Syrische archeologen aan de slag in Vlaamse grond: ‘In Lokeren vonden we een kuil vol porno’

Adonis Wardeh. © Bas Bogaerts
Joanie De Rijke
Joanie De Rijke Medewerkster Knack

Veel hoogopgeleide asielzoekers vinden moeilijk een baan op hun niveau. Vaak wordt hun universitaire diploma hier niet erkend, en ook taalachterstand is een obstakel. In de archeologenbranche is dat echter van minder belang.

Aan de oevers van de Schelde bij Wetteren is een groep archeologen aan het werk. Opvallende verschijningen met hun fluo veiligheidsvesten te midden van de ontluikende groene velden. Ze voeren landschappelijke boringen uit in opdracht van de Vlaamse overheid. Die verhoogt en verstevigt de dijken in het kader van het Sigmaplan, dat overstromingen rond de Schelde en haar zijrivieren moet voorkomen.

De werkzaamheden hebben een impact op de ondergrond, en op deze plek zou het werk de archeologie in de grond kunnen verstoren. Dus moet er onderzoek worden gedaan. Het is niet zeker of er archeologische vondsten in het terrein zitten, zeggen de archeologen. Met een handboor leggen ze de verschillende lagen van de grond bloot om uit te zoeken hoe die is opgebouwd. Een aardkundige interpreteert de boringen.

Syrische archeologen aan de slag in Vlaamse grond: 'In Lokeren vonden we een kuil vol porno'
© Bas Bogaerts

‘Het is niet altijd verplicht om archeologisch onderzoek te doen als er ergens wordt gebouwd’, zegt Jeroen Vanden Borre, die aan het hoofd staat van BAAC, een bedrijf in archeologie en bouwhistorie. ‘Het hangt af van de oppervlakte van het terrein en de omvang van wat je er bouwt. Ook de locatie is van belang. Op duizend vierkante meter midden in de polder is niet altijd onderzoek nodig, maar gaat het om vierhonderd vierkante meter midden in het centrum van Gent, dan zit je eraan vast.’

Twee Syrische archeologen zijn in de weer met handboren en spaden. ‘Heel anders dan het zand van Syrië’, klinkt het. ‘Maar even interessant. En vooral: we prijzen ons gelukkig dat we een baan hebben gevonden op ons opleidingsniveau.’

Adonis Wardeh: ‘6000 voor Christus’

– archeoloog uit Salamiyah, Syrië

‘Ik studeerde archeologie in Damascus en zat in Spanje voor mijn masters toen de revolutie in Syrië uitbrak. Omdat ik op Facebook kritiek had geuit op de regering, kwam ik op de zwarte lijst van de Mukhabarat, de beruchte inlichtingendienst. Ik besefte dat ik niet meer naar huis kon en ben naar België gegaan omdat ik hier een paar landgenoten kende. Ik heb een tijd vrijwilligerswerk gedaan en solliciteerde in 2015 bij BAAC.

Syrische archeologen aan de slag in Vlaamse grond: 'In Lokeren vonden we een kuil vol porno'
© Bas Bogaerts

In Syrië verrichtte ik archeologisch onderzoek in de provincie Hama en in Tell Halula, in het noordwesten van Syrië. In Tell Halula werkte ik op een site van 6000 v.C. Daar waren we in de weer met kwasten en borsteltjes in het zand. Een groot verschil met België, waar we vaak in de klei bezig zijn met schoppen en kranen. (lacht) Het mooiste wat ik in Syrië vond, was een stenen stempel uit 5000 v.C. Maar ik mis het niet. Morgen zit ik op een Romeinse begraafplaats in Kluisbergen: heel benieuwd wat we daar zullen aantreffen.’

Muhammad Menem: ‘Uitzonderingspositie’

– archeoloog uit Yabrud, Syrië

‘In 2013 ben ik uit Syrië gevlucht om mijn militaire dienst te ontlopen. De eerste paar jaar had ik verschillende jobs, in een restaurant en bij Fedasil in het Klein Kasteeltje. In 2016 bracht collega en goede vriend Adonis me in contact met BAAC. Ik werk nu via tijdelijke contracten, soms van een halfjaar, dan weer van een maand. Het archeologisch onderzoek op zich is niet verschillend van wat we in Syrië deden. Je werkt volgens bepaalde technieken, afhankelijk van de ondergrond.

Muhammad Menem
Muhammad Menem

In Syrië vond ik met mijn bachelor in de archeologie geen betaald werk. Alleen als je geld of de juiste connecties hebt, kun je aan de slag. Ik heb wel een aantal zomers onbetaald gewerkt, als stagiair. Zo kon ik ervaring opdoen. Dat ik hier als archeoloog wel een betaalde baan heb gevonden, is een droom die uitkomt. Andere vrienden met een universitair diploma werken als taxichauffeur of in een restaurant. Ik besef dat ik in een uitzonderingspositie zit. Ooit hoop ik de Nederlandse taal zo goed machtig te zijn dat ik ook rapporten kan schrijven, maar dat is toekomstmuziek.’

Jeroen Vanden Borre: ‘Indiana Jones’

– archeologenbedrijf BAAC

‘Ik koos voor archeologie vanwege het Indiana Jones-gevoel. Veel archeologen zullen dat herkennen. Inmiddels is dat gevoel volledig verdwenen. Ik run een bedrijf met een vijftigtal mensen, dat vraagt andere capaciteiten. (lacht) Maar af en toe vinden we iets spectaculairs en dan komt het weer even boven. Onlangs ontdekten we een bronzen zwaard in Bavikhove. Het zat verticaal in de grond, volgens specialisten betekent dat iets bijzonders; het verhaal deed in Europa onder kenners de ronde. Mensen stoppen van alles in de grond. Zo stuitte ik in West-Vlaanderen op een groot pakket met doping voor dieren. En in Lokeren vonden we een kuil vol pornofilms. Maar we diepen ook prachtige potten op. En een oude Messerschmitt (Duits jachtvliegtuig, red.) in Middelkerke.

Jeroen Vanden Borre
Jeroen Vanden Borre

Ik heb er geen problemen mee om archeologen uit Syrië aan te nemen. Hun diploma is hier niet erkend, maar voor het werk maakt dat niets uit. Het enige nadeel is dat ze geen rapporten kunnen schrijven in het Nederlands. Maar voor de rest ben ik dik tevreden.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content