Exportverboden opleggen, bedrijven en werknemers opvorderen en zelf geneesmiddelen maken: een nieuw wetsontwerp van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (SP.A) geeft de staat verreikende macht in de strijd tegen pandemieën. De tekst, die De Standaard kon inkijken, moet het gezondheidsbeleid voor deze coronacrisis wettelijk verankeren en ons land tegelijk wapenen tegen toekomstige pandemieën.
De wet voorziet in een aantal permanente maatregelen, zoals een strategische stock van producten, geneesmiddelen en beschermingsmateriaal. Maar het opvallendste deel van de wet behelst ingrijpende maatregelen die de minister van Volksgezondheid kan nemen als de regering een “crisis” afkondigt.
Zo’n crisis wordt gedefinieerd als ‘een gebeurtenis die een groot aantal mensen daadwerkelijk of potentieel treft, die de gezondheid aantast of kan aantasten, en mogelijk de significante factor van sterfte of overmatige sterfte verhoogt’. Zo kan de minister verbieden dat essentiële geneesmiddelen of grondstoffen – zoals reagentia – het grondgebied verlaten.
Ook kan de minister het gebruik van geneesmiddelen tijdelijk beperken en bevelen dat de voorraad van geneesmiddelen bij groothandelaars alleen kan worden verkocht of geleverd volgens overheidsinstructies. De regering kan ook de invoer, de productie, het bezit, het gebruik, de verkoop of de vertoning van producten en persoonlijke beschermingsmiddelen ‘verbieden, reglementeren en controleren’.
Bedrijven ‘waarvan de activiteit overbodig of schadelijk lijkt’ kunnen gesloten worden. De minister van Volksgezondheid kan ook ‘personen en zaken die hij nodig acht’ opvorderen om voorraden van producten te herverdelen, te vervaardigen of te distribueren. Om de strategische stock aan te leggen, kan de staat ook zelf overgaan tot het vervaardigen van geneesmiddelen. Daarvoor kunnen bedrijven ‘dwanglicenties’ opgelegd krijgen.
Het kabinet-Vandenbroucke benadrukt dat het om een ‘allereerste ruwe aanzet’ gaat, ‘die nog uitgebreid verder besproken zal worden en nog op heel wat punten kan wijzigen’.
Het kabinet van premier Alexander De Croo (Open VLD) wil niet vooruitlopen op de besprekingen.
