Jeroen Zuallaert

Trend van 2014: Stop de Tsunami-Tsunami

Alles komt altijd terug. Toch kenmerkt elk jaar zich met opvallende trends. Onze redactie maakte een eigenzinnige selectie. Vandaag: de tsunamisering.

Alles komt altijd terug: de geschiedenis – of de mens – herhaalt zich. Toch kenmerkt elk jaar zich door opvallende trends. Redacteurs van Knack en Knack.be maakten een eigenzinnige selectie.

Vandaag de Trend van 2014 volgens Knack-redacteur Jeroen Zuallaert: Stop de Tsunami-Tsunami.

Het is ondertussen alweer tien jaar geleden dat de kustgebieden van Zuid-Oost-Azië getroffen werden door een ramp van wereldformaat. Uit een zeebeving ontstond op 26 december 2004 een metershoge vloedgolf, die tot diep landinwaarts een spoor van vernieling trok. Meer dan 200.000 doden, dorpen die van de kaart geveegd werden, schepen die kilometers landinwaarts gekatapulteerd werden: de hallucinante beelden passeerden de voorbije weken opnieuw de revue.

Wie dacht dat het bij die vernielingen zou blijven, werd algauw terechtgewezen voor zoveel naïviteit. Begin dit jaar werden de Europese overgangsmaatregelen voor het vrij verkeer van Bulgaren en Roemenen opgeheven. Paniek bij de burgervaders te lande: er zit een tsunami aan Bulgaren en Roemenen aan te komen waarin ons sociaal systeem kansloos zal verzuipen.

Dat tsunami-alarm was bijzonder om drie redenen. Vooreerst weerklonk het alarmsignaal ruim een maand op voorhand. Toch kwam de waarschuwing rijkelijk laat, omdat elke politicus die naam waardig al jarenlang wist dat de overgangsmaatregelen op 1 januari 2014 zouden wegvallen. Als de gemiddelde Zuid-Oost-Aziaat zo lang op voorhand een waarschuwing had gekregen, had die ongetwijfeld zijn dorp of stad gedemonteerd en een tiental kilometer landinwaarts terug opgebouwd. Maar vooral: de tsunami bleef uit. De Bulgaren en Roemenen hebben onze grenzen niet overspoeld.

Sinds die verschrikkelijke ramp tien jaar geleden gaat geen discussie, trend of crisette voorbij of er rolt een spreekwoordelijke vloedgolf over het land. Een rel op een of ander sociaal medium? Een digitale tsunami! Een solidariteitsactie brengt veel geld in het laatje? Een tsunami aan Westerse hulp! De import van cava vanuit Spanje neemt een hoge vlucht? Een cava-tsunami! En uiteraard dé storm van het jaar: de N-VA-tsunami van 26 mei.

Dat we ’tsunami’ graag als clichéwoord gebruiken, hoeft niet te verbazen. Vanuit fonetisch oogpunt is het een prima woord. Ongewone aanhef met ts, interessante alternering van de nasalen n en m, én nog eens alle oerklinkers uit de klinkerdriehoek. Vanuit stilistisch oogpunt klinkt ’tsunami aan smartphones’ ook gewoon beter dan ‘veel smartphones’. Lekker spectaculair, zonder evenwel studentikoos te zijn.

Maar er zijn tegenwoordig teveel tsunami’s. Het is fundamenteel ongezond om elke deining op de golven der actualiteit te benoemen met een naam die refereert aan de grootste natuurramp van het voorbije decennium. We overdrijven. Niet elke politieke schimpscheut is een torpedo. Niet elk afstandsschot dat fraai tegen de touwen gaat, is een wereldgoal. Niet elke ‘rechtse’ maatregel is een snelweg naar de jaren dertig. De dichterlijke overdrijving is uiteraard een vermakelijk en prikkelend stijlmiddel. Maar het is met hyperbolen zoals met viagra: als je ze teveel gebruikt, is de lol er snel af.

Die tsunamisering heeft onkiese effecten. Dat bleek uit de Ignorance Index die onderzoeksbureau Ipsos Mori eind oktober publiceerde. Uit dat onderzoek bleek dat u en ik het aantal vreemdelingen, moslims en werklozen belachelijk overschatten. Volgens de gemiddelde Belg ligt zowel het aantal buitenlanders als het aantal moslims in ons land op 29 procent, terwijl de werkelijke percentages respectievelijk rond de 10 en de 6 procent schommelen. De gemiddelde landgenoot, murw gewiegd door de golfslag van menig vloedgolf, heeft met andere woorden geen flauw idee. Dat is hoogst verontrustend voor een democratie waarin informatie nog nooit zo gemakkelijk verkrijgbaar was.

Laten we er dus mee stoppen. Spaar de tsunami’s voor wanneer het echt gaat stormen, al was het maar voor uw eigen nachtrust. Want wie na een jaar vol kunstmatige tsunami’s kletsnat, rillend en overstuur om zich heen kijkt, zou wel eens echt kunnen geloven dat een mensenleven in dit ondermaanse écht een opeenvolging is van rampspoed, verderf en moordlust. En dat komt niemand ten goede.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content