Burgemeester Maxime Prévot van Namen is niet van plan de monumentale schildpad van Jan Fabre op de citadel van Namen te verwijderen. ‘De rechtbank heeft geen vonnis geveld over zijn artistieke werk.’
De veroordeling tot 18 maanden cel met uitstel van theatermaker en beeldend kunstenaar Jan Fabre voor onder meer aanranding veroorzaakt ook beroering in de hoofdstad van Wallonië. Sinds 2015 huisvest de beroemde citadel van Namen het kunstwerk In Search of Utopia, een reusachtige, vergulde schildpad die wordt bereden door een man – een zelfportret van de kunstenaar.
Het werk, door de inwoners van Namen simpelweg la tortue genoemd, is een geliefd trefpunt voor wandelaars en een toeristische attractie. Met de jaren is de schildpad, zoals de toeristische dienst op zijn website ook aangeeft, uitgegroeid tot een symbool van de Waalse hoofdstad.
Sinds de veroordeling van Fabre voert het feministische collectief Badass in de straten van Namen actie voor het verwijderen van het kunstwerk. De vrouwen vinden de gouden schildpad met daarop een voorstelling van haar maker, die de stad vanuit de hoger gelegen citadel domineert, confronterend en pijnlijk voor slachtoffers van seksueel geweld.
Maar burgemeester Maxime Prévot (Les Engagés) is niet van plan het imposante kunstwerk, dat 450.000 euro heeft gekost, weg te halen. ‘Er is een wezenlijk verschil tussen de kunstenaar en zijn oeuvre. De veroordeling van Fabre is geen reden om zijn kunstwerken uit de publieke ruimte te bannen’, zegt Prévot. ‘Het is de man die misstappen heeft begaan, de man die is veroordeeld, en de man die de gevolgen moet dragen. De rechtbank heeft geen vonnis geveld over zijn artistieke werk.’
Bij wijze van vergelijking verwijst de burgemeester naar recente en oudere seksschandalen rond beroemde kunstenaars. ‘Moeten alle door Harvey Weinstein geproduceerde films wereldwijd uit roulatie worden gehaald? Moeten we alle schilderijen van Paul Gaugain, die er wel erg bijzondere mores op na hield met heel jonge meisjes, in de ban doen? Mogen we geen toneelstukken meer opvoeren van Henry de Montherlant, notoir pedofiel? En laten we ook maar de grote Charlie Chaplin op de zwarte lijst zetten, berucht vanwege zijn omgang met jonge meisjes.’
De burgemeester is, zoveel is duidelijk, vierkant tegen het verwijderen van la tortue, ‘een van onze meest gefotografeerde artistieke landmarks, zowel door toeristen als door inwoners van Namen. Laten we de echte problemen beter bestrijden: seksuele intimidatie en alle vormen van geweld tegen vrouwen. Ik geloof niet dat je door een standbeeld neer te halen op dat gebied ook maar enige vooruitgang boekt.’
Maar wat met het argument van de Namense feministen dat, aangezien Fabre zichzelf boven op de schildpad heeft uitgebeeld, man en werk in dezen wel heel lastig van elkaar te scheiden zijn?
‘Ik heb respect voor hun standpunt maar ik deel het niet’, besluit Prévot. ‘Als het kan helpen, heb ik geen bezwaar tegen een bord met duiding naast het standbeeld. Ook ben ik bereid om de ogen en het gezicht van de representatie van meneer Fabre gedurende 18 maanden te blinddoeken, de duur van zijn veroordeling met uitstel.’
