Politiegeweld tegen transmigranten: ‘Toen hun hond me beet, kreeg hij een aai’

Maximiliaanpark. 'In één derde van de klachten over politiegeweld gaat het om minderjarigen.' © IDPhotoagency
Simon Demeulemeester

Transmigranten lopen in ons land het gevaar slachtoffer te worden van politiegeweld, zegt de ngo Dokters van de Wereld.

‘Nadat de hond me had gebeten, verloor ik veel bloed en had ik veel pijn. De agenten duwden me met hun voeten om en trokken hardhandig mijn T-shirt uit. Toen ze de wonde zagen, begonnen ze te lachen. Ze aaiden de hond en zeiden: “Flinke hond!”‘ De getuigenis is van een 15-jarige Eritreeër, en komt uit een rapport van de ngo Dokters van de Wereld. Die peilde tussen mei en juli 2018 bij 440 transmigranten naar ervaringen met politiegeweld. Voor alle duidelijkheid: politiegeweld in België, niet in Afrikaanse dictaturen zoals Eritrea. 51 slachtoffers van politiegeweld deden uitgebreid verslag van hun ervaringen, evenveel wilden of durfden niet getuigen.

Een menselijke behandeling creëert géén aanzuigeffect.

Ri De Ridder, voorzitter Dokters van de Wereld

66 procent van het geweld werd gepleegd in het betrokken politiecommissariaat. Een 20-jarige Soedanees: ‘Twee agenten hielden elk een arm vast en verdraaiden aan elk hand een vinger. Een van hen verdraaide mijn vinger heel traag, altijd maar verder en verder. Ik riep en smeekte hem om te stoppen, maar hij stopte niet.’ Schering en inslag blijken agressieve naaktfouilleringen, vaak gepaard met scheldpartijen en vernederingen. Een 24-jarige Marokkaan moest naakt rondjes draaien ‘als een prostituee’. ‘Die vernedering zal me altijd bijblijven’, zei hij. Arbitraire naaktfouilleringen zijn illegaal, benadrukt Ri De Ridder, voorzitter van Dokters van de Wereld. Ze zijn enkel toegelaten bij ernstige aanwijzingen dat iemand verboden middelen of voorwerpen bij zich heeft. ‘Wat de geïnterviewden aangeven – halfnaakt opgesloten worden in een koude cel, chantage, slaap of eten ontzegd worden – is volgens internationale afspraken marteling.’ 40 procent geeft aan bestolen te worden door de politie. Een Soedanees verklaarde beroofd te zijn van zo’n 700 euro, waarna hij in het holst van de nacht in een bos werd achtergelaten. Ook opmerkelijk in het rapport: in één derde van de gevallen gaat het om minderjarigen.

Dit geweld gedijt in een sfeer van criminalisering en dehumanisering, vindt De Ridder. ‘Men jaagt mensen op, creëert angst. We zien steeds minder mensen in onze humanitaire hubs, waar we eerstelijnsverzorging geven. En wie wel nog durft te komen, stuift weg wanneer er een combi langsrijdt.’ Een bewuste tactiek, denkt hij. ‘Maar dat pakt verkeerd uit. Mensen in nood komen nu met veel zwaardere problemen in het ziekenhuis terecht.’

Dokters van de Wereld stuurde zijn rapport naar de federale regering en het Comité P, dat toeziet op de politiediensten. ‘Het is niet onze taak om agenten voor de rechter te brengen. In de eerste plaats willen we dat beleidsmakers hun politieke verantwoordelijkheid nemen om het geweld te stoppen.’ Daarbij hoort volgens de ngo een ander discours over migranten, maar ook concrete stappen zoals de opening van een onthaal- en oriëntatiecentrum. ‘Een menselijke behandeling creëert géén aanzuigeffect’, benadrukt De Ridder. ‘Dat doen de gaten in het systeem waarvan mensensmokkelaars profiteren.’

Minister van Binnenlandse Zaken en Veiligheid Jan Jambon (N-VA) kreeg het rapport kort voor Knack om een reactie vroeg. ‘Ontoelaatbaar geweld kan vanzelfsprekend niet’, reageert zijn woordvoerder. ‘Wie er een klacht over heeft, kan dat via de geijkte kanalen doorgeven, zoals het parket of het Comité P.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content