Ondanks de COVID-pandemie is de dreiging van extremisten vorig jaar nog toegenomen. Vooral extreemrechts is en blijft een belangrijke dreiging, blijkt dinsdag uit het jaarverslag 2020 van de Veiligheid van de Staat (VSSE). De pandemie zorgde bovendien voor radicalisering door desinformatie.
Het aantal veiligheidsonderzoeken zit al een aantal jaren in de lift. Vorig jaar werden er 7.415 veiligheidsonderzoeken uitgevoerd, een stijging met 11,5 procent in vergelijking met 2019 toen er 6.650 onderzoeken waren. Een jaar eerder opende de VSSE 4.600 onderzoeken. Vooral de dreiging van desinformatie is het afgelopen jaar stevig toegenomen. De wereldwijde gezondheidscrisis werkte hiervoor als katalysator.
Er was bovendien een exponentiële groei in het gebruik van de sociale media als bron van nieuws, wat de mogelijkheden voor manipulatie en de impact hiervan eindeloos veel groter maakten dan voorheen. Via sociale media ontsponnen zich dan ook tal van complottheorieën rond COVID-19, die verschillende bevolkingsgroepen nog verder tegen elkaar opzetten. Zowel binnen extreemlinks als extreemrechts werd er ook steeds meer opgeroepen tot geweld. Maar vooral de extreemrechtse dreiging baart Staatsveiligheid zorgen.
In 2020 is onder meer de tendens ontstaan binnen extreemrechts om zich te bewapenen en aan te sluiten bij schietclubs. ‘De trend past in het raam van de voorbereiding op een volgens hen onvermijdelijke burgeroorlog’, klinkt het. Een groep van een twintigtal Belgen is zelfs bezig met bewapening en gaat in het buitenland trainen in speciale kampen. Opvallend was afgelopen jaar ook dat uiteenlopende extreemrechtse groeperingen voor het eerst de krachten bundelden om samen te demonstreren.
Het rapport onderstreept verder ook nog dat de islamitische terreurdreiging nog steeds aanwezig is, hoewel de indruk is ontstaan dat het grootste gevaar geweken is. De Islamitische Staat is, net zoals Al Qaida, nog steeds op meerdere continenten actief. In eigen land staan we voor de uitdaging om een aanzienlijk aantal terreurveroordeelden die het einde van hun straf bereiken, opnieuw te integreren in de maatschappij. Verder blijft het ook belangrijk de instroom van vluchtelingen uit Syrië en Irak te monitoren, hoewel de meesten van hen geen bedreiging vormen. De Staatsveiligheid waarschuwt verder onder meer nog voor de activiteiten van de PKK in België.
‘Uit dit jaarverslag blijkt opnieuw dat we waakzaam moeten zijn voor verschillende dreigingen’, aldus minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld). ‘Onze veiligheidsdiensten zijn dag en nacht in de weer om gevaarlijke extremisten van allerlei strekkingen in de gaten te houden. De VSSE heeft duidelijk de handen vol om ons te beschermen. Vandaar dat we voor een personeelsuitbreiding zorgen van 583 medewerkers naar 1.000 tegen het einde van de legislatuur.’
