Officieel is de opvolging van Bruno Valkeniers als voorzitter van het Vlaams Belang ‘nu niet aan de orde’. Daarmee is inderdaad alles gezegd: straks is het thema nummer één.
Berichten in Gazet van Antwerpen en De Standaard bonden de kat de bel aan. Het was voldoende dat VB-voorzitter Bruno Valkeniers op de nieuwjaarsreceptie afgelopen weekend het begrip ‘verjonging’ in de mond nam om scenario’s over zijn eigen aftreden en opvolging afgedrukt te zien. Hoewel: de suggestie dat Filip Dewinter (49) straks mogelijk de opvolger van Valkeniers (57) zou zijn, duidt niet bepaald op een Operatie Verjonging in klassieke zin.
Valkeniers en Dewinter klinken in een eerste reactie unisono: ‘Nu niet aan de orde.’ En de reden daarvoor is ook plausibel: eerst moet het VB de klip van de gemeenteraadsverkiezingen voorbij. Voor het eerst sinds jaren heeft een stembusgang mogelijk existentiële gevolgen voor het VB. Door de steile opgang van de N-VA, gekoppeld aan eindeloze twisten in eigen rangen en een grote erosie onder de oude mandatarissen, is de enige vraag die telt in VB-kringen: ‘Hoeveel zullen we verliezen?’ Bij uitbreiding: ‘Houden we treffelijk stand, of krijgen we echt slaag? En is die neergang overal dramatisch, of zijn er nog lichtpunten?’
De onzekerheid over de afloop van de gemeenteraadsverkiezingen maakt dat Dewinter en Valkeniers een punt hebben: nu speculeren wie de nieuwe VB-voorzitter wordt is inderdaad voorbarig, de naam van Dewinter naar voren schuiven eigenlijk pure speculatie. Dewinter: ‘Of ik kandidaat ben of niet hangt natuurlijk van de resultaten van de gemeenteraadsverkiezingen af.’ Versta: als het VB in Antwerpen echt weggeveegd wordt in het verwachte duel tussen Bart De Wever en Patrick Janssens is Dewinter veeleer een handicap dan een versterking als voorzitter. Als hij het (onverwacht) toch (zeer) goed doet, zal hij als voorzitter zijn partij weer omhoog willen sleuren.
Maar met die uitspraak geeft Dewinter ook aan dat het voorzitterschap van Valkeniers wellicht voorbij is. Het is ook niet geworden wat Valkeniers zelf bij zijn aantreden in 2008 verhoopte. Toen droomde hij van een ‘Forza Flandria’, een verzameling van alle rechtse en Vlaamse krachten met het VB als spil. Die Forza Flandria is stilaan een feit, maar draait rond Bart De Wever, en die houdt de VB’ers op armlengte. Het voorzitterschap van Valkeniers werd een nachtmerrie voor hemzelf en voor zijn partij. Dat was niet zijn schuld, maar Valkeniers kon de desintegratie ook niet tegengaan. Het VB verloor kiezers, verkozenen, leden, invloed, gezag en relevantie. In de vuile oorlog rond wijlen Marie-Rose Morel sneuvelden oude politieke allianties en eindigden langdurige vriendschappen. Zijn critici zeggen dat Valkeniers het uiteenvallen versnelde, door de facto altijd de kant te kiezen van de Antwerpse groep rond Filip Dewinter en Gerolf Annemans.
De lijst bekende VB’ers die de laatste jaren braken met de partij is veel te lang om gezond te zijn: Frank Vanhecke, Jurgen Ceder, Erik Arckens, Johan Demol, Francis Van den Eynde, Karim Van Overmeire, Koen Dillen, Bruno Stevenheydens, Jurgen Verstrepen en vele anderen. In die zin is de oproep tot noodzakelijke ‘verjonging’ ook een dringende noodzaak: het VB was de voorbije jaren getuige van ‘het einde van een politieke generatie’. De vraag is of de nieuwe VB-generatie na 14 oktober nog een beetje basis heeft om de partij weer op te bouwen. (WP)
