Vrijdaggroep

‘Veel jongeren hebben het moeilijk met het schoolse kader waarin ze geacht worden volwassen te worden’

‘Jongeren weten wel wat ze willen, maar ze kennen of geloven vaak niet in de eigen talenten, en dat heeft onder meer met de structuren te maken waarin ze vandaag geacht worden volwassen te worden’, schrijft Abdelkarim Bellafkih van de Vrijdaggroep.

“Heel wat problemen in onze samenleving beginnen bij de jongeren zelf. Ze zijn niet gemotiveerd, niet geïntegreerd genoeg, werken alle systemen tegen, respecteren de hiërarchie niet en grijpen de hen aangeboden kansen niet. Daardoor belanden er heel wat jongeren in de criminaliteit, beginnen ze te radicaliseren, leven ze aan de rand van de maatschappij en dragen niets bij tot de samenleving. Een diploma halen, zit er niet meer in; initiatief nemen om iets op te starten is een te grote stap, … Kortom, ze weten niet wat ze willen en we hebben niets aan de jongeren van vandaag.” Dit moet zowat de samenvatting zijn van alle klachten die ik hoor over de ‘jeugd van tegenwoordig’.

Vele verenigingen die met jongeren werken hebben een schoolse structuur. Ze werken met een jaarplanning, dat in de meeste gevallen een kopie is van het vorige jaarplan. We kunnen gerust stellen dat we dan opvoedkundig niet goed bezig zijn. Jongeren zoeken naar verenigingen waar ze zichzelf kunnen zijn, kunnen ontspannen of waar ze iets kunnen betekenen. Ze zijn niet op zoek naar een organisatie met een structuur die hen doet denken aan de schoolbanken.

De ervaring in het jeugdwerk leert mij dat jongeren wel gemotiveerd zijn om zich in te zetten voor een betere samenleving. Ze weten niet altijd hoe ze zichzelf moeten zijn, maar geef ze pen en papier, en ze beginnen gedichten te schrijven over hoe ze zich voelen in hun samenleving. Er zitten parels tussen die gedichten; niet enkel van het hippe slam-poetry en rapteksten, maar ook sonnetten en raadselrijmpjes. Deze gedichten zijn een vorm van zelfreflectie, een kennismaking met een identiteit die ze verder willen ontdekken en ontwikkelen. Net zoals elke innerlijke zoektocht, is een gemeende inlevingsvermogen doorslaggevend. Door te luisteren naar jongeren en ze te bekrachtigen in hun stem, geef je aan dat ze het kunnen. Dat het best oké is om gevoelens en talenten te hebben en daarover te schrijven. Echter leg je zo’n opdracht niet op, je laat het van de jongeren zelf komen, helpt het mee vorm te geven en maakt het realistisch.

Dat is maar één voorbeeld van hoe jongeren geïnspireerd en geactiveerd kunnen worden. Dezelfde aanpak kan in andere situaties worden toegepast: thuis, op school, in de ganse samenleving eigenlijk. Zo kunnen ze zelf evolueren tot medeburgers die bijdragen tot een stabiele samenleving. Een samenleving die ze terug “mijn” samenleving kunnen noemen, weg van de individuele eilandjes waar alleen de eigen ik baas is.

Inspireren doe je door de jongeren in contact te brengen met rolmodellen, door concrete voorbeelden te geven en hen leren de eigen talenten te ontdekken. Muslinked of het Brusselse Toekomstatelier zijn zo’n verenigingen die tonen hoe het beter kan. Dat je beter met jongeren communiceert vanuit een positieve insteek. Door ook de taal en het medium van de jongeren te gebruiken. Wat heb je er anders aan als je elkaar niet begrijpt? Activeren is eigenlijk niet meer dan ondersteunen, de drempels om zelf te doen zo laag mogelijk te houden en door in hen te geloven. Geloven in jongeren, is hen ook vertrouwen geven, eigenaarschap over hetgeen ze willen bereiken. Hierdoor leren ze kritisch en zelfsturend te zijn, maar evengoed leren ze in groep werken en waar ze goed in zijn. Dat zelfvertrouwen is van cruciaal belang.

Dit alles mag met vallen en opstaan. Want jongeren moeten ook leren omgaan met kritiek en tegenslag. Inzien dat succes niet op een dienblaadje wordt aangeboden, maar dat het figuurlijk bloed, zweet en tranen vergt.

Volgende tips kunnen al helpen om een stap te zetten in de goede richting:

– De overheid kan een kader schetsen voor gemeenschapsdienst die door de jongeren zelf ingevuld moet worden. Zo leren ze nieuwe vaardigheden, leggen ze nieuwe contacten en stimuleren we hun zelfvertrouwen. De recente initiatieven van o.a. Peter Van Rompuy (CD&V) om iedere jongere de kans te geven zich voor de Gemeenschap in te zetten en dat van het nodige wettelijke kader en dito (vrijwilligers)vergoeding te voorzien, verdienen onze steun.

– Verenigingen moeten hun planning uit handen durven geven en de ownership bij de jongeren zelf laten.

– Ouders moeten hun kinderen van jongs af al aanleren om met kritiek en tegenslag om te gaan en hen leren assertief in het leven te staan.

– Ook op school moet een leerkracht zich vooral focussen op het invullen van het leren en ondertussen aantonen de leefwereld van de jongeren te kennen. Zoals Pedro De Bruckere (Arteveldehogeschool Gent) zegt: “Klasmanagement begint bij goed lesgeven. Een jolige leraar waarvan leerlingen na een poosje zeggen: ‘Toffe gast, maar ik heb niets bijgeleerd’ is geen goeie leraar.” Daarnaast moeten de leerkrachten de eigen leefwereld van de leerlingen, dewelke het begin en einde van alles lijkt, durven te doorbreken. Een verbinding maken met de leefwereld van de jongeren is wel een tool om jongeren enthousiast te maken en hen intrinsiek te motiveren (Schuit, de Vrieze & Sleegers, 2011).

– Wij als samenleving moeten minder kritisch zijn ten opzichte van de ideeën van jongeren, zolang deze passen binnen ons democratisch systeem en geen bedreiging vormen voor de samenleving. Vaak is het een evolutie het is niet altijd een revolutie.

Laat jongeren zelf bepalen wat ze willen doen en hoe ze het willen bereiken. Laat ze ook invullen waarom dat ze het willen en achteraf evalueren wat ze bereikt hebben. Jongeren weten wel wat ze willen, maar ze kennen of geloven vaak niet in de eigen talenten, en dat heeft onder meer met de structuren te maken waarin ze vandaag geacht worden volwassen te worden. Als er dus iets mis is met de jongeren van tegenwoordig, laat het dan het schoolse kader zijn waarin ze geacht worden op te groeien tot geëngageerde volwassenen.

Abdelkarim Bellafkih is ingenieur, bezieler van o.m. Free Hands, Muslinked en lid van de Vrijdaggroep, beleidsplatform voor jongeren van diverse pluimage ondersteund door de Koning Boudewijnstichting www.vrijdaggroep.be. Twitter: @Friday_Group

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content