Vande Lanotte zag geen perspectief op vooruitgang meer

Volgens de ex-bemiddelaar was het niet mogelijk om de zeven onderhandelende partijen weer rond de tafel te krijgen.

Johan Vande Lanotte heeft ontslag genomen als koninklijk bemiddelaar omdat er volgens hem geen reëel perspectief meer was op vooruitgang in de communautaire gesprekken.

Dat heeft hij woensdagavond gezegd tijdens een persconferentie in de Senaat, waar hij meer uitleg gaf over zijn beslissing. ‘Het was niet mogelijk om de zeven partijen rond de tafel te krijgen en dan is de kans op een akkoord onbestaande’, aldus Vande Lanotte.

Volgens hem is gebleken dat 5 januari (de dag dat N-VA en CD&V bekendmaakten niet te willen onderhandelen op basis van zijn nota) een keerpunt was.

‘Hoe belangrijk het voorbereidende bilaterale werk ook is, het is niet mogelijk een akkoord te maken zonder samen te komen aan de onderhandelingstafel. Alleen door onderhandeling kunnen tegengestelde ideeën tot een compromis leiden’, aldus Vande Lanotte.

‘Een akkoord zal altijd inhouden dat partijen moeilijke inhoudelijke beslissingen nemen. Dat vereist dat men niet alleen de eigen voorstellen verdedigt, maar ook bereid is de voorstellen van de andere met voldoende openheid te benaderen, zelfs als deze de grenzen van het huidig institutioneel kader overstijgen’, aldus de ex-bemiddelaar.

Vande Lanotte laakte ook het gebrek aan discretie. ‘De veelheid en snelheid van communicatie heeft de politieke besluitvorming er niet gemakkelijker op gemaakt. Een spreekwoord zegt ‘het moet een goede spreker zijn die een zwijger kan verbeteren’, aldus Vande Lanotte. Volgens hem is dat spreekwoord momenteel actueler dan ooit. Hij benadrukte zelf discreet te zullen blijven.

Bijna honderd dagen bemiddelaar

Vande Lanotte werd op 21 oktober aangesteld als bemiddelaar. Hij moest het vertrouwen herstellen tussen de onderhandelende partijen (N-VA, PS, CD&V, SP.A, CDH, Groen! en Ecolo) en ook de discussie over de financieringswet objectiveren.

Op 3 januari legde hij een globale nota over de staatshervorming op tafel, met voorstellen over zowel de financieringswet, de financiering van Brussel, Brussel-Halle-Vilvoorde, een reeks bevoegdheidsoverdrachten ter waarde van ongeveer 15 miljard euro. De nota bevatte ook een luik over de modernisering van het politieke bedrijf, met onder meer samenvallende regionale en federale verkiezingen vanaf 2014.

Op 5 januari liet CD&V weten dat het essentiële bijsturingen wilde aan de nota vooraleer verder te onderhandelen. Ook N-VA toonde bijzonder weinig animo. Ook bij de Franstalige partijen waren er bezwaren. Daags nadien bood Vande Lanotte een eerste keer zijn ontslag aan de koning aan, die het in beraad hield.

Op 11 januari vroeg de koning om Vande Lanotte toch verder te werken, in nauwe samenwerking met N-VA-voorzitter Bart De Wever en PS-voorzitter Elio Di Rupo. Maar ook dat triumviraat vond geen uitweg uit de impasse.