Othman El Hammouchi

‘Partij Islam heeft niet nagedacht over de filosofische grondslagen van de liberale rechtsstaat’

Othman El Hammouchi Filosoof en opiniemaker, auteur van 'Lastige waarheden' (Polis)

‘Dat de partij Islam zegt dat ze de ‘sharia’ wil invoeren, zonder te raken aan de Belgische grondwet, zou al afdoende duidelijk moeten maken wat voor lachwekkende onnozelarij het hier betreft’, schrijft Othman El Hammouchi.

Recentelijk heeft zich een opzienbarend mediacircus ontwikkeld naar aanleiding van de beleidspunten van de nieuwe partij ISLAM, die bij de komende gemeenteraadsverkiezingen haar electoraal aandeel in Brussel en Wallonië wenst uit te breiden. De aandacht richtte zich het meest om gescheiden plaatsen voor mannen en vrouwen in te voeren in het openbaar transport, maar de partij staat ook een verbod voor op piercings en tatoeages, verregaande beperkingen op alcoholverkoop en -verbruik en andere aanslagen op de persoonlijke vrijheid. Tegelijk is ze wel voorvechter van de vrijheid van geloof en politieke overtuiging, alsook het recht om religieuze symbolen te dragen. Dit toont aan dat ze niet op enigerlei wijze heeft nagedacht over de filosofische grondslagen van de liberale rechtsstaat.

Persoonlijke vrijheid

De essentie van de liberale democratie bestaat erin dat er bepaalde rechten zijn die niet kunnen worden weggestemd, ongeacht hoeveel mensen dat wensen. Een van de belangrijkste onder die rechten, is dat op vrijheid van persoonlijke levensstijl. Tenzij de openbare orde of de rechten van anderen worden bedreigd, mag de staat geen beperkingen opleggen aan het individu.

Je kan niet de vrijheid aanhalen wanneer het aankomt op de eigen levensstijl, en tegelijk beperkingen op die vrijheid eisen bij levensstijlen die je niet aanstaan – dit zou namelijk een flagrante aanslag vormen op de intellectuele consistentie. Ofwel behandel je elke persoonlijke moraal op gelijke wijze, ofwel moet je duidelijk stellen dat je de liberale rechtsstaat wenst af te schaffen. Dat ISLAM dit blijkbaar niet ziet, toont aan dat het hen volledig ontbreekt aan een coherente, rationele basis voor hun politieke doelstellingen.

Sharia

ISLAM zegt ook van België een islamitische staat te willen maken door de ‘sharia’ in te voeren, evenwel zonder te raken aan de Grondwet. Die zin alleen zou al afdoende duidelijk moeten maken wat voor lachwekkende onnozelarij het hier betreft. Het rechtsstelsel dat samenhangt met de islam is vanzelfsprekend religieus, en zou dus in strijd zijn met de vrijheid van persoonlijke moraal en levensstijl. Het druist trouwens ook in tegen islamitische principes om islamrechtelijke bepalingen te willen opleggen aan een niet-islamitische bevolking. Vanuit die gedachte konden Joden en christenen historisch in de meeste moslimrijken rekenen op juridische autonomie en vrijstelling van het verbod op alcohol. Bovendien vormt het een aanslag op de soevereiniteit van het parlement en de volk, die gelden als de enige bron van de wet.

De spontane reactie van vele politici en partijen op deze gebeurtenissen liet echter heel wat te wensen over. Zo werd bijvoorbeeld gezegd dat de sharia incompatibel was met ons land. Dit berust op een misverstand.

De sharia is niet hetzelfde als het islamitisch recht (fiqh). De eminente moslimjurist Mohammad Hashim Kamali legt in zijn boek ‘Shariah Law: An Introduction‘ het verschil als volgt uit: ‘Whereas Shari’ah is conveyed mainly through divine revelation (wahy) contained in the Qur’an and authentic hadith, fiqh refers mainly to the corpus jurist that is developed by the legal schools (madhabs), individual jurists and judges by recourse to legal reasoning (ijtihad) and issuing of legal verdict (fatwa).‘ Omdat de sharia dichter bij de bronteksten staat, die zeer weinig expliciets te zeggen hebben over gebieden als strafrecht, administratief recht, enz., gaat het hier voornamelijk om persoonlijke aangelegenheden. Dientengevolge past ze volledig binnen het kader van de liberale rechtsstaat. In feite drukt de sharia, samen met de Joodse halacha, de essentie uit van de autonomie: α?τ?ς ν?μος, individuele eigen wetten.

Verbod

Vele prominente mediafiguren stelden ook voor om de partij te verbieden. N-VA en Open-VLD onderzoeken zelfs momenteel of dit gedaan kan worden in de volgende legislatuur. Dit toont wederom aan hoezeer de rechtse partijen in ons land in strijd zijn met het conservatisme dat ze beweren te beamen. Het eerste wat blijkbaar in ze opkomt wanneer ze iets zien wat ze – terecht – niet aanstaat, is de staat te gebruiken om dit te verbieden.

Los van het feit dat dit zelf een aanslag vormt op het liberalisme, kent het de staat tevens een mate van autoriteit toe die zéér gevaarlijk is. Het zal volgens mij immers niet lang meer duren voor men bijvoorbeeld sociaal conservatieve of radicaal links-marxistische standpunten als extreem zal bestempelen.

Dit schept een onwenselijk precedent. Bovendien is het ineffectief. Wat men zich beter zou afvragen, is waarom een dergelijke idiote partij als ISLAM zo’n aantrekkingskracht lijkt te hebben onder de moslimgemeenschap in ons land. Door die achterliggende problematiek aan te pakken kan men er pas in slagen duurzame verandering tot stand te brengen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content