Van Quickenborne haalt slag thuis

Na een nacht debatteren heeft de plenaire Kamer het licht op groen gezet voor de pensioenhervorming. Dat gebeurde meerderheid (89 stemmen) tegen oppositie (51 stemmen). Koninginnestuk van de pensioenhervorming is het optrekken van de leeftijd voor vervroegd pensioen van 60 naar 62.

Het Kamerdebat over de pensioenhervorming is pas midden in de nacht van start gegaan. Alle partijen lieten verstaan er zich van bewust te zijn dat er langer moet worden gewerkt. Over de recepten was echter niet iedereen het eens. Minister van Pensioenen Vincent Van Quickenborne kreeg er van de meerderheidspartijen van langs omdat de plannen slecht en onvoldoende werden gecommuniceerd.

“Er is meer nodig”

Koninginnestuk van de pensioenhervorming is het optrekken van de leeftijd voor vervroegd pensioen van 60 naar 62. Werknemers moeten voortaan ook een carrière van 40 in plaats van 35 jaar voorleggen. Aan de wettelijke pensioenleeftijd (65 jaar) en de verworven rechten wordt niet geraakt.

Voor de N-VA zijn de regeringsplannen verdienstelijk, maar is er meer nodig. Katrien Grosemans zei niet voor een hogere wettelijke pensioenleeftijd te zijn, maar om te vermijden dat ook in ons land die leeftijd noodzakelijkerwijs moet worden opgetrokken, zijn meer maatregelen vereist. Aan welke initiatieven de Vlaams-nationalisten denken, is niet duidelijk.

De N-VA’ster benadrukte dat langer werken gepaard moet gaan met het uitwerken van een andere loopbaan voor werknemers en wees op de onhoudbaarheid van de ambtenarenpensioenen. De uitgaven daarvoor zijn de voorbije vijf jaar met 25 procent gestegen en de kloof met de pensioenen uit de privésector is niet langer houdbaar. “We mogen onze kop daarvoor niet in het zand steken”, verklaarde Grosemans, die ook nog het juridische geklungel van de regering aankloeg en zich kantte tegen allerlei uitzonderingsregimes zoals voor rijdend NMBS-personeel, dat nog altijd op 55 jaar vervroegd met pensioen zal mogen gaan.

Vincent van Quickenborne, minister van pensioenen, wees erop dat de hervormingen ingrijpend zijn en op termijn het verschil zullen maken. “Op vier jaar tijd de leeftijd met twee jaar optrekken en de carrière verlengen van 35 naar 40 jaar is ingrijpend. Ik zie niet in hoe ingrijpender je kunt zijn”, luidde het aan het adres van de N-VA.

Ook N-VA-fractieleider Jan Jambon hekelde dat de pensioenhervorming onderdeel was van de wet diverse bepalingen en zo alles op een hoop gegooid werd. “Vuilbakwet”, luidde de kritiek. Van Quickenborne repliceerde dat N-VA kritiek levert, maar zelf niet met een alternatief komt. “Een alternatief hebben is de enige kans om geloofwaardig te zijn.”

Na de passage van Jambon op de radio roerde Open Vld-voorzitter Alexander De Croo zich al op de microblogsite Twitter om zijn partijgenoot te verdedigen. “Ik hoor Jambon nog steeds niet antwoorden wat het alternatief van de N-VA is.”Doen wat EU zegt”, ok, maar hoe wil N-VA 11,3 miljard euro besparen? “

Te weinig overleg

Jean-Marc Délizée (PS) riep de regering op bij de uitvoering van de pensioenmaatregelen maximaal ruimte te geven aan het sociaal overleg. Dat dat veel te weinig gebeurde, was een kritiek die zowat bij alle meerderheidspartijen te horen viel. Ook Sonia Becq (CD&V) en Meyrem Kitir (sp.a) maakten dit duidelijk. “Na de stemming is duidelijke informatie nodig, en niet enkel via de groene lijn”, dixit Becq.

Wouter De Vriendt benadrukte tijdens zijn tussenkomst dat er goeie elementen in de regeringsplannen zitten, maar dat er veel te snel is gewerkt, dat de Raad van State en het sociaal overleg buitenspel werden gezet en dat de mensen een al te makkelijk doelwit vormen. Hij haalde de afschaffing van het journalistenpensioen aan om aan te tonen dat de regering nodeloos onrust stookt. “Dat is een mooi systeem dat wordt gefinancierd door de sector zelf en dat wordt opgeblazen op basis van een deficiet dat niemand kent”, luidde de groene kritiek.

Meyrem Kitir beklemtoonde dat de regering deze maatregelen niet neemt voor haar plezier, maar omdat ze nodig zijn en het zelfs niet anders kan.

Volgens Van Quickenborne zijn de plannen toch sociaal omdat de verworven rechten worden gerespecteerd en de oudste en laagste pensioenen ondanks de budgettaire moeilijkheden toch worden opgetrokken. De maatregelen moeten er op lange termijn – de komende 30, 40 jaar – voor zorgen dat de pensioenen betaalbaar blijven. Van Quickenborne laakte in dit verband de houding van zijn voorganger Michel Daerden (PS), die verklaarde dat de pensioenen tot 2015 betaalbaar zijn. “Dit soort schandalige uitspraken zijn onaanvaardbaar”.

Sociaal contract

“Dit zijn ingrijpende hervormingen die sociaal zijn en die op termijn de zekerheid bieden dat de pensioenen binnen 30 of 40 jaar nog kunnen worden betaald”, verklaarde minister van Pensioenen Vincent Van Quickenborne na afloop van het Kamerdebat. Hij had het over een soort sociaal contract met de burger: in ruil voor langer werken, garandeert de overheid dat de pensioenen worden uitbetaald.

Van Quickenborne hoorde tijdens het debat vooral kritiek op de methode, de communicatie, de timing… “Hadden we meer tijd gehad, dan hadden we het anders aangepakt. Maar is snelheid niet wat het land nodig heeft?”, begon het Open Vld-regeringslid. Hij benadrukte dat de laatste hervorming van de overheidspensioenen dateert uit 1961 en de laatste hervorming van de privépensioenen ondertussen ook al 20 jaar oud is. “Zij die zeggen dat het te snel gaat, vergissen zich. Het land moet vooruit”, klonk het.

Mathias De Clercq nam het op voor zijn partijgenoot. De Vlaamse liberaal weerlegde de kritiek op het te snel doorvoeren van de maatregelen. Het debat is helemaal niet nieuw, argumenteerde hij. De Clercq is overigens niet te spreken over de kritiek op partijgenoot Vincent Van Quickenborne. “Er is vaak op de man en niet op de bal gespeeld. Er was jaren kritiek te horen over politici die een gebrek aan moed vertonen. Nu wordt er daadkrachtig opgetreden en dat verdient respect en steun”, klonk het.

Van Quickenborne merkt zelf op tijdens een interview op Radio 1: “Er is moed nodig om te hervormen, ook al kom je dan in het oog van de storm terecht. Je moet een olifantenvel hebben in de politiek.”

“Niet de meest ideale omstandigheden”

De Vlaamse liberaal gaf toe dat het sociaal overleg niet in de meest ideale omstandigheden verliep, maar beklemtoonde wel dat de wil voor echt overleg aanwezig is. Hij engageerde zich tegenover de sociale partners dat niet wordt geraakt aan de verworven rechten, dat de maatregelen stap voor stap worden uitgewerkt en dat er werk wordt gemaakt van overgangsmaatregelen.

Anderzijds vroeg de minister de vakbonden om de omstandigheden voor sociaal overleg te creëren. Hij refereerde zo aan de wilde staking die woensdag uitbrak en die volgens hem het land geld kost en mensen die willen werken verhindert om dat te doen. “Laten we de bladzijde van het conflict achter ons laten en kiezen voor overleg”.

“Het land kan niet meer wachten”

Verder benadrukte hij dat er enkel over een deel van het regeerakkoord zo snel is beslist. “Er zijn nog belangrijke hervormingen die eraan komen, maar deze maatregelen konden we echt niet nog een jaar uitstellen. Ik erken het protest, maar dit zijn uitzonderlijke omstandigheden en we moesten zo snel mogelijk een inhaalbeweging maken. Het land kon niet meer wachten”, aldus Van Quickenborne.

Voorts zei hij op de radio dat hij persoonlijk betrokken zal zijn bij het sociaal overleg, zodat er een “menselijke en grondige” hervorming komt. Dat overleg zal zich buigen over de koninklijke besluiten die de hervorming moeten uitvoeren. “We kunnen praten over het ritme van de wijzigingen. De beoogde hervormingen hebben 2016 als streefdatum, we hebben dus nog vijf jaar voor ons”, luidde het.

Van Quickenborne zei nog zich gesteund te voelen door de regering – “de hele regering staat er achter”. Premier Elio Di Rupo zal de inhoud van de pensioenhervorming vrijdag toelichten op een persconferentie.

Verder overleg

De komende dagen volgt nog overleg met verschillende groepen. Zo werd bijvoorbeeld de journalistenvereniging al gehoord omwille van de mogelijke afschaffing van het aanvullend journalistenpensioen. De kersverse minister van Pensioenen wees er nog op dat momenteel op zijn kabinet maar één persoon rond de pensioenhervorming werkt.

De socialistische bediendebond BBTK zegt te blijven gaan voor grondige bijsturingen van de plannen. Als dat niet lukt, zullen er gepaste reacties volgen, zo heeft BBTK-voorzitter Erwin De Deyn vrijdag gezegd. Een nationale staking op 30 januari is volgens hem alvast “onvermijdbaar”.

De pensioenhervorming zat vervat in het wetsontwerp houdende diverse bepalingen. Behalve pensioenbepalingen bevat die ook een reeks andere begrotingsmaatregelen. De Kamerleden keurden overigens ook nog een pakket naturalisaties goed. Het ging om de laatste stemmingen vooraleer de Kamer twee weken de deuren sluit. Begin januari trekt het parlementaire werk zich weer op gang. (Belga/RDM)