Oud-vicepresident Catalonië geniet wel degelijk parlementaire immuniteit, zegt EU-Hof

De voormalige Catalaanse vicepresident Oriol Junqueras heeft parlementaire immuniteit als verkozen Europarlementslid. Dat zegt het Europees Hof van Justitie. Junqueras is veroordeeld voor zijn rol in het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum van 2017 en zit in de cel, maar raakte in mei verkozen als Europees Parlementslid.

Spanje heeft recht op 54 verkozenen in het Europees Parlement, maar sinds de verkiezingen van mei zijn dat er slechts 51. Drie verkozen Catalaanse politici konden of wilden geen eed van trouw zweren aan de Spaanse grondwet – een vereiste in Spanje – waardoor de Spaanse autoriteiten hun namen niet aan het Europees Parlement wilden overmaken als verkozen parlementsleden en ze de eed nooit aflegden.

Eén van die verkozen MEP’s is Oriol Junqueras, de voormalige vicepresident van Catalonië. Hij zat op het moment van de verkiezingen in de cel in afwachting van zijn proces, en kreeg niet de toestemming die te verlaten om de getrouwheidsgelofte af te leggen en daarna naar het Europees Parlement af te reizen om deel te nemen aan de openingszitting.

Het Europees Hof boog zich over die zaak op vraag van het Spaanse hooggerechtshof. Concreet ging het vooral over de parlementaire immuniteit van een Europarlementslid: wanneer gaat die in? En is die van toepassing op Junqueras, die in oktober veroordeeld werd tot een celstraf van 13 jaar en een uitsluiting van eender welke publieke functie voor die zelfde tijdspanne?

Het Europees Hof oordeelt nu dat Junqueras effectief recht heeft op parlementaire immuniteit. Een persoon wordt Europees Parlementslid van zodra de verkiezingsuitslag officieel bekend wordt gemaakt, klinkt het. Hij of zij moet dan de gelegenheid krijgen aan de openingszitting deel te nemen, en is parlementair onschendbaar vanaf die zitting. Daarbovenop hebben verkozen Europarlementsleden vanaf het moment dat de officiële verkiezingsuitslag wordt bekendgemaakt immuniteit om te reizen, zodat ze kunnen deelnemen aan de openingszitting, meent het Europees Hof. Verkozen Europarlementsleden moeten de mogelijkheid krijgen aan die openingssessie deel te nemen.

Tot slot stipt het EU-Hof nog aan dat die immuniteit ook geld voor verkozen Europarlementsleden in voorhechtenis. Ook zij moeten de kans krijgen te reizen, en dus deel te nemen aan de openingszitting van het parlement.

Als de nationale – in dit geval Spaanse – rechtbank anders beslist, dan moet die zo snel mogelijk een verzoek indienen bij het Europees Parlement om de immuniteit van de betrokkene op te heffen.

De voorzitter van het Europees Parlement David Sassoli riep de Spaanse autoriteiten al op te handelen in lijn met het arrest.

https://twitter.com/texvanb/status/1207588940364046337Tex Van berlaerhttps://twitter.com/texvanb

Alleen gaat de uitspraak slechts over de voorlopige hechtenis van Junqueras. Die fase is al gepasseerd. pic.twitter.com/WGYLpjmh4R

— Tex Van berlaer (@texvanb) December 19, 2019

De beslissing kan gevolgen hebben voor de twee andere verkozen Catalanen, voormalig minister-president Carles Puigdemont en oud-minister Toni Comin, die beiden in België verblijven. Het arrest is niet rechtstreeks op hen van toepassing, maar mogelijk zijn er wel gevolgen: zij konden hun zetel niet opnemen omdat ze de eed van trouw aan de Spaanse grondwet weigerden.

Het EU-Hof stelt in het arrest duidelijk dat verkozen Europarlementsleden niet verhinderd mogen worden naar de openingszitting te gaan, ‘ongeacht of ze bepaalde formaliteiten in de nationale wetgeving hebben vervuld’.

In ons land zal de Brusselse raadkamer het arrest wellicht met bijzondere aandacht lezen. De raadkamer moet zich buigen over de Europese aanhoudingsbevelen die Spanje heeft uitgevaardigd tegen Puigdemont, Comin en hun collega Lluis Puig, en besliste om het arrest van vandaag af te wachten.

De Brusselse raadkamer wacht ook nog de uitspraak af in een zaak waarbij Puigdemont het Europees Parlement voor de rechter daagt omdat het weigert hem binnen te laten. De behandeling van de drie aanhoudingsbevelen is uitgesteld naar 3 februari.