Hongarije en Polen liggen op ramkoers met het Europees Parlement. Komen ze niet tot een compromis, dan komt het relanceplan van de Vlaamse regering in het gedrang.
‘Een helletocht die jaren kan aanslepen’. Zo noemde Johan Van Overtveldt (N-VA) de goedkeuring van de Europese meerjarenbegroting en het coronaherstelfonds onlangs. Op dit moment is de gewezen minister van Financiën de voorzitter van het begrotingscommissie in het Europees Parlement.
Mocht die ‘helletocht’ echt nog een lange tijd duren, dan kan dat verstrekkende gevolgen hebben voor Vlaanderen. Van Overtveldts partijgenoot en Vlaams minister-president Jan Jambon rekent namelijk op korte termijn op Europese middelen voor zijn relanceplan van 4,3 miljard euro. Dat bedrag kondigde hij maandag aan tijdens zijn Septemberverklaring.
Uit dat Europees herstelfonds van 750 miljard euro heeft België recht op zo’n 5 miljard. Het federale niveau moet met de gewesten en de gemeenschappen nog een akkoord sluiten over de verdeling van dat bedrag.
Niettemin liet Vlaams minister van Begroting Matthias Diependaele (N-VA) recent verstaan dat Vlaanderen alvast rekent op drie miljard euro.
Spannen Jambon en Diependaele de kar voor het paard? Wat de Europese leiders in juli zijn overeengekomen is namelijk geen fait accompli. Wel integendeel: het zijn de ministers van Financiën van de lidstaten, het Europees halfrond én alle nationale parlementen die voor het einde van het jaar de volledige portie moeten goedkeuren. En dat wordt geen sinecure.
Verzet
Vooral in het Europese parlement bestaat er verzet tegen het voorstel over de meerjarenbegroting. Dé splijtzwam is het respect voor de rechtsstaat. Lees: Polen en Hongarije. Beide landen kijken aan tegen Europese inbreukprocedures omdat ze de rechtsstaat naar hun hand zetten.
Onder druk van België kwamen de lidstaten in juli overeen dat er hoe dan ook een ‘koppeling’ moet komen tussen de rechtsstaat en de Europese miljardentransfers naar beide landen. Een vage formulering die de Hongaars premier Viktor Orban en zijn Poolse collega Matteusz Morawiecki aan het thuispubliek als een overwinning konden verkopen.
Het Europees parlement en Polen en Hongarije staan neus aan neus over de precieze invulling van die koppeling. Waar het halfrond pleit voor een eenvoudige sanctieprocedure, willen de twee Visegrad-landen onder geen beding van een koppeling weten.
En de gemoederen verhitten. Duwt het parlement een stevig mechanisme in de meerjarenbegroting door, dan dreigen Polen en Hongarije ermee om het Europese herstelfonds van 750 miljard euro te blokkeren. Zo dreigt ook de Vlaamse regering volledig naast de centen te grijpen.
Op het kabinet-Jambon is men zich bewust van dat risico, klinkt het bij monde van woordvoerder Olivier Van Raemdonck. Of de Vlaamse regering de geplande investeringen dan zal moeten terugschroeven, wil het kabinet niet gezegd hebben. ‘We zullen hoe dan ook jaar per jaar moeten kijken wat mogelijk is. Er zijn ook andere Europese middelen, zoals het Europese brexitfonds, waarop we beroep op zullen kunnen doen’, klinkt het.
Of het allemaal zover komt, valt af te wachten. Duitsland, dat het roterend voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie bekleedt, stelt alles in het werk om de impasse tussen de lidstaten onderling en met het Europese parlement te doorbreken. Dinsdag presenteerde het een nieuw voorstel tot compromis dat woensdag met gekwalificeerde meerderheid werd goedgekeurd. Polen en Hongarije stemde tegen omdat het principieel tegen elke koppeling is. Nederland en België stemden evenzeer tegen omdat het de voorwaarden dan weer te zwak vond.
Nu ligt de bal in het kamp van het Europees Parlement. Johan Van Overtveldt laat aan Knack weten dat het een zware dobber wordt. ‘Als het misloopt, dan is het niet de verantwoordelijkheid van het Europees Parlement, maar wel die van de Europese lidstaten’, klinkt het.
Wordt vervolgd.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
