Van Georges-Louis Bouchez tot de zetel van Sihame El Kaouakibi: wat viel er te vieren op het 11 julifeest in Brussel?

Na twee coronajaren vierde de Vlaamse beau monde 11 juli opnieuw in het Brusselse stadhuis. Maar is er voor de regering van Jan Jambon (N-VA) reden tot feestvreugde? Een verslag.

‘Iedereen blij dat ik afrond?’ Het Brusselse stadhuis puft het uit wanneer Liesbeth Homans (N-VA) naar het einde van haar toespraak gaat. De voorzitter van het Vlaams Parlement voelt zelf aan dat de crème de la crème van de Vlaamse gemeenschap in de bloedhete Gotische zaal moe is. Ondanks de waterbedeling bij aanvang van de ceremonie snakken de genodigden naar sinaasappelsap, wijn, cava en bier. Of alles tegelijk.

Voor Homans was de 11 juli-viering nochtans extra feestelijk. Hoewel ze al sinds 2019 parlementsvoorzitter is, mocht ze dit jaar pas voor het eerst speechen in het stadhuis van Brussel, nog steeds de hoofdstad van Vlaanderen. Corona is (tijdelijk?) getemd, en dat zal de Vlaamse elite geweten hebben. Er werden handen geschud en zoenen uitgewisseld à volonté. Ook voor BA.5, de nieuwste subvariant van het omikronvirus, werd het wellicht een feestdag.

Homans werd voorgegaan door Brussels burgemeester Philippe Close (PS), die de zaal deed lachen met verwijzingen naar de fusie van de Brusselse gemeenten, ‘de Limburg’ en The Rolling Stones (‘speciaal door de Vlaamse overheid naar Brussel gehaald’). Het muzikale intermezzo werd verzorgd door Ozark Henry, die voor de gelegenheid slechts één van de drie nummers in het Engels zong. Eat that, Mick Jagger.

Steekspelen

De 11 juliviering van 2022 kreeg dus nooit de allure van die van 2019, toen toenmalig parlementsvoorzitter Kris Van Dijck (N-VA) moest wegvluchten voor de camera’s toen P-Magazine hem tijdens zijn toespraak beschuldigde van sociale fraude. Van Dijcks carrière was voorbij, de N-VA een trauma rijker.

Nee, dan verzorgde Homans haar plicht soberder. Zoals gewoonlijk vroeg ze de federale regering om meer handvaten om eigen Vlaams beleid uit te stippelen. Ze verwees naar de conceptnota van een speciale werkgroep in het Vlaams Parlement, die na 32 hoorzittingen met 96 specialisten ‘quick wins’ op tafel legt om het Vlaamse niveau te versterken.

Die maandenlange hoorzittingen passeerden vrijwel geruisloos, en ook de conceptnota is weinig flitsend. Zo wordt er in de tekst vaak de nood van ‘overleg’ met de andere bevoegdheidsniveaus benadrukt, en is er de vraag naar ‘asymmetrisch beleid’ op het vlak van gezondheidszorg en arbeidsmarkt. Zaken die in het federale regeerakkoord staan, maar waar groot voorstander CD&V voorlopig weinig beweging in krijgt.

Ook minister-president Jan Jambon (N-VA) legde zondag in zijn toespraak op de Kortrijkse Groeningekouter de klemtoon op de gezondheidszorg en arbeidsmarkt. De onafhankelijkheid van Vlaanderen passeerde de revue niet, al had hij het wel over een ‘vrij Vlaanderen’. Jambon kleurt dus mooi binnen de lijntjes van zijn coalitie met de CD&V en de Open VLD, die hem daar ook voor waarderen. ‘Hij is correct tegenover zijn ministers’, zegt een CD&V-zwaargewicht, ‘maar daarmee trapt hij op de tenen van zijn voorzitter Bart De Wever.’

Of hoe de partijpolitieke steekspelen niet ophouden op de Vlaamse feestdag.

Shitdossiers

In elk geval kent Jambon de zwaarte van zijn taak. ‘Shitdossiers’ (de term is van N-VA-minister Zuhal Demir) als de PFOS-affaire en Oosterweel bedreigen de eenheid van de Vlaamse regering. Een partijvoorzitter ziet een nog groter probleem opduiken in het najaar, wanneer de regering belangrijke juridische knopen moet doorhakken in het stikstofdossier.

Ook de vertrouwenscrisis in de Vlaamse kinderopvang en de kwestie rond hoogspanningslijn Ventilus houden de regering-Jambon in hun greep. En dan hebben we het nog niet gehad over de tanende kwaliteit van het onderwijs.

Zo wordt het moeilijker voor de regering om haar troeven uit te spelen, zoals de geslaagde vaccinatiecampagne, de economische relance en het uitzicht op een begrotingsevenwicht in 2024.

Ondertussen maakt Sihame El Kaouakibi (ex-Open VLD) de politieke klasse belachelijk door vast te klampen aan haar zetel in het Vlaams Parlement. Homans klopte zich op de borst dat haar parlement als eerste heeft ingegrepen op het wedde van langdurig zieke parlementariërs. Daarmee ging de N-VA-politica wel erg licht over het feit dat daar eerst een schandaal ter grootte van dat van El Kaouakibi en haar dansproject Let’s Go Urban voor nodig is geweest.

De Vlaamse regering mag bij wijze van spreken blij zijn dat de federale regering het niet veel beter doet. De trammelant rond de pensioenen en de fiscale hervorming zal weinig burgers kunnen bekoren.

Dat besef leeft bij premier Alexander De Croo (Open VLD), eveneens te gast op het stadhuis. Tijdens de receptie op de binnenplaats vond hij de weg naar MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, die de show kwam stelen op de Vlaamse feestdag. Beide toppolitici hielden een klaarblijkelijk gekruid gesprek in het Frans. Dat liberale onderonsje contrasteerde met het beeld van Theo Francken (N-VA) en Tom Van Grieken (Vlaams Belang), die op hetzelfde moment aan de overkant van de binnenplaats de glazen bier lieten klinken. ‘Op Vlaanderen’, klonk het.

Hoewel de N-VA’ers de vraag al lang beu zijn, wordt ze alleen maar prangender richting de verkiezingen van 2024: wat als de N-VA en het Vlaams Belang samen een meerderheid halen? Jambon wees samenwerking met ‘dit’ Vlaams Belang resoluut af op VTM Nieuws, en ook De Wever haalt zijn neus op voor Van Grieken en co., maar dat zal het geroezemoes niet meteen doen verstommen.

Opmerkelijk genoeg zit er in het vraagstuk een interessante insteek voor de socialisten van Vooruit. ‘Waar het moet, zullen we de fascisten moeten buitenhouden, en dan is een coalitie met N-VA mogelijk’, aldus ex-SP.A-voorzitter en Vlaams Parlementslid Caroline Gennez in De Morgen. Regeringsdeelname met de N-VA als antidotum tegen een regering met het Vlaams Belang: is dat de nieuwe verkoopstrategie van de partij van Conner Rousseau?

Hoe het ook zij, de verkiezingen zijn nog niet voor morgen. Op de binnenplaats ging het er gemoedelijk aan toe, tot over de partijgrenzen heen.

Op de Brusselse Grote Markt weerklonk ondertussen een hit van John Terra, die – hopelijk voor de Vlaamse regering – weinig voorspellende waarde heeft.

De dag dat het zonlicht niet meer scheen / Stond ik helemaal alleen / En toen bloeiden zelfs de bloemen niet meer.