Strenge winter verhindert stijging levensverwachting

In 2012 stierven in Vlaanderen 60.335 inwoners.Vooral de strenge winter heeft tot het hoge sterftecijfer geleid. Maar het aantal sterfgevallen was zo hoog, dat de levensverwachting niet langer gestegen is.

In het jaar 2012 overleden er in totaal 60.335 inwoners van het Vlaams gewest. Dat is het hoogste aantal sterfgevallen in 15 jaar en is vooral te wijten aan de strenge winterperiode van eind januari tot begin maart. Vlaams minister van Welzijn en Volksgezondheid Jo Vandeurzen (CD&V) maakte de cijfers donderdag bekend. Opvallend: door het hogere sterftecijfer is de levensverwachting niet verder gestegen.

Daling levensverwachting

Twee jaar geleden overleden in Vlaanderen 30.251 vrouwen en 30.081 mannen. Dit zorgt ervoor dat, in tegenstelling tot de vorige jaren, de levensverwachting niet langer toeneemt, bij de vrouwen neemt die zelfs licht af. Op basis van de cijfers van 2012 kan nu gesteld worden dat mannen bij geboorte een levensverwachting van 78,9 jaar hebben, vrouwen kunnen gemiddeld 83,6 jaar worden. Het is wachten op de cijfers van 2013 en later om te zien of het om een eenmalige knik gaat.

De oorzaak van de hoge sterftecijfers is te zoeken bij de zeer koude winter van 2012 en de erop volgende milde griepepidemie. Dit zorgde er vooral in de maanden februari en maart voor dat het aantal overlijdens veel hoger was dan in andere jaren. Vooral ouderen vanaf 85 jaar werden door de koudegolf getroffen. Omdat door de toenemende vergrijzing steeds meer overlijdens verwacht mogen worden, werkt het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid ook met ‘gestandaardiseerde’ sterftecijfers, waarbij rekening gehouden wordt met de veroudering van de bevolking. De evolutie van die gestandaardiseerde sterfte toont een geleidelijke daling aan over de laatste vijftien jaar: tussen 1998 en 2012 daalde de gestandaardiseerde sterfte bij mannen per jaar gemiddeld met 26 per 100.000 inwoners, bij vrouwen gemiddeld met 13 per 100.000 inwoners.

Toegankelijke geneeskunde

Volgens de cijfers van het Vlaams Agentschap daalde tussen 2003 en 2012 het aantal mannen én vrouwen dat door hart- en vaataandoeningen stierf met 35 procent. Ook ziekten van het ademhalingsstelstel (-39 procent bij mannen, -30 procent bij vrouwen) en kanker en andere nieuwvormingen (-15 procent bij mannen, -8 procent bij mannen) zijn minder belangrijke doders geworden. “Dit kunnen we heus niet alleen aan meer preventie toeschrijven”, zegt minister Vandeurzen. “Het is vooral te danken aan de betere geneeskunde en de toegankelijkheid ervan.”

Wat de doodsoorzaken per leeftijdscategorie betreft, opnieuw op basis van de cijfers van 2012, valt het op dat zelfmoord de belangrijkste oorzaak is bij mannen tussen 20 en 54 jaar oud en bij vrouwen tussen 20 en 39 jaar. Longkanker is de belangrijkste doodsoorzaak bij mannen tot 79 jaar, terwijl veel vrouwen tussen 40 en 69 jaar aan borstkanker sterven. Een trend die sinds 2011 merkbaar is, is echter dat vrouwen tussen 55 en 64 jaar in de eerste plaats aan longkanker sterven. Volgens het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid is de oorzaak te zoeken bij de generatie vrouwen die in de jaren 70 en 80 is beginnen roken. “Het effect daarvan op het aantal gevallen van longkanker en het sterftecijfer is bijna vanzelfsprekend”, luidt het.

‘Gesloten Oost- en West-Vlamingen’

Op zijn persconferentie gaf minister Vandeurzen nog mee dat er grote verschillen per provincie zijn op het vlak van risico op zelfdoding. Vooral in West- en Oost-Vlaanderen is het risico hoog. Dat heeft wellicht te maken met het feit dat Oost- en West-Vlamingen meer gesloten zijn en minder geneigd om hulp te zoeken, maar het onderzoek naar die oorzaken is ver van af. (Belga/WB)