Wim Van Hees

‘Ringland wordt gereduceerd tot een paar overkappingen. Bij gebrek aan visie. Bij gebrek aan schaamte’

Wim Van Hees Voorzitter en woordvoerder van de vzw Ademloos

‘Het dubbelzinnig twee-snelhedenbeleid van de Vlaamse regering komt procedureel neer op meer van hetzelfde’, zegt Wim Van Hees van Ademloos. ‘Lees: we houden vast aan ons eigen regeringsproject en behandelen Ringland zo dat Oosterweel op de rails gehouden wordt.’

Wie voorbije woensdag keek naar het beeldverslag van het parlementaire debat over Ringland, kan niet anders dan denken dat de belangrijkste politieke vraag was: ‘Wat doet de regering met de uitgestoken hand van Ringland?’

Ringland gereduceerd tot een paar overkappingen. Bij gebrek aan visie. Bij gebrek aan schaamte.

Deze vraag heeft vele resonanties. Een ervan lijkt bewust of onbewust (ik pleit voor bewust) twee tegenstrijdige werelden tegenover elkaar te willen plaatsen: die van Ringland tegenover die van ‘de andere actiegroepen’, te verstaan Ademloos en stRaten-generaal. Daar wil ik als bevoorrechte getuige even bij stilstaan, eindigend bij wat de echte inzet is.

Bestaan er twee volmaakt verschillende vormen van burgerbewegingen, namelijk Ringland en de rest? Ik beperk mij tot de historische rol van stRaten-generaal.

stRaten-generaal bestaat sinds 1999, zestien jaar dus. Typisch voor deze klassieker onder de Antwerpse burgerbewegingen is altijd geweest om niet alleen nee te zeggen maar steeds weer met goed onderbouwde alternatieven te komen.

Toen BorgerhouDt van Mensen in 2004, het jaar waarin de Antwerpse ring een laatste keer aangepakt werd, voorstelde om de ring te overkappen, droeg stRaten-generaal dat idee verder uit. In 2005 lanceerde stRaten-generaal een alternatief voor de Oosterweelverbinding, onder andere om het overkappen van de ring mogelijk te houden. De mensen van stRaten-generaal keken toen, als enigen, wel bijzonder ver in de toekomst: ze zagen reeds dat het geen Oosterweel én overkapping kon zijn, wel een van de twee. Het is dankzij hen dat het overkappen van de ring vandaag uberhaupt nog mogelijk is. Stel je voor dat we inmiddels met achttien rijstroken viaductuitloper zaten aan het Sportpaleis.

Het overkappingsvoorstel van BorgerhouDt van Mensen werd in 2006 opgenomen in alle partijprogramma’s

Ademloos prijst zich gelukkig dat het in 2008 mee uit de schulp is gekropen, om de strijd van stRaten-generaal te vervoegen. Onze uitgestoken hand was uiteindelijk de volksraadpleging. Nadien volgden gelukkig steeds meer mensen dit pad. Helaas niet de politieke meerderheden.

Het overkappingsvoorstel van BorgerhouDt van Mensen werd in 2006 (verkiezingen!) opgenomen in alle partijprogramma’s én in het Antwerpse structuurplan. Het volgende college, incluis N-VA, wachtte echter tot 2012 (verkiezingen!) om een eerste keer van dichtbij naar het voorstel te kijken. Toen kwam eindelijk het overkappingsonderzoek dat al in 2006 bestuurlijk beloofd was. Inmiddels was stRaten-generaal met eigen middelen naar Madrid getrokken, met cameraploeg van de VRT, om aan Antwerpen te tonen dat het overkappen van een ringweg geen luchtkasteel hoefde te zijn. Verder had het burgercollectief twee fel gesmaakte en goed bijgewoonde overkappingscongressen georganiseerd in het Antwerpse Provinciehuis, waar experten uit binnen- en buitenland spraken. We kunnen wel stellen dat op het tweede van die congressen het zaadje is gelegd voor Ringland, toen Peter Vermeulen bedacht: ze hebben gelijk, dit moet er komen.

Gevangenis op Meccanotracé

In 2010 werd, amper vier maanden na de volksraadpleging, het Meccanovoorstel gelanceerd, bevrijd van de beknelling van het BAM-tracé dat was weggestemd. Bij dat voorstel zat inbegrepen: 6,1 kilometer overkapping van de Antwerpse ring en 146 hectare zuivere ruimtewinst.

De regering beweerde altijd dat het tracé niet zou werken. Daarom werd het in opdracht van Forum 2020 tot twee maal toe onafhankelijk onderzocht door het Leuvense studiebureau TML (en goed bevonden). Het tracé werd vervolgens verder ontwikkeld en ingediend en aanvaard voor opname in het milieueffectenonderzoek over de Oosterweelverbinding. Met de vele kilometers overkapping dus.

Dezelfde maand dat dit onderzoek startte, startte ook de bouw van de gevangenis op het Meccanotracé. Het was een knalharde vuistslag in het gezicht van de burgerbewegingen en de Antwerpse kiezers. Zij stemden immers tegen het BAM-tracé.

Het was de politieke vuist tegen de uitgestoken hand van burgers.

‘Het BAM-tracé is superieur’

Uit het milieueffectenonderzoek kwam naar voren dat het Meccanotracé inderdaad goed werkte op het vlak van mobiliteit, zoals TML in 2010 en 2011 al concludeerde. Het scoorde bovendien beter op het vlak van leefbaarheid dan het regeringsvoorstel. De drie sleutelconclusies van de regering waren echter:

1) het BAM-tracé is superieur want het loopt het dichtst bij de stad;

2) het BAM-tracé is superieur want de gebruiker doet een tijdwinst van 2 minuten (oef);

3) het BAM-tracé is superieur op basis van gedifferentieerde tol, dat in het onderzoek enkel werd toegepast op… het BAM-tracé (say no more). Noteer dat stRaten-generaal als enige bij de opstart van het milieueffectenonderzoek formeel had gevraagd om te worden becijferd met dit soort tol. Ze noemden het een trajectheffing.

De BAM deed dat niet voor het eigen tracé, maar de BAM was wel opdrachtgever van het milieueffectenonderzoek. Bijgevolg werd het BAM-tracé onderzocht met gedifferentieerde tol en het Meccanotracé niet. De omgekeerde wereld.

Noteer ook dat het onderzoek naar de overkapbaarheid van de ring bij een scenario met Meccano eveneens onderzoeksmatig werd geweigerd.

Geen onderzoek

We weten tot vandaag officieel dus niet hoe de Meccano werkt met gedifferentieerde tol of met een overkapping van de ring. Laat staan dat we weten wat de effecten voor Antwerpen zijn van een Meccano in combinatie met beide proposities. En toch wordt er maar door en door ‘beslist’ door de regering.

Er was nochtans de uitgestoken hand van stRaten-generaal, wat zeg ik: de beleefde vraag ingediend binnen het kader van een inspraakprocedure om deze voorstellen ernstig te onderzoeken. Zoals er vandaag ook de uitgestoken hand is van Ringland om het eigen voorstel ernstig te laten bekijken.

Ik maak dus een buitengewoon voorbehoud voor het vertoonde politieke schouwspel waarbij Ringland wordt voorgesteld als een burgerbeweging 2.0 die zich zou onderscheiden van de aanpak van stRaten-generaal. It ain’t fair.

stRaten-generaal is altijd te vuur en te zwaard bestreden door politieke meerderheden en heeft zelf nooit voor een conflictmodel gekozen. Dat weten de politici meestal ook.

Hetzelfde geldt overigens voor Ademloos.

Wat is nu het reële gevaar voor Antwerpen?

Antwoord: een dubbelzinnig twee-snelhedenbeleid. Fast-forward voor Beslist Beleid over de Oosterweelverbinding, slow-motion voor Ringland.

Minister Ben Weyts (N-VA) bepleit onverkort voor een én/én beleid, en niemand van zijn coalitiepartners durft hem tegen te spreken. De eerste ‘en’ slaat op vasthouden aan het Beslist Beleid over Oosterweel, de tweede ‘en’ slaat op Ringland. En/en, zoals in én water én vuur.

In procedurele realiteit komt dat soort beleid neer op meer van hetzelfde. Lees: we houden vast aan ons eigen regeringsproject en behandelen Ringland in de wettelijk voorgeschreven procedures zoals we Meccano behandelden. Voor de insider betekent dit dat het Ringlandconcept binnen het lopende milieueffectenonderzoek over de A102-bypass, die de haven met Wommelgem moet verbinden, niet wordt onderzocht zoals Ringland dat vraagt maar wel zoals de regering vindt dat het moet worden bekeken, namelijk binnen het Beslist Beleid dat Oosterweel op de rails houdt.

Wat echt van belang is, is het Beslist Beleid

Zo wordt 100 procent bewust de noodzakelijke kennislacune gecreëerd waarbij de vergelijkbare cruciale officiële onderzoeksresultaten over Ringland als verkeerssconcept niet beschikbaar zullen zijn. Want dat past niet in het Beslist Beleid, de heilige koe.

Maar men kan Ringland ook niet volledig negeren natuurlijk. Men kan evenmin een nieuwe gevangenis bouwen. Dus werd een “bestuurlijke lus” gezocht en gevonden: een intendant. Hij zal onbeperkt mogen praten, confereren en studeren met iedereen, hij zal ook zijn tijd mogen nemen. En zijn adviezen kunnen perfect genegeerd worden. Want wat echt van belang is, is het Beslist Beleid. De schop moet in de grond.

‘Gebrek aan schaamte’

Met de vernietiging van 140 hectare bestaande natuur.

Met het bouwen van een gigarotonde naast de nieuwe wijken van het Eilandje en Cadix.

Met een kathedraalbrede Hollandse knoop ter hoogte van Deurne en Borgerhout.

En met eventuele toekomstige overkappingen uit te voeren door toekomstige politici die we over twee verkiezingen zullen kiezen.

Ringland gereduceerd tot een paar overkappingen. Bij gebrek aan visie. Bij gebrek aan schaamte.

It ain’t fair.

Ringland én alle burgerbewegingen verdienen veel beter.

Antwerpen verdient veel beter.

Onze kinderen en kleinkinderen verdienen veel beter.

Wim van Hees

Voorzitter Ademloos

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content