‘Politieke stilstand is het probleem, niet de spijbelende jongeren’

‘Tegenover al die wakkere burgers staat het onmiskenbare gebrek aan daadkracht en besluitvorming van de Europese Unie. Alles lijkt vast te lopen, soms zelfs doelbewust’, schrijft een groep jonge SP.A-kandidaten voor de Europese Verkiezingen.

Zelden was de kloof tussen het vermoeide, cynische en zelfgenoegzame Europa met het jonge, idealistische en maatschappelijk ambitieuze Europa zo zichtbaar als in de ontmoeting van Commissievoorzitter Juncker met klimaatstaakster Greta Thunberg. Juncker miste het moment compleet en ging in lijstjesmodus: kijk eens wat we allemaal al hebben gedaan. Eerder durfde Geert Bourgeois hetzelfde in het Vlaams Parlement te doen. Cynisch als je weet dat het punt van de klimaatspijbelaars nu net is dat die politici verre van genoeg hebben gedaan om de klimaatverandering op tijd te stoppen. Dit cynisme vertaalt zich in een pijnlijke afgang voor een hele politieke generatie en een verlies van vertrouwen in de politiek. Politieke stilstand is het probleem, niet de spijbelende jongeren.

Politieke stilstand is het probleem, niet de spijbelende jongeren.

Enkele jaren geleden lanceerden Juncker en de regeringsleiders het debat over de toekomst van Europa. Wel, heren Juncker en Bourgeois, de toekomst staat voor jullie neus. En ze zeggen jullie dat jullie lijstjes getuigen van gebrek aan ambitie, competentie en leiderschap. Wij jongeren vragen aan de politiek: ‘Doe iets. Los het op. Wees verdomme eindelijk eens moedig. Wees eindelijk eens competent. Wees eindelijk wat jullie al een lange tijd hadden moeten zijn.’

Dat het nodig en dringend is dat jongeren zich laten horen is al eerder duidelijk geworden in de Brexit. Ongeveer 70% van de 18 tot 24-jarigen in Verenigd Koninkrijk twee jaar terug voor ‘remain’. Helaas kwamen ‘slechts’ minder dan 65% van hen stemmen. De 65-plussers daarentegen kwamen met 90% opdagen en stemden massaal voor ‘exit’. Met alle gevolgen van dien. En pas nu beginnen de Britten door te hebben dat ze in de shit zitten. En zij niet alleen. De Brexit was namelijk een een trigger voor veel Europeanen. Sinds het referendum is de steun voor de EU weer toegenomen op het continent. Niet alleen Britten hebben nu door dat de leugens van populisten die de EU willen uithollen – van Nigel Farage toen tot Marine Le Pen vandaag – ernstige gevolgen kunnen hebben. Ook in Europa groeit het besef. Dat is een goeie zaak, alleen is de vraag: en nu?

Dingen waar de burgers, met jongeren op kop, van wakker liggen, stuiten bij het beleid op veto’s, rode lijnen en een gebrek aan politieke durf.

Want tegenover die wakkere burgers staat het onmiskenbare gebrek aan daadkracht en besluitvorming van de Europese Unie. Alles lijkt vast te lopen, soms zelfs doelbewust. Klimaat, migratie, digitalisering, taxatie van multinationals, jongerenwerkloosheid. Dingen waar de burgers, met jongeren op kop, van wakker liggen, stuiten bij het beleid op veto’s, rode lijnen en een gebrek aan politieke durf. Precies daardoor dreigen de verkiezingen van 2019 alsnog de verkiezingen van de anti-Europese stem te worden. Anti-Europese populisten blijven beangstigend hoog scoren in peilingen. En ze bundelen ze de krachten, over Europese grenzen heen, zelfs met steun van Rusland, om na mei een extreem-rechts front te vormen.

Hoog tijd dus voor dat jonge, idealistische en maatschappelijk ambitieuze Europa om met een geloofwaardig verhaal te komen. Een verhaal dat ons, jongeren, betrekt. Dat niet meer over ons maar met ons praat. Dat niet meer vanop de zijlijn door ons becommentarieerd wordt maar wel samen met ons geschreven wordt. Dat zich niet langer beperkt tot het onmiddellijk haalbare, maar Europa ook echt verandert.

Het vermoeide Europa zegt: ‘Europa neemt vandaag nog maar 7 procent van de wereldbevolking voor zijn rekening, produceert 25 procent van het globale bruto binnenlands product, maar financiert wel 50 procent van de wereldwijde uitgaven voor sociale zekerheid. Dat is onhoudbaar.’Opvallend: het citaat komt van Angela Merkel, niet meteen een Europa-pessimist.

Historische sociale vooruitgang

Maar wij, het millennial Europa, zeggen: het is omgekeerd. Het is precies door die sociale uitgaven dat wij, Europese landen, in de top van de wereldranglijst staan als het gaat over menselijke ontwikkeling, onderwijsniveau, lage armoedecijfers en lage ongelijkheid. Het is precies om die reden dat de hele wereld naar Europa kijkt als dé plek van kansen en mogelijkheden voor iedereen, ongeacht geaardheid, religie, afkomst of overtuiging, én er naar wil verhuizen als de kans zich aandient. Dat is een historische sociale vooruitgang. Eén die we niet enkel moeten beschermen maar ook duurzaam willen maken voor de volgende generaties Europeanen. En daar knelt het schoentje. Die ambitie ontbreekt tot op vandaag volledig in het Europese project.

In plaats daarvan wordt het voor velen in Europa normaal aan onszelf te twijfelen. ‘Zoveel welvaartsstaat, democratie, vrijheid hebben ze elders in de wereld niet en dus moeten we misschien ook maar met minder tevreden zijn.’ En helaas beginnen ook jongeren te twijfelen aan de democratie. ‘If it ain’t fixing anything, it must be broke’, hoor je ze denken.

Wij zijn die zelftwijfel beu. Wij willen wél ambitieus zijn. Wij willen wél durven. Want wij weten dat Europa pas geworden is wat het is door zo’n sterk sociaal model uit te bouwen. Onze liefde voor de EU staat buiten kijf en we hebben bovendien een positieve agenda voor de EU van de toekomst. Zo moeilijk is het ook niet wanneer er politieke wil en durf is. Zorg ervoor dat overheden niet meer besparen op de toekomst van jongeren maar voor jobs en een minimumloon zorgen als het economisch moeilijk gaat. Zorg ervoor dat Europa aan de wereld toont hoe klimaatverandering écht ambitieus aan te pakken. Zorg ervoor dat dat multinationals niet meer kunnen shoppen naar de laagste belasting in Europa. Zorg ervoor dat iedereen in heel Europa zijn eigen levensbeschouwing en seksualiteit kan beleven met respect voor die van anderen. Zorg er voor dat migratie naar en in Europa veilig en menselijk is.

En zorg er vooral voor dat het leiderschap van vermoeide, oude, grijze mannen, en incompetente politiek niet in de weg staan van die oplossingen. Dat is voor ons, ‘millennial socialists’, de inzet van de Europese verkiezingen van 2019.

De’ millennial socialists’ op de SP.A-lijst voor de Europese verkiezingen zijn Oona Wyns, Kenan Akyil, Kaoutar Oulichki, Maxim Vandekerckhove, Yana Giovanis en Nora Mouallali.