‘Studeren in tijden van corona: hoe kan je als student goed aan deze blokperiode starten?’

Pauline Stas en Ernst Koster van de Universiteit Gent duiken in de inzichten uit psychologisch onderzoek die studenten kunnen helpen bij het blokken.

De huidige COVID19 crisis vereist aanpassingen op verschillende gebieden. Ook voor studenten gaat het een speciale blokperiode zijn. Uniek aan deze periode zijn (a) de overgang naar afstandsonderwijs; (b) de sociale isolatie; (c) de smartphone als belangrijkste connectie met de buitenwereld en (d) een gelegenheid waarbij we onszelf gemakkelijker laten gaan op vlak van voedsel en beweging. We (een ervaren student en een hoogleraar klinische psychologie) presenteren hier een selectie van recent onderzoek naar corona-specifieke factoren dat studenten kan helpen om een goede start te maken met de blokperiode.

Online lessen als nieuwe standaard

Één van de grootste veranderingen bij afstandsonderwijs is de verschuiving naar online lessen. Aandacht bij een online les houden, is lastig. Niets houdt je tegen om weg te stappen van je computer of gewoon met je gedachten af te dwalen. Onderzoek toont zelfs aan dat de helft van de studenten na 5 minuten reeds stopt met de online les volgen. Er valt echter goed nieuws te melden: Wilson en collega’s onderzochten het effect van het versnellen van lessen in twee aanvullende studies. De resultaten toonden aan dat het versnellen van de lessen met weinig kosten gepaard gaat, terwijl studenten hun aandacht beter bij de les houden en tijd uitsparen.

In beide studies kregen studenten versnelde en/of lessen aan normale snelheid te zien. Hierbij werd geregeld nagegaan of hun gedachten afgedwaald waren. Na de les werd aan de studenten gevraagd of ze de les interessant, bevorderlijk of moeilijk vonden, en hoeveel moeite het volgen van de les had gekost. Vervolgens ging men de beheersing van de leerstof na. De resultaten waren verrassend. De lessen bekijken aan 1.6-1.7x de normale snelheid gaf vergelijkbare resultaten als op reguliere snelheid, dus zonder verlies aan begrip konden studenten tijd uitsparen. Bovendien was er zelfs een voordeel in termen van afdwalende gedachten. Studenten konden dus beter hun aandacht bij de les houden wanneer deze versneld was. De tweede studie, waarbij studenten minder voorkennis hadden over de leerstof, toonde wel een klein verschil op vlak van het begrijpen van de leerstof, waar de versnelde les iets minder (6%) begrepen werd. Op de andere factoren had het versnellen geen impact.

Dus indien de leerstof verder bouwt op eerdere leerstof, is het versnellen van online lessen aan te raden. Indien de studenten minder voorkennis hebben of minder geïnteresseerd zijn in het onderwerp, is er een beperkte kost in termen van begrip.

Praktische tip voor de student: Zet je lessen, zeker de minder complexe, dus gerust op snelheid 1.5! Zo kun jij veel sneller en even aandachtig door die lessen heen raken. Bovendien kun je de uitgespaarde tijd voor andere zaken gebruiken.

Sociale isolatie tijdens de lockdown.

Tijdens deze corona-crisis is het risico op sociale isolatie groter. Veel onderzoek toont reeds aan dat sociale isolatie nefast kan zijn voor de mentale gezondheid, maar hoe zit dat in relatie tot academische prestaties?

Wang en collega’s onderzochten onder andere het effect van sociaal contact op academische prestaties bij een 50-tal studenten gedurende 10 weken. Door een gesofisticeerde uitgebreide monitoring via smartphone en vragenlijsten, kon gedetailleerde informatie verzameld worden over emoties (vb: stress, humeur) en gedrag (vb: sociaal contact, beweging, locatie).

De resultaten toonden associaties tussen sociale isolatie en sociale verbondenheid met academische prestaties. Specifiek werd er gevonden dat zowel de frequentie als de duur van conversaties gelinkt waren aan de resultaten van studenten: Studenten die meer en/of langere conversaties hadden met medestudenten, haalden betere academische resultaten. Er werd daarentegen een omgekeerde relatie gevonden met activiteiten binnenshuis. Dus studenten die vaker binnen zaten, haalden gemiddeld lagere resultaten. Tenslotte werd een verband gevonden tussen verblijf, en resultaten, waarbij studenten die zich op dezelfde locatie verbleven, betere resultaten behaalden.

Praktische tip voor de student: Deze studie toont het belang aan van sociale verbondenheid, niet enkel voor onze mentale gezondheid, maar ook voor onze academische prestaties. Het is dus uiterst belangrijk om sociaal contact te proberen bewaren in de mate van het mogelijke. Gebruik die smartphone dus zeker om sociaal contact te bewaren.

Uitstelgedrag en sociale media.

Nu we het toch over de smartphone hebben. Deze lockdown duwt ons richting nieuwe manieren om sociaal contact te behouden en de smartphone is hierbij essentieel. Er is echter een dunne lijn tussen smartphone-gebruik voor sociaal contact enerzijds en smartphone-gebruik als uitstelgedrag anderzijds. Maar is het gebruik van sociale media echt zo negatief voor de studies?

Het goede nieuws is dat onderzoek aantoont dat het gebruik van sociale media, zoals facebook, niet per definitie negatief hoeft te zijn. De grote boosdoener is volgens onderzoek van Sternberg en collega’s wanneer sociale media gebruikt wordt als uitstelgedrag. Zij rapporteren twee studies die de relatie tussen angstgevoelens en Facebook-gebruik nagaan.

De eerste studie sloot sterk aan bij de dagelijkse realiteit. In deze studie werd 3 dagen voor een belangrijk examen aan studenten gevraagd een app te installeren om alle Facebook activiteit na te gaan. Ook kregen zij geregeld berichtjes met de vraag om hun algemeen angst-niveau aan te geven, alsook hoeveel tijd ze op Facebook hadden gezeten voor studie-gerelateerde zaken. De onderzoekers vonden dat hoe meer studenten Facebook gebruikten, hoe angstiger ze zich achteraf voelden. Omgekeerd was dat niet het geval, dus angstiger voelen leidde niet tot meer Facebook-gebruik.

De tweede studie vond plaats in een meer gecontroleerde labo-setting, om een sterker causaal verband te kunnen vaststellen. Vooraf werd bij alle studenten het wachtwoord van hun Facebook account veranderd, zodat zij 2 dagen gedepriveerd werden. Op de dag van de studie werd aan alle deelnemers gezegd dat ze een toets zouden moeten afleggen en dat deze toets een sterke voorspeller is van academisch en maatschappelijk succes. Bij de deelnemers werd ofwel aangedrongen om zich zo goed mogelijk voor te bereiden (Facebook als uitstelgedrag), ofwel werd gewoon vrije tijd gegeven (Facebook niet als uitstelgedrag). Beide groepen kregen terug toegang tot hun Facebook profiel. Dit onderzoek toonde dat bij groep 1 een significante relatie bestond tussen het Facebook gebruik en toename in angst. Dit was in de tweede groep niet het geval.

Wanneer sociale media interfereert met andere doelen, zoals blokken, zorgt het voor verhoogde angstgevoelens. Angstgevoelens zijn in deze periode algemeen al vaak hoger, en extra angst en stress voor examens helpt zeker niet.

Praktische tip voor de student: gebruik je sociale media tijdens pauzes of na je blok-uren, en probeer die gsm weg te leggen tijdens de lessen en tijdens het studeren, zodat de verleiding beperkt blijft.

Voeding

Het leven in lockdown zorgt op vlakken zoals voeding en beweging eveneens voor veranderingen. Er is de afgelopen tijd veel geschreven over beweging, maar voeding is wat onderbelicht gebleven. De take-aways draaien overuren en diepvriespizza’s zijn volop ingeslagen (naast toiletpapier uiteraard). De maatschappelijke veranderingen zorgen mogelijks dus voor een verschuiving in voedingspatroon. Daarom is het interessant om te kijken wat onderzoek zegt over voeding in relatie tot academische prestaties.

Reuter en collega’s onderzochten deze relatie bij een 600-tal studenten. In deze studie werden de studenten gevraagd om hun behaalde academische resultaten te rapporteren, alsook hun eetgewoonten. Specifiek moesten ze hun consumptie aangeven voor enkele categorieën: fruit, groenten, slaatjes, fruitsap, melk, energiedrank of frisdrank, ontbijt en fastfood.

Uit de resultaten bleek dat de meeste studenten niet voldeden aan de richtlijnen voor gezonde voeding. Er kwamen echter enkele belangrijke bevindingen naar voren: het nemen van een ontbijt hangt samen met betere academische resultaten. De studenten die op 5 of meer dagen per week ontbijt aten, hadden hogere academische scores dan de studenten die op 3 dagen of minder ontbeten. Natuurlijk is de causale relatie onduidelijk: Mogelijks was dit resultaat een reflectie van het al dan niet consciëntieuze karakter van de studenten, die bijgevolg dus al vroeg wakker zijn om aan hun lesdag te beginnen. Daar tegenover vond deze studie dat het eten van fastfood geassocieerd was met lagere academische prestaties. Praktische tip voor de student: Hoewel voeding niet de bepalende factor zal worden voor het al dan niet slagen voor je examens, doe je er dus wel best aan om je ontbijt niet over te slaan en fastfood in de mate van het mogelijke te beperken.

Hopelijk bieden deze tips wat houvast naast alle bestaande, reguliere studietips.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content