N-VA wil terroristen met de dubbele nationaliteit hun Belgisch paspoort automatisch afnemen. Maar de Raad van State fluit het voorstel terug, omdat het het gelijkheidsbeginsel schendt.
Volgens de huidige wetgeving kan een rechter bij een veroordeling voor terrorisme de Belgische nationaliteit afnemen wanneer het gaat om een gevangenisstraf van minstens vijf jaar, en wanneer het openbaar ministerie daar expliciet om vraagt. N-VA wil nu beide voorwaarden schrappen. Wie in ons land veroordeeld is voor terrorisme en een dubbele nationaliteit heeft, moet zijn Belgisch paspoort automatisch verliezen: dat is in een notendop het wetsvoorstel dat N-VA-Kamerleden Sarah Smeyers, Koen Metsu en Sophie De Wit begin juli indienden.
N-VA duwde het wetsvoorstel naar voren nadat uitlekte dat Fouad Belkacem, de oprichter van Sharia4Belgium die veroordeeld werd als leider van een terroristische groep, tijdens zijn celstraf getrouwd was. Vermoed wordt dat Belkacem, die de dubbele nationaliteit heeft, daarmee wou vermijden dat zijn Belgische nationaliteit afgenomen werd. Door de nationaliteit meteen bij de veroordeling te schrappen, moet zo’n scenario volgens N-VA in de toekomst voorkomen worden.
Het wetsvoorstel gaat ervan uit dat een nationaliteit bepaalde normen, plichten en rechten tegenover de maatschappij inhoudt. Wie veroordeeld wordt voor terrorisme zou daar volgens N-VA ‘openlijk afstand van hebben genomen’. En dus luidt de – volledige – argumentatie: ‘Wij zijn van mening dat de huidige voorwaarden te stringent zijn en dat de kwalificatie ’terrorisme’ op zich een voldoende feit is om de vervallenverklaring uit te spreken.’ De rechter wordt dus verplicht om bij een veroordeling wegens terrorisme de Belgische nationaliteit in te trekken van wie een dubbele nationaliteit heeft.
De Raad Van State verwijst in een advies dat wetsvoorstel naar de prullenmand, omdat zo’n wetswijziging het gelijkheidsbeginsel zou schenden. Mensen met een dubbele nationaliteit worden volgens de Raad disproportioneel veel zwaarder gestraft dan mensen met enkel de Belgische nationaliteit (zij kunnen die immers niet verliezen). Het wetsvoorstel bevat volgens het advies bovendien geen enkele verklaring waarom het gelijkheidsbeginsel geschonden zou moeten worden in het geval van terrorisme.
Opvallend is dat een van de indieners van het wetsvoorstel, Koen Metsu, in 2015 nog zijn naam zette onder een ander wetsvoorstel dat expliciet te kennen gaf dat nationaliteit niet automatisch afgenomen kan worden bij een veroordeling: ‘Zowel het Europees Hof voor de Rechten van de Mens als het Grondwettelijk Hof hebben immers geoordeeld dat van rechtswege bij een straf horende onbekwaamheden, in strijd zijn met het recht op toegang tot de rechter,’ zo staat te lezen. De rechter moest dan ook ‘geval per geval nagaan’ of het afnemen van de nationaliteit te rechtvaardigen viel.
Burgerschapsexamen
Bij N-VA wordt al langer gezocht naar manieren om de dubbele nationaliteit aan banden te leggen. Het grootste praktische probleem daarbij is dat het afschaffen ervan niet zonder meer mogelijk is. Sommige landen – zoals Marokko, Iran en Griekenland – staan immers niet toe om de nationaliteit af te zweren, terwijl bijvoorbeeld in Turkije de overheid naar eigen goeddunken al dan niet kan ingaan op een vraag om van het Turks staatsburgerschap af te raken. Daarom kan niet eenvoudig gevraagd worden dat mensen met een dubbel paspoort kiezen voor een van beide nationaliteiten: Marokkaans-Belgische burgers kunnen dan enkel voor de Marokkaanse kiezen.
Toch zijn die praktische bezwaren ‘niet onoverkomelijk’, zei N-VA-voorzitter Bart De Wever enkele maanden terug. ‘We hebben daar al het nodige studie- en voorbereidende werk over verricht, dus er is een basis om van te vertrekken’, aldus De Wever.
In maart lanceerde Sarah Smeyers nog een plan om de toegang tot de Belgische nationaliteit te verstrengen en via een omweg het dubbel paspoort zeldzamer te maken. Jongeren met een dubbel paspoort zouden na hun 18e verjaardag een burgerschapsexamen moeten afleggen om hun ‘nationaliteit te herbevestigen’. ‘Op die manier kunnen we er zeker van zijn dat die persoon goed geïntegreerd is,’ zei Smeyers daarover.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
