De troonsafstand van Koning Albert II is een goed voorbereide en perfect getimede operatie, zegt Knack-redacteur Walter Pauli. Op politiek vlak is het nu vooral de vraag hoe N-VA hiermee omgaat.
Wat doet koning Albert II precies nu aftreden, denkt u?
Walter Pauli: Deze troonswissel is perfect getimed. Het gerucht doet al langer de ronde, het was gewoon wachten op het juiste moment. De koning beleeft een annus horribilis, ook in Wallonië zijn enkele zeer kritische reportages over hem verschenen. Paradoxaal genoeg zijn het nu echter politiek rustige tijden, zeker in vergelijking met de jaren-Leterme. De begrotingscontrole is achter de rug, dus de meest urgente zaken zijn van de baan. Bovendien wordt het politieke jaar afgesloten. Een en ander impliceert dus dat prins Filip, die Albert II opvolgt als koning, zich niet onmiddellijk zal moeten bewijzen – de regeringsverklaring is pas voor september. Wachten tot na de verkiezingen van 2014 was ook geen goed idee: de vorige regeringsonderhandelingen waren al een fiasco en de kans is groot dat de volgende nog moeilijker worden. Bovendien geeft dit de kans aan Filip om al te wennen aan de politiek. Als Filip het uiteindelijk toch moet kunnen en Albert wil zelf aftreden, dan is het nu een ideaal moment.
Is deze troonswissel dan allang afgesproken?
Walter Pauli: Dit is zeker een goed voorbereide operatie. Ik neem aan dat de koning dit al een tijdje met premier Elio Di Rupo heeft afgesproken. Ervan uitgaande dat Di Rupo op zijn beurt zijn vicepremiers heeft ingelicht, dan zullen die normaal gezien de partijvoorzitters op de hoogte hebben gebracht. Dat de koning – zoals vandaag gebeurd is – met de ministers samenzit, is zeer uitzonderlijk. Of de oppositie op de hoogte was, weet ik niet maar betwijfel ik ten zeerste. Groen wordt in de ogen van de traditionele machthebbers nog steeds als ‘groentjes’ gezien, N-VA is anti-Belgisch en Vlaams Belang is helemaal uitgesloten.
Wat betekent dit op politiek vlak?
Walter Pauli: Vooral voor N-VA is dit een lastige situatie. Koning Albert II zit onder andere gewrongen met de zaak-Delphine Boël, maar je kunt Filip niet aanvallen gewoon omdat hij koning is. Bovendien geniet elke nieuwe koning tijdens zijn eerste maanden een soort ‘état de grâce’, met onder andere de zogenaamde ‘blijde inkomsten’ in de provinciehoofdsteden. Dé vraag is dus hoe burgemeester Bart De Wever daar in Antwerpen mee omgaat. Toen Filip en Mathilde onlangs het cultureel centrum Roma in Borgerhout bezochten, weigerde De Wever als burgemeester – zoals gebruikelijk is – om het prinselijk paar te gaan begroeten en liet hij zich vervangen door de districtsburgemeester van Borgerhout. Wanneer koning Filip langskomt, zal De Wever zijn hand niet kunnen weigeren. Anderzijds kan hij er ook voordeel uit halen door zich niet vijandig op te stellen.
