Krystian Lada (°1983), Pools regisseur en oprichter van het Brusselse operacollectief The Airport Society, kreeg vorige week de eerste Mortier Next Generation Award.
Operavernieuwer Gerard Mortier was artistiek leider van onder meer De Munt, de Salzburger Festspiele en de opera’s van Parijs en Madrid. Was hij een inspiratiebron voor u?
Lada: Ja, Mortier was van 1981 tot 1991 intendant van De Munt en richtte in 2002 de Ruhrtriennale op. Daar liet hij muziektheater opvoeren in industriële gebouwen en hij betrok er de lokale bevolking bij. Mortier was vernieuwend op artistiek én sociaal vlak. De Mortier Next Generation Award bekroont een kunstenaar met dezelfde attitude. Het doet zo goed om die prijs te winnen. (zwijgt even)
Waarom zie je in de grote Europese operahuizen amper niet-westerse toeschouwers? Omdat die zich niet gerepresenteerd voelen. De grote operahuizen liggen midden in de stad, maar die stad herkent zichzelf zelden in de opera. Er leeft daar weinig nieuwsgierigheid naar de mensen met wie we samenleven.
De grote operahuizen liggen midden in de stad, maar die stad herkent zichzelf zelden in de opera.
Toen ik nog directeur dramaturgie en communicatie in De Munt was, besloot ik dat het tijd was om met opera iets te doen voor de stad. Ik richtte een collectief op om opera te maken op het kruispunt tussen politiek, kunst en sociaal engagement. Omdat operamensen hedendaagse nomaden zijn – je bent voortdurend onderweg – noemde ik dat collectief The Airport Society.
U bent opgegroeid in Polen. Kwam u daar al met opera in contact?
Lada: Ja, toen ik zes werd, deden mijn ouders wat veel inwoners van Warschau doen: hun kind meenemen naar het Paleis van Cultuur en Wetenschap. Daar mocht ik een naschoolse activiteit kiezen. De zwem- en aikidocursussen pasten niet in de agenda van mijn ouders, dus belandde ik in de muziektheaterklas. Dat was prima, want ik regisseerde al elk jaar een kerstspel met mijn knuffels. (lacht) Tot mijn achttiende was ik na school met muziektheater bezig. Ik studeerde daarna een jaar operazang, maar dat gaf me geen kick. Studeren is duur, dus ging ik aan de slag in de televisie-industrie. Ik was productieleider bij de Poolse versies van Big Brother en Wedden dat. Dat zijn – qua omvang – net opera’s. Daar leerde ik groepen regisseren. Vervolgens studeerde ik dramaturgie aan de Universiteit van Amsterdam en in 2013 belandde ik in De Munt.
Aan de prijs is een bedrag van 30.000 euro verbonden. Wat wilt u daarmee doen?
Lada: We willen touren met Unknown, I Live With You, dat in oktober 2018 in Les Brigittines tijdens het festival Nuit Blache in première is gegaan. Het is een opera-installatie waarin drie zangeressen gedichten van Afghaanse vrouwen zingen. Wij geven hen de krachtigste stem: een operastem. We spelen telkens zes uur. Je kunt aankomen en vertrekken wanneer je wilt. Ons doel: een stem geven aan stemlozen in de maatschappij en mensen zo de kracht van opera laten ervaren. We gaven ook workshops aan slachtoffers van mensenhandel. Ook zulke workshops zijn een cruciaal onderdeel van opera, vind ik.
De prijs werd uitgereikt op 12 januari in Opera Gent. Unknown, I Live With You is te zien tijdens de Operadagen Rotterdam. Volgend seizoen presenteert Lada nieuw werk in Opera Vlaanderen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
