‘Stikstofdecreet in het parlement: we hebben geen tijd meer om gekwetste politieke ego’s te soigneren’

‘Van een kippenstal in Kortessem tot een ethaankraker in de Antwerpse haven: zonder stikstofdecreet dreigt de dood door duizend sneden van onze Vlaamse economie’, schrijft Steven Coenegrachts (Open VLD). ‘Het is tijd om voorrang te geven aan onze welvaart, aan onze jobs en aan onze voedselzekerheid.’

Het stikstofdebat verdrinkt vandaag in juridische en wetenschappelijke techniciteiten waar een kat haar jongen niet meer in vindt. En waarin iedereen en niemand gelijk lijkt te hebben. Daarom eerst de essentie.

In Vlaanderen zijn er 62 natuurgebieden – de zogenaamde Speciale Beschermingszones. Slechts enkele van die gebieden zijn in een goede staat van instandhouding. In alle andere gebieden zorgt vooral de stikstofneerslag er dus voor dat veel planten en dieren niet kunnen overleven en onze biodiversiteit dag na dag, jaar na jaar, achteruit gaat.

De opdracht aan de politiek is duidelijk: de stikstofneerslag in de natuurgebieden moet drastisch naar omlaag. Dat doe je door de uitstoot van stikstof te beperken.

In de industrie en de landbouw moet elk bedrijf dat een nieuwe vergunning aanvraagt aantonen dat de uitstoot van dat ene specifieke bedrijf op dat ene natuurgebied het traject richting een gezonde biodiversiteit niet hindert.

Helaas, dat lukt vandaag niemand.

Niet de landbouwerondernemer die zijn koeien in een nieuwe moderne stal wil melken, en niet de rijkste Brit die vier miljard euro veil heeft om in onze Antwerpse haven de minst vervuilende ethaankraker ter wereld te bouwen. Daar is de crisis in de natuurgebieden veel te ernstig voor.

Elke bedrijfsleider in Vlaanderen moet vandaag hopen dat niemand in beroep gaat tegen een nieuwe vergunning (als ze die van hun gemeente of provincie al zouden krijgen). Want een ding is zeker: als iemand vandaag aan de poorten van de Raad van Vergunningsbetwistingen ‘stikstof’ roept, kan je die vergunning gegarandeerd op je buik schrijven.

(Lees verder onder de preview)

3,6 miljard euro

De gevolgen daarvan laten zich raden: buitenlandse investeerders zullen Vlaanderen links laten liggen, binnenlandse ondernemers zullen investeringen uitstellen en zo concurrentievoordeel met het buitenland verliezen. In de veeteelt zal geen enkele investering meer mogelijk zijn, zelfs niet met de nieuwste technologieën die de uitstoot moeten inperken. Zelfs een bestaande vergunning verlengen dreigt onmogelijk te worden.

Resultaat? Onze welvaart die in gevaar is, jobs die op de helling komen en voedsel waarvoor we alleen nog maar op het buitenland kunnen rekenen. Van een kippenstal in Kortessem tot een ethaankraker in de Antwerpse haven: het is de dood door duizend sneden van onze Vlaamse economie. Een doembeeld, maar wel een dat snel realiteit kan worden en daarom voor ons geen optie is.

De oplossing? Een programmatische aanpak – zeg maar een globale aanpak die de uitstoot over heel Vlaanderen tegelijkertijd terugdringt en op die manier een realistisch en wetenschappelijk onderbouwd traject biedt om onze natuurgebieden weer te laten floreren. Zodat de uitstoot van één bedrijf op één natuurgebied niet meer problematisch is, want in totaliteit gaat de uitstoot structureel achteruit. Dat is de enige manier om weer vergunningen uit te reiken voor innovatie en vernieuwing in zowel de landbouw als de industrie. De enige manier om opnieuw investeringen aan te trekken die jobs en inkomen opleveren voor de Vlaming.

Het befaamde stikstofakkoord van maart is zo een programmatische aanpak. Een akkoord waar innovatie centraal staat, dat de landbouw een toekomst geeft in Vlaanderen en bedrijven die weinig impact hebben op een natuurgebied soepel aan een rechtszekere vergunning helpt.

Een akkoord dat ook middelen voorziet voor zij die het nodig hebben. Maar liefst 3,6 miljard euro is uitgetrokken voor de ondersteuning van de transitie van onze veeteelt en het herstel van onze natuur.

Om dat akkoord concreet te maken in de praktijk, op een manier die juridisch stand houdt, heb je zonder twijfel een decreet nodig. Dat sommige belangenorganisaties daar twijfel over zaaien zal in hun … belang zijn. Dat academici daarover van mening verschillen, levert boeiende debatten op.

(Lees verder onder de preview)

Openheid van geest

Wat wel zeker is, is dat het Ineos-arrest duidelijk aantoont dat een decreet nodig is om de fameuze vergunningsdrempels te kunnen invoeren. Nochtans bedoeld om het vergunningenproces voor veel bedrijven makkelijker en goedkoper zal maken. Want Passende Beoordelingen zijn duur, complex en onzeker.

We dienden enkele dagen geleden een decreet in met het oog op het bekomen van een advies van de Raad van State. Want het moet kloppen. We hebben dus ook de openheid van geest nodig om de tekst aan te passen aan de kritieken die onvermijdelijk in het advies zullen staan. Tegelijkertijd behouden we de afspraak dat we nog twee bijkomende MER-studies laten uitvoeren die moeten aantonen of we de landbouw sneller meer perspectief kunnen geven. En we zullen de resultaten van die studies toevoegen aan de huidige tekst.

Ongetwijfeld kunnen al die adviezen en studies leiden tot wat gekwetste politieke ego’s. Maar om die te soigneren en te respecteren hebben we al lang geen tijd meer.

Het is tijd om voorrang te geven aan onze welvaart, aan onze jobs en aan onze voedselzekerheid.

Het is tijd om voorrang te geven aan de rechtszekerheid. Met een decreet willen we dat voor mekaar krijgen.