‘Stel dat er tegen oktober geen regering gevormd wordt, wie gaat de ploeg-Wilmès dan wegstemmen?’

Professor Herman Matthijs blikt terug op een bewogen formatieweek en een opmerkelijke politieke peiling.

De regisseurs van ‘House of cards‘ en ‘Baron noir‘ kunnen inspiratie komen zoeken in het Belgische politieke landschap. Een echt virus, komende uit China, treedt binnen in de regeringsvorming en beïnvloedt de politieke agenda door besmettingen en quarantaines. De koning moet zelfs telefonisch de formatie begeleiden en stelt het eindverslag al uit tot 21 september: het begin van de herfst. Dit is geen fictie, maar reality.

De politieke winnaar van de week is nog maar eens MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, kortweg GLB. We naderen 17 september en al maanden wordt er gezegd dat er dan komaf moet gemaakt worden met de minderheidsregering-Wilmès. Maar een week voor de deadline, geholpen door het Chinese Covid-19 virus, wordt al bekendgemaakt dat deze regering met 38 van de 150 kamerzetels op zijn minst blijft zitten tot 1 oktober.

MR-voorzitter GLB is er wederom in geslaagd om met 14 zetels de eerste-minister, een vicepremier, vijf ministers plus de Senaatsvoorzitter te behouden. Open VLD mag ook niet klagen, want met 12 zetels behouden zij één vicepremier, twee ministers en de ‘speaker of the House‘. De CD&V is dan nog het slechtst bediend met één vicepremier en twee ministers voor 12 zetels. Het is half september en PS-voorzitter Magnette, SP.A-voorzitter Conner Rousseau, ecolo-voorzitter Jean-Marc Nollet en Groen-voorzitter Meyrem Almaci, die een nieuwe regering willen vormen, hebben nog niets van prijzen binnengehaald in de federale regering.

Stel dat de vorming tegen de eerste oktober niet in orde zou komen, wie gaat de ploeg Wilmès dan wegstemmen? En als we toch naar verkiezingen zouden gaan, dan blijft deze regering met drie partijen gewoon zitten. Een belangrijke bijkomende overwinning voor GLB is het feit dat Sophie Wilmès in de Wetstraat 16 blijft zitten en in kader van de regeringsonderhandeling en de daarmee samenhangende verdeling van de posten is dat een belangrijk pluspunt voor de MR om het premierschap te behouden. Bovendien heeft de adept van Didier Reynders de steun van de twee groene partijen. Dat geeft al 35 zetels op 87 voor de Vivaldisten (paars-groen plus CD&V). De twee socialistische partijen hebben 28 zetels. Zelfs als Open VLD en het CD&V hun zetels zouden samenleggen, komen die nog maar uit op 24.

Toch is er een probleem met de Vivaldistische regering in aantocht ten aanzien van Vlaanderen. Deze zevenpartijencoalitie staat te links in vergelijking met de Vlaamse verkiezingsuitslag en er is geen Vlaamse zetelmeerderheid. Met andere woorden, de populariteit van de Vivaldi-ploeg zou wel gediend kunnen zijn met een Vlaamse bewoner van de Wetstraat 16. Maar in dit dossier is GLB iedereen alweer te vlug af geweest.

Verkiezingen

Verkiezingen zijn zeker nog mogelijk, want het is nog geen uitgemaakte zaak of de Vivaldi-coalitie echt van start gaat. De peiling in Le Soir van deze week was er eentje met believers en non-believers wat een nieuwe stembusslag betreft. Als men de optelsom maakt van de goede presteerders in deze peiling (N-VA, Vlaams Belang, MR, Open VLD, SP.A en de communisten) dan is er een duidelijke meerderheid in de Kamer die hun voordeel kunnen doen met nieuwe verkiezingen.

Wanneer naar de stembus? Wel, 1 november is een moeilijke datum en 8 november ook al, want daartussen ligt de vakantieweek. Vervolgens komen we op 15 november uit: de feestdag van de Duitstalige Gemeenschap en ook koningsdag. Ongetwijfeld gaat er nu uitgekeken worden naar de volgende peiling, eind van deze maand.

Agenda

Want een nieuwe regering start wel met een ernstig agendaprobleem. Ze zal hooguit drie jaar kunnen besturen, tot de kerstperiode van 2023. Dan begint de campagne voor de ‘super Sunday’ van mei 2024. De vele problemen oplossen in deze periode is niet doenbaar, zeker omdat er nogal wat onpopulaire maatregelen moeten genomen worden. Maar als de economische neergang zou meevallen (bijvoorbeeld min 7 procent in plaats van min 12 procent) en de motor snel aanslaat na deze pandemie, dan kan de schade nog betaalbaar worden. In het licht van de verkiezingen van 2024 zou een snelle economische restart een politiek godsgeschenk voor de zeven partijen van de Vivaldi-regering.

Conclusie

Op 27 september aanstaande treedt FC Borains aan op het veld van de eerste nationale afdeling tegen Tienen. Als die voetbalploeg van de MR-voorzitter even goed kan voetballen, als hun voorzitter aan politiek doet in Brussel, dan is de stijger naar de 1B competitie al gekend. Als de ploeg van GLB de eerste match wint, dan zal hij klaar staan voor een nieuwe stunt rond 1 oktober.