het budgettaire onze blik op de toekomst durven richten. Dat is waar ik het meest fier op ben. Deze regering hervormt met het oog op de toekomst. Denk aan het vlotter vergunningenbeleid en de focus op innovatie. Maar ook de onderwijshervorming. Ere wie ere toekomt: de omslag die Zuhal (Demir, N-VA, red) aan het maken is, zal ons onderwijs weer op het juiste spoor zetten.’
Wat doet zij beter dan haar voorgangers?
‘De focus leggen op kennis en discipline. Geen pretpedagogie meer, zoals twintig jaar geleden. Terug naar de basis en de kerntaken. Ben Weyts (N-VA) was vorige legislatuur de eerste die deze tanker begon te keren. Zuhal is deze weg keihard aan het verderzetten.’
Dossiers die brokken hebben gemaakt, zijn Gaza en de subsidies voor het middenveld. Hoe kijkt u daarop terug?
‘Discussie moet kunnen in een gezonde democratie, vind ik. Het belangrijkste is dat er uiteindelijk beslissingen worden genomen. Na de discussie over Gaza hebben wij een besparingsoefening van 1,5 miljard gemaakt. Dat was het beste bewijs dat deze regering compromissen kan sluiten, ook al lopen de standpunten van de drie partijen vaak uiteen. Elke partij verdient daar trouwens een mooie pluim voor.’
Dat een partij, in casu Vooruit, ermee dreigt niet meer aan tafel te komen, vindt u dat ook gezond?
‘Ik heb dat in de krant gelezen, maar eerlijk waar: tegen mij is er nooit zo’n dreigement uitgesproken. Iets waar ik mij wel aan erger … (wikt zijn woorden) Onder de negen ministers is er volgens mij wel voldoende vertrouwen. Ik heb het vooral lastig met de communicatiestrategen die daarrond hangen. De mensen die altijd en overal het grote gelijk propageren. Zij maken het beleidswerk nodeloos moeilijker.’
De mensen voor wie particratie primeert op democratie?
‘Dat is nu eens perfect uitgedrukt. Met die mensen heb ik het inderdaad lastig. En ik wijs daarmee niet naar één partij. Het is een algemener probleem.’
Waarom verliest de Vlaamse Volksbeweging (VVB) haar subsidies?
‘Omdat wij proper willen zijn op onszelf. Dat is een moeilijk dossier voor mij, want ik ben groot geworden in de VVB. Het is daar dat ik mijn ideologische onderbouw gevonden heb. (denkt na) Wij zaten genepen tussen ofwel onze vrienden redden ofwel trouw blijven aan onze overtuiging dat er in de subsidies geknipt moet worden. We hebben voor het tweede gekozen. Tegelijk zeg ik heel fors dat het adviessysteem zoals we dat vandaag kennen, ideologische gekleurd is en zichzelf daardoor failliet verklaard heeft. Ik vind het onbegrijpelijk dat een beweging die geweld promoot, zoals Headquarters of the Movement, een positief advies kan krijgen.’
Wat wil u daaraan doen?
‘We hebben afgesproken dat bevoegd minister Caroline Gennez (Vooruit) tegen 2028 een nieuw decreet zal uitwerken. Dat wordt geen makkelijke oefening. Ik ben mij daar bewust van. Maar het moet.’
Paul Cobbaert