‘Vivaldi heeft opnieuw wat valse noten geblazen en een belabberde partituur afgeleverd: de pensioenhervorming’

‘Deze ploeg heeft drie ex-pensioenministers in het regeringsorkest, maar ze kunnen nog geen degelijke symfonie spelen’, schrijft Kamerlid Jean-Marie Dedecker over het pensioendossier.

Het proefballonblazersensemble van Vivaldi heeft terug wat valse noten geblazen en een belabberde partituur afgeleverd: de pensioenhervorming. Ze hebben nochtans drie ex-pensioenministers in het regeringsorkest, maar kunnen nog geen degelijke symfonie spelen. Vincent Van Quickenborne, Alexander De Croo en Frank Vandenbroucke gingen Karine Lalieux al vooraf. Vandenbroucke, de rode professor, was zelfs de oprichter van een oplichtersvehikel, het Zilverfonds, en tussen 1988 en 2011 kwamen alle pensioenministers uit de socialistische stal van PS & SP.A. De voorstelling van het gedrocht van Lalieux liep volgens het gebruikelijk democratisch schema: eerst in de pers (profilering bij opbod voor de achterban) en dan pas op de regeringstafel. Straks mogen de experten van de Vergrijzingscommissie en de sociale partners nog hun zegje doen, en uiteindelijk zal de meerderheid in de parlementaire praatbarak gedwee op het knopje mogen drukken voor een geschoren pensioenschaap met vijf poten. Maar eerst moet het nog een tijdje op stal omdat de Vivaldipartijen nog wat moeten afkoelen.

De PS produceerde haar zoveelste surrealistisch en budgettair luchtkasteel. Wie op een carrière van 30 jaar slechts aan 10 effectief gewerkte jaren komt krijgt van Lalieux straks al een pensioen van 1.500 euro per maand. Meer zelfs, in wezen is een dikke zes jaar arbeid genoeg, want tweederdearbeid geldt al als een voltijdse baan. Het zijn zotten die werken. Streven naar 67 was eerst de norm en minstens 44 jaar aan de bak, maar we mogen er van haar nog vlugger onderuit: op je zestigste en na 42 jaar dienst, gelijkgestelde periodes zoals werkloosheid inbegrepen. Niet minder dan 30% van de pensioenopbouw bij de mannelijke werknemers en 37% bij de vrouwelijke bestaat uit gelijkgestelde periodes. In het zelfstandigenstelsel is dat amper 3 en 5 procent. Van de 60 tot 64-jarigen is nauwelijks 35% nog aan het werk.

‘Vivaldi heeft opnieuw wat valse noten geblazen en een belabberde partituur afgeleverd: de pensioenhervorming’

Onze pensioenrekening was eind 2019 al opgelopen tot 49.254.758.500 euro per jaar. De komende twee decennia komen er een miljoen extra gepensioneerden bij, waardoor de jaarlijkse pensioenfactuur nog met 13 miljard euro zal toenemen (uitgerekend in eurowaarde van vandaag). In 2048 zal onze pensioenlast 14% van ons BBP bedragen. Het gemiddeld pensioen van een werknemer is 1.324 euro per maand, van een zelfstandige amper 941 euro en van een ambtenaar 2.745. Ambtenaren hebben niet alleen het dubbel pensioen van een werknemer in de privésector maar ons pensioenstelsel is meer een Augiasstal dan een koterij. Zo mag een “rollend” spoorwegarbeider die dertig jaar gewerkt heeft al op zijn 55ste op rust. En dan nog te bedenken dat quasi de helft van onze werkende bevolking op de loonlijst staat van de overheid. Socioloog Jan Hertogen berekende dat de loontrekkende tewerkstelling in de publieke sector momenteel niet minder dan 46,7% van alle tewerkstelling in België vertegenwoordigt. Nagenoeg één op twee werkt dus voor de overheid als we er de welzijns- en zorgsector bijrekenen, evenals de culturele sector en het onderwijs omdat deze rechtstreeks gefinancierd worden door vadertje Staat.

Om het gulle vergrijzingsfonds van Lalieux te betalen moet 80% van de actieve bevolking aan de slag en daarvoor zullen er 667.000 jobinvullingen moeten bijkomen. Een utopie, onze huidige werkzaamheidsgraad is nauwelijks 70%, en dan nog dankzij Vlaanderen, waar ze afklopt op 74,7%. Wallonië blijft steken op 64,6% en Brussel zelfs op 61,3%. En van de niet-EU-immigranten tussen 20 en 64 jaar was in 2018 amper 52 procent aan de slag – rond dat percentage schommelen we al meer dan een decennium. In de hele EU scoren we daarmee het slechtst.

Uit een marketinganalyse in Wallonië blijkt dat van de PS-kiezers er twee van de drie werkloos zijn. Bij de CDH- of MR-kiezers zijn er van de drie twee aan de slag. Onze gemiddelde gewerkte loopbaanduur is amper 33,4 jaar en behoort tot de laagste van Europa. We staan daarenboven wel in de Europese top qua lasten op arbeid, en de vakbonden willen die lasten nog verhogen (nu zelfs op studenten- en flexijobs, evenals op maaltijdchecks). Bij elke werkloze komt er voor hen immers geld in het laadje. Maar in een land dat al decennialang worstelt met de werkloosheidsval, en waar de sociale zekerheid niet zelden eerder een hangmat is dan een vangnet wordt luiheid ook het oorkussen van de duivel.

Ons tochtgat aan de Noordzee telt 1.372.000 inactieven tussen de 26 en de 64 jaar, en amper de helft van onze laaggeschoolden is aan de slag. Toch schreeuwt en smeekt elke economische sector om werkkrachten, zelfs laaggeschoolden kunnen zo aan de bak, van de bouw tot in de horeca. Er is geen bouwwerf zonder Polen of Portugezen, en geen transportfirma zonder Chauffeurs uit het Oostblok. Ze vullen de gaten in de arbeidsmarkt die wij niet meer willen invullen. Er zijn niet minder dan 90 knelpuntberoepen. Supermarktketen Lidl gaat met een jobbus de straat op om 350 nieuwe werknemers te ronselen, en geeft een bonus van 750 euro om nieuwe collega’s aan te trekken. Salariswagens worden in de solden aangeboden om werkwilligen te verleiden, zelfs in de overheidssector. Drie op de vier horecaondernemers zijn vandaag op zoek naar 3.500 werknemers, maar de overheid komt niet verder dan kurieren am symptom.

Minister Hilde Crevits zal 120 miljoen euro uittrekken om met de VDAB extra opleidingen te organiseren. De beste opleiding om pinten te tappen is echter achter de toog staan en niet ervoor. We zitten de zondagmiddag graag op een terrasje, maar niemand wil ons op de dag des Heren nog bedienen. In het onderwijs waren er eind augustus 2.333 vacatures, maar van zodra sommige leraren vastbenoemd zijn gaan ze over op een viervijfdenstelsel (in Middelkerke één op drie in het gemeentelijk onderwijs). De nieuwbakken leerkrachten moeten dan als pendelaars maar de gaten opvullen in de uurroosters van de statutairen. Zouden we dus niet beter even aan zelfonderzoek doen in plaats van aan zelfbeklag.

We klagen over flexijobs, maar na Portugal is de Belgische arbeidsmarkt de minst flexibele van Europa. Vroeger waren rugklachten de oncontroleerbare reden voor langdurige arbeidsongeschiktheid nu is het burn-out. En zelfs vijftien procent van de kantoorwerkers verveelt zich en heeft last van een bore-out… Terugkeerkeercoaches moeten ze nu van minister Vandenbroucke terug op de werkvloer halen!

En ondertussen zijn er cijfers in een rapport van Ignace Glorieux waaruit blijkt dat de productiviteit bij thuiswerk daalt met circa 20% of zowat 6 uur per week in vergelijking met de prestaties op kantoor. Maar bedrijven moeten verkleedpartijtjes en gratis carwash aanbieden om de thuiswerkers na corona terug naar kantoor te krijgen. Het is goed in ’t eigen hart te kijken even voor het slapen gaan.

Al decennialang zorgt de werkloosheidsval er voor dat het voor vele lage inkomens lucratiever is thuis te blijven met een vervangingsinkomen dan aan de slag te gaan. Er bestaan echter wel duurzame oplossingen om dit probleem van de werkloosheidsval op te lossen. Beperk de werkloosheidsuitkeringen in de tijd en verhoog de belastingvrije som van 8.990 euro naar 16.288 euro, het jaarbedrag van een gezinsleefloon. Wat de overheid verliest op belastinginkomsten wordt dan ruim gecompenseerd door een vermindering op de sociale uitgaven. Iedereen volwaardig en verdienstelijk aan de slag en iedereen krijgt meer in het loonzakje.

Grensarbeiders komen uit Noord-Frankrijk over de “de schreve” om in Zuid-West-Vlaanderen aan de slag te gaan, maar de taalgrens is te hoog voor Waalse werklozen, niettegenstaande er gezinnen zijn die al drie generaties stempelen. We zijn nog het enige land van de Europese Unie waar je onbeperkt kunt “doppen” en dan zelfs nog een hoger pensioen krijgt dan iemand die gewerkt heeft en netjes zijn sociale bijdragen heeft betaald.

‘Kies een job waar je van houdt en je zal een leven lang niet moeten werken.’ Het is een oude tegeltjeswijsheid van Confucius, maar doe het dan tenminste! Met het aantal vakantiedagen zit het ook snor, we zitten in de top twaalf van de wereld. Toch is het goed om niet te vergeten: rust roest maar arbeid adelt.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content