‘Vaccineren in een diverse stad: Antwerpen hinkt niet achterop, we wroeten vooruit’

De kritiek op de vaccinatiecampagne in een grote stad als Antwerpen is onterecht, schrijft Antwerps schepen Els van Doesburg (N-VA). ‘Het is echt niet vergelijkbaar met een kleine gemeente waar de sociale impuls om zich te vaccineren groter is.’

’t Is gebeurd. We nodigden iedereen uit die uitgenodigd kon worden om bij ons in Vaccovid een eerste prik te halen. De magische grens van 70 procent gevaccineerden is ondertussen ruimschoots bereikt. En we gaan voor nog meer. Hoera!

Hoera? Jawel, als tweede grootste stad van het land hebben we daarmee een titanenwerk verricht. Met dank aan zoveel vrijwilligers en professionals. De vergelijking met Brussel doorstaan we met glans. Dat is een vaststelling, geen leedvermaak. En toch klinkt steeds weer de kritiek: Vlaanderen scoort een stuk hoger qua vaccinatiegraad, met uitschieters tot boven de 90 procent in sommigen gemeenten. Daar hoort een uitleg bij.

Senioren en de meest kwetsbaren konden niet wachten om gevaccineerd te worden en het normale leven te hervatten. In dat opzicht verschillen de stedelijke cijfers nauwelijks van het Vlaams gemiddelde. Maar in de jongere leeftijdscategorieën, zien we dat de stedelingen afwijken van de rest van het land.

Zijn ze bang door de negatieve berichtgeving over de zeer, zeer zeldzame bijwerkingen van sommige vaccins? Voor de aanslepende valse geruchten dat vrouwen minder vruchtbaar zouden worden? Zweren sommigen tegen beter weten in bij een dieet van yoga en quinoa? Oordelen ze simpelweg dat corona voor hun leeftijdscategorie niet meer is dan een vervelend griepje? Stellen ze gewoon uit tot na de vakantie? Of zou de theorie dat Bill Gates via microchips hun gedachten kan lezen na hun vaccinatie toch waar zijn? En dan zijn er nog degenen die oordelen dat een pandemie een goddelijke interventie is waar je vooral niet zelf in moet tussenkomen.

Er zijn veel redenen waarom mensen afzien van een vaccin. Waarom ze dat doen, is belangrijke informatie voor mij. Onze vaccinatiestrategie speelt daar voortdurend op in. Vandaag hebben we bijvoorbeeld een zeer flexibele houding als het gaat over de tweede prik. Valt die wat later omwille van vakantieplannen, dan is dat maar zo. Beter laat, dan nooit. Wil je echt geen AstraZeneca maar liever Pfizer om welke (soms bizarre) reden dan ook? Ook daar moeten we over kunnen praten. En we zijn bereid om over alles te praten.

Mini-Tomorrowland

We investeren in informatiecampagnes die iedere denkbaar en ondenkbaar obstakel uit de weg ruimt. Nou ja, bewijzen dat Bill Gates geen reptillian overlord is, bleek wel moeilijker dan gedacht. We informeren op maat van verschillende cultuur- en geloofsgemeenschappen, dat is ook heel erg nodig in een stad met 170 nationaliteiten die elk hun eigen nieuwsbronnen hanteren. Dat is echt niet vergelijkbaar met een kleine gemeente waar iedereen dezelfde bronnen hanteert en de sociale impuls om zich te vaccineren groter is. Niemand in Antwerpen Noord fluistert bij de bakker dat ‘die van nummer 14’ geen vaccin wil gaan halen. (Zo mooi!)

We hebben daarom extra aandacht voor moeilijke bereikbare groepen en schakelen experten in die op een laagdrempelige manier antwoord bieden op allerlei vragen. We organiseerden een mini-Tomorrowland om zoveel mogelijk jonge mensen te motiveren om voor hun vakantie toch die eerste prik te komen halen. We werken bovendien aan nieuwe formules die afwijken van het klassieke vaccinatiedorp. Zo gaan we experimenteren met pop-up dorpjes en ‘proppers’ die jongeren van straat halen voor een prikje. En uiteraard wijzen we op gemeenschapszin en verantwoordelijkheid in tijden van pandemie: wie zich laat vaccineren, beschermt zijn hele leefwereld. Dat is een heldere boodschap die we op alle mogelijke manieren kond willen maken. Hoe meer mensen zich laten vaccineren, hoe sterker we staan tegen dit virus.

Maar wanneer een Antwerpenaar ondanks al die argumenten en overtuigingskracht besluit dat het voor hem of haar echt niet hoeft, dan moeten we ons daar noodgedwongen bij neerleggen. You can lead a horse to water but you can’t make him drink, zegt een Engels spreekwoord. Ik beschouw het de taak van de stad om het water aan ieders lippen te brengen. Maar drinken is een allerindividueelste beslissing. Eén uitzondering: wie in de zorgsector werkt en zonder vaccin mensen met een zwakkere gezondheid in gevaar brengt, zou een keuze moeten maken tussen lichamelijk contact met kwetsbaren en zijn antivaccinatieovertuiging. Dat is vandaag al zo voor een aandoening als hepatitis B.

Europa koos consequent voor een niet verplichte vaccinatiecampagne. De spelregels veranderen zonder breed maatschappelijk debat, kan niet. Wanneer houdt de verantwoordelijkheid van een overheid dan op als de gewenste vaccinatiegraad niet wordt bereikt? Op dezelfde plaats waar ze begint: niet opgeven. Steeds meer overtuigen. En dat gaan we blijven doen.

Een diverse stad vraagt een diverse aanpak. Wij leveren die elke dag. Dat is moeizamer, maar elke dag zetten we stappen vooruit. Maar we worden we ook elke geconfronteerd met wat hyperdiversiteit echt betekent: dat samenleven geen theoretisch model is waar je de realiteit door kan wringen. Masseren vraagt meer inzet en tijd. We hinken niet achterop, we wroeten vooruit. We komen er wel.