Spontane reizen over de grens worden in de toekomst onmogelijk als gedetailleerde reis- en persoonsgegevens minstens 24 uur voor de reis zouden moeten worden geregistreerd, vindt de reizigersvereniging.
De Belgische reizigersverenigingen TreinTramBus en Navetteurs.be spreken zich samen met hun tegenhangers uit onze buurlanden uit tegen een identificatieplicht voor internationale treinreizigers. België voert momenteel overleg met de sector en met de buurlanden over de toegang van veiligheidsdiensten tot de passagierslijsten (PNR) van internationale treinen en bussen, maar volgens de reizigersverenigingen legt de “buitenproportionele” maatregel “onaanvaardbaar ernstige beperkingen” op.
De stelling wordt behalve door TreinTramBus en Navetteurs.be nog onderschreven door Rover (Nederland), PRO BAHN (Duitsland) en FNAUT (Frankrijk). Dat gedetailleerde reis- en persoonsgegevens minstens 24 uur voor de reis zouden moeten worden geregistreerd, maakt het volgens hen onmogelijk om het openbaar vervoer te gebruiken voor spontane reizen over de grens.
Daarnaast brengt het ook reizigers in moeilijkheden die onderweg hun reisplannen willen of moeten aanpassen.
Er blijven voor terroristen talloze mogelijkheden om anoniem en zonder vooraanmeldingsplicht over Europese binnengrenzen te reizen
“In een eengemaakt Europa is het toch logisch dat we voor grensoverschrijdende ritten dezelfde flexibiliteit hebben als voor binnenlands treinvervoer. We begrijpen niet waarom voor een rit Antwerpen-Rotterdam of Luik-Aken meer plichtplegingen nodig zijn dan voor een rit München-Hamburg”, stellen de reizigersverenigingen.
Volgens hen is de effectiviteit van de maatregel ook “zeer twijfelachtig”, omdat reizigers die de auto nemen geen passagiersgegevens moeten verstrekken. “Er blijven voor terroristen talloze mogelijkheden om anoniem en zonder vooraanmeldingsplicht over Europese binnengrenzen te reizen.”
Daarnaast vrezen de reizigersverenigingen dat de de identificatieplicht tot “buitensporig veel” administratieve rompslomp zal leiden.
Jambon wil beveiligingssysteem Zaventem uitbreiden naar treinstations
Ondertussen wil minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon het nieuwe beveiligingssysteem van de nationale luchthaven van Zaventem op termijn uitbreiden naar de grote treinstations in ons land en andere plaatsen waar veel mensen samenkomen. “We zijn een nieuwe volwassen veiligheidscultuur aan het uitrollen”, stelt woordvoerder Olivier Van Raemdonck.
Sinds vorig najaar is de zogenaamde prescreening in tenten buiten het luchthavengebouw vervangen door een nieuw veiligingssysteem. Naast technologische middelen als ANPR-camera’s en slimme camera’s met gezichtsherkenning steunt het systeem ook op agenten die speciaal opgeleid worden om verdacht gedrag in mensenmassa’s te detecteren, zogenaamde Behavior Detection Officers. “Zaventem is een soort proeftuin, maar het is een filosofie die we op termijn willen uitrollen op alle plaatsen waar veel mensen komen”, zo licht de woordvoerder van Jambon toe.
Een precieze timing voor een uitbreiding naar bijvoorbeeld de grote treinstations is er niet. “Het is niet zo dat dit vandaag beslist is, of dat er al een draaiboek klaar ligt.” Het systeem wordt volgens Van Raemdonck permanent geëvalueerd.
De eerste resultaten van de BDO’s stemmen de beleidsmakers alvast tevreden. Midden december meldde hoofdcommissaris van de luchtvaartpolitie Jo Decuyper in de onderzoekscommissie naar de aanslagen van 22 maart dat de nieuwe techniek op nog geen maand tijd al dertig mensen hielp detecteren die gelinkt zijn aan terrorisme of feiten “verbonden aan de veiligheid van de staat”.
De beveiliging van treinstations staat opnieuw in de belangstelling sinds woensdag bekend raakte dat Anis Amri, de dader van de aanslag op de kerstmarkt in Berlijn, tijdens zijn vlucht ook zo’n twee uur in Brussel-Noord verbleef. Amri droeg echter een sjaal en een muts en gedroeg zich voorts onopvallend, wat het ook met slimme camera’s en BDO’s allesbehalve evident had gemaakt om hem te detecteren. “Een sluitend systeem bestaat niet”, erkent Van Raemdonck. “Maar we zijn een nieuwe volwassen veiligheidscultuur aan het uitrollen. En hoe performanter die wordt, hoe groter de kans dat je het net kan sluiten en mensen met kwade bedoelingen kan detecteren”, aldus de woordvoerder, die beklemtoonde dat erop wordt toegezien dat alles strookt met de privacyregels.