Pensioensparen: ‘Johan Van Overtveldt hoopt dat 375.000 Belgen in de val lopen’

Volgens Meryame Kitir en Karin Temmerman (SP.A) rekent minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) erop dat ‘15% van de pensioenspaarders zich vergissen’ om ‘de krater in de begroting te dichten’.

Het pensioenvraagstuk beheerst al jaren de gemoederen. Niet alleen wie wat ouder is vraagt zich af of hij of zij straks – na 40 of meer jaren werken – zal rondkomen. Ook jongeren stellen steeds luider de vraag of er überhaupt voor hen nog een pensioen zal zijn.

Als beleidsmaker is het dan de opdracht om mensen gerust te stellen, garanties te formuleren, en zekerheid te bieden. Zo weten we nu al dat in 2040 de vergrijzingspiek haar hoogtepunt zal bereiken. Daarna daalt de curve weer, zo blijkt uit wetenschappelijke analyse.

De komende pakweg 25 jaar kunnen we wel degelijk overbruggen, op voorwaarde dat we ons pensioenstelsel fundamenteel herdenken. Op een positieve manier. En vergis u niet: dat kan. Zo stelt SP.A voor om niet langer de pensioenleeftijd als uitgangspunt te nemen, maar het aantal gewerkte jaren (42). En wie meer of langer werkt, krijgt extra pensioen, precies om het onderscheid tussen werken en niet-werken te belonen. Eenvoudig, eerlijk en zeker. Zo simpel is het. Mensen in dit land die elke dag keihard hun best doen, hebben daar recht op. Dat is een kwestie van keuzes. Keuzes die – vergis u niet – wel degelijk betaalbaar zijn.

De vaststelling vandaag is helaas dat we de voorbije jaren kostbare tijd hebben verloren. Met deze regering is het verwarring en onzekerheid troef. Na de resem pensioenfratsen die al de revue zijn gepasseerd, is Johan Van Overtveldt (N-VA) er toch in geslaagd nog eentje aan de lijst toe te voegen.

De truc van Van Overtveldt die u doet verliezen

Nu de Belgische begroting opnieuw een dikke buis krijgt van Europa, zijn alle middelen geoorloofd om de krater enigszins te dichten, moet de minister gedacht hebben. Zo rekent de minister van Financiën erop dat de brave burger die geld opzij zet om zijn oude dag te spijzen, zich vergist, en op die manier de staatskas vult. Van Overtveldt liet zijn valstrik voor pensioenspaarders zelfs betonneren in het Zomerakkoord. Spaart u dus zelf voor dat extraatje wanneer u stopt met werken? Let dan goed op, want over u gaat het.

Wie vandaag aan individueel pensioensparen doet – de zogenoemde derde pijler – mag elk jaar tot 940 euro storten. Op die manier geniet je een belastingvermindering van 30 procent, of maximaal 282 euro. Met het Zomerakkoord komt er evenwel een nieuwe – tweede – regeling, die op het eerste gezicht voordelig lijkt. Zo krijg je volgend jaar al de kans om niet 940 euro, maar tot 1.200 euro per jaar opzij te zetten in ruil voor belastingvermindering. De regering verkocht de nieuwe maatregel als ‘pensioen-versterkend’, ook al haal je er minder voordeel uit: 25% of maximaal 300 euro.

Maar let op. De adder zit onder het gras en het is geen kleine adder. Want als u tussen de 941 euro en 1.128 euro opzij zet, boekt u in vergelijking met de huidige situatie 14,50 euro verlies. Pas vanaf 1.128 euro komt u aan een vergelijkbaar voordeel zoals vandaag. Vorige week suste de minister door te zeggen dat ‘uw bank wel zou waarschuwen, mocht dat het geval zijn’. Maar dan stel ik hem graag een andere vraag: als dat zo is, waarom rekent hij zich dan nu al 5 miljoen euro rijker door die maatregel in te schrijven in zijn begroting? Dan is er maar één conclusie: de minister gaat er vanuit gaat dat minstens 15% van de pensioenspaarders – of 375.000 Belgen – tja, … erin tuimelen.

En wie wint er op het einde? Jawel, de banken

Ach kom, 5 miljoen euro op een begroting van miljarden die langs alle kanten rammelt, alleen een kniesoor valt daar toch over? Ach kom, 14,50 euro per persoon, wat is dat nu? Johan Van Overtveldt kan daar smalend over doen, maar zo’n maatregel is wraakroepend in tijden van extra facturen en besparingen. Of is het werkelijk de bedoeling van deze regering nu ook een groep te treffen die met hard werken extra wil sparen?

En voor wie of voor wat, is nog maar de vraag. Zo rekent Van Overtveldt voor dat 70% van de pensioenspaarders hun gedrag niet zal veranderen, 15% in de val trapt (verlies voor u, 5 miljoen euro winst voor de schatkist) en 15% het nieuwe maximale bedrag van 1.200 euro spaart (winst voor u, 5 miljoen euro verlies voor de schatkist). Anders gezegd: budgetneutraal voor ’s lands rekening. Maar denkt u dat de grootbanken de 30% spaarders die morgen meer storten dan 940 euro ongemoeid zullen laten? Tuurlijk niet. Zij zullen hun graantje meepikken en het percentage ‘instapkosten’ opkrikken. Om en bij de 5 miljoen euro zal het hen opbrengen. Zo maar. Omdat het mag, omdat het kan.

Tot slot nog dit: dit land heeft een minister van Pensioenen die dat onrecht kan rechttrekken. Hij heet Daniel Bacquelaine (MR). In zijn beleidsnota voor het komende jaar rept hij er met geen letter over. Ik kan alleen vermoeden – of hopen – dat het uit (plaatsvervangende) schaamte is. Als premier Michel écht wakker ligt van de pensioenen van mensen, dan weet hij wat hem te doen staat als hij mensen niet nog eens wil doen verliezen. Alleen is de vraag na drie jaar stilaan: wil hij dat eigenlijk wel? Of nog: kan hij dat eigenlijk wel? ?

Meryame Kitir en Karin Temmerman zetelen in de Kamer voor SP.A, Kitir is fractievoorzitter.