Bert Bultinck

‘Van Mieghem is geen fanatica die mannelijke roofdieren in alle gevallen achter de tralies wil zetten’

Bert Bultinck Hoofdredacteur van Knack

De redactie van Knack heeft regisseuse en actrice Hilde Van Mieghem uitgeroepen tot Vrouw van het Jaar 2017. Hoofdredacteur Bert Bultinck: ‘Van Mieghem heeft de moed gehad om zich in een gewelddadige strijd te werpen, die dit jaar in de hele westerse wereld heeft gewoed, en die ook in eigen land nog lang niet gestreden is.’

Het is 2017 en nog altijd zijn er mannen die denken dat ze vrouwen mogen intimideren omdat ze bloot voor de camera hebben gestaan. Het overkwam de Vlaamse actrice Hilde Van Mieghem verschillende keren in haar carrière. Na haar interventie in de zaak-Bart De Pauw gebeurde het opnieuw. In de nasleep van de affaire-Weinstein in Hollywood, waar afgelopen oktober onthuld werd hoe filmmagnaat Harvey Weinstein vanuit zijn machtspositie vrouwen heeft misbruikt, nam Van Mieghem het op voor de vrouwen die bij de VRT een klacht hadden ingediend tegen tv-maker Bart De Pauw. Er werd gewag gemaakt van opdringerige sms’en, de term ‘stalking’ viel, en ondertussen is het parket een onderzoek gestart. Anders dan de slachtoffers van Weinstein wensten de werknemers van de VRT anoniem te blijven. Van Mieghem werd zo al snel het gezicht van het verzet, bijna tegen wil en dank. Zoals te verwachten viel, kreeg ze emmers bagger over zich heen: van de vreselijkste verwensingen tot nauwelijks verholen bedreigingen. Niet zelden met een impliciete of expliciete verwijzing naar de naaktfoto’s in Playboy waar Van Mieghem ooit toestemming voor gaf. Het zijn Vlamingen – burgers die van ons onderwijs hebben kunnen genieten – die haar schreven: ‘Zatte, vuile ouwe hoer, gij moet opgesloten worden.’

Van Mieghem is geen fanatica die mannelijke roofdieren in alle gevallen achter de tralies wil zetten

Als de redactie van Knack Hilde Van Mieghem vandaag uitroept tot Vrouw van het Jaar, is dat niet omdat we plots vinden dat Xi Jinping, Emmanuel Macron of Donald Trump niet van decisief belang waren in 2017. Wél omdat Van Mieghem de moed heeft gehad om zich in een gewelddadige strijd te werpen, die dit jaar in de hele westerse wereld heeft gewoed, en die ook in eigen land nog lang niet gestreden is. Niet alleen Knack vond dat debat grensverleggend. 2017 was onmiskenbaar een jaar dat diepgaand door discussies over gender, macht en misbruik is bepaald.

Bij Van Mieghem werd dat debat tegelijk ook een strijd tegen de hetzerigheid, hoe fel ze ook zelf belaagd werd. Ook in het interview met haar dat u verderop kunt lezen, pleit ze voor nuance, voor respect voor de complexiteit en de context van elke transgressie. Van Mieghem is geen fanatica die verkrachters, mannelijke predatoren of zelfs maar male chauvinist pigs in alle gevallen achter de tralies of voor de rechter wil zetten. Weerwraak is niet haar doel – het uitbannen van machtsmisbruik is dat wel. ‘Ik geef het toe’, zegt ze in dit nummer, ‘ik heb vaak agressie voelen opkomen. Het daderschap is dan nabij, want vanuit je eigen pijn kun je ook onrecht aandoen. Slachtoffer wordt beul, zeggen ze, maar ik wil geen van beide zijn. Dat is me grotendeels gelukt.’ Niet alleen het Verdrag van Versailles heeft aangetoond dat het al te harde aanpakken van daders de spiraal van geweld alleen maar voortzet. Daarom was de recente opmerking van Christine Mussche, de advocate van de slachtoffers van Bart De Pauw, ook zo verstandig: ‘als mens vind ik dat Bart De Pauw al zwaar gestraft is’.

In een tijd waarin de president van de Verenigde Staten wegkomt met de woorden ‘grab’em by the pussy’ kan alleen maturiteit ons vooruithelpen

Een van de ellendigste dingen die nu zouden kunnen gebeuren, is dat de #MeToo-strijd tegen mannelijk machtsmisbruik ontaardt in een travestie van zichzelf. Niet elke man is een roofdier, niet elke aanraking is een transgressie, niet elke schuine opmerking van vijftien jaar geleden verdient de schandpaal. De Russisch-Amerikaanse schrijfster en lgbt-rechtenactiviste Masha Gessen waarschuwde recent nog voor een terugslag na de affaire-Weinstein: zonder op één moment de misdaden van de Hollywood-bons te vergoelijken, vreest ze voor een terugval naar een tijdperk met strengere seksuele normen, waarin elke misstap, hoe klein ook, extreem hard bestraft wordt. Dat zal, toont Gessen aan, uiteindelijk alleen maar ten nadele van de vrouwenrechten uitpakken. Het spoort met het gevoel van sommige Vlaamse vrouwen dat het nu wel genoeg is met het framen van vrouwen als slachtoffer, in de nasleep van de affaire-De Pauw. Zoals Gessen zegt: ‘vrouwen worden steeds meer behandeld als kinderen’. Dat is een alarmsignaal: ‘geïnfantiliseerd worden heeft nog nooit in het voordeel van vrouwen gespeeld’.

Van Mieghem weet dat ook. Net als een hele reeks andere moedige vrouwen die hun stem hebben laten horen in dit debat pleit ze voor volwassenheid bij alle partijen. In een tijd waarin de president van de Verenigde Staten wegkomt met de woorden ‘grab’em by the pussy’ kan alleen maturiteit ons vooruithelpen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content