In de Kamer hebben vertegenwoordigers van het openbaar ministerie woensdag andermaal gepleit voor de afschaffing van het assisenhof. Federaal procureur Frédéric Van Leeuw hoopt dat dit nog kan voor het proces over de aanslagen van 22 maart 2016, zodat dit voor een rechtbank met beroepsrechters gevoerd kan worden.
Bij de aanslagen in Brussel en Zaventem kwamen 32 mensen om het leven en raakten honderden anderen gewond. Het proces tegen de daders zal wellicht maanden in beslag nemen. In principe moet de zaak voor assisen komen, maar federaal procureur Frédéric Van Leeuw pleit er al langer voor om de wet te wijzigen zodat dit niet moet. Voor het proces zouden 36 juryleden nodig zijn, die zich wellicht over 30.000 schuldvragen zullen moeten buigen. De kans op procedurefouten is zeer groot en de kostprijs van het proces dreigt reusachtig te worden.
Volgens Van Leeuw is het nog mogelijk om de wet te wijzigen en het assisenhof te vervangen door een criminele kamer met beroepsrechters. Daarvoor is wel een wijziging van de grondwet nodig en dus een tweederdemeerderheid vereist. Die lijkt er voorlopig niet te zijn. N-VA is uitgesproken voor de volledige afschaffing van assisen. Aan Franstalige kan pleiten zowat alle partijen om de volksjury minstens gedeeltelijk te behouden.
Verschillende partijen vroegen of een eventuele grondwetswijziging niet te laat komt voor het proces rond de aanslagen. ‘Men spreekt vaak van burger in justitie en politiek. Het parlement moet zijn verantwoordelijkheid daarin nemen’, zei Van Leeuw.
Volgens de federale procureur wordt de doorverwijzing van de verdachten van de aanslagen naar assisen verwacht voor oktober of november. Hij suggereerde om in de wet te voorzien dat alle reeds naar assisen verwezen zaken ook naar de criminele kamer zouden kunnen.
Ook het college van procureurs-generaal pleit voor een afschaffing van assisen. Volgens voorzitter Erwin Dernicourt is de procedure waarbij heel het onderzoek mondeling voor een volksjury uiteengezet moet worden ‘proceseconomisch onverantwoord’. Hoven en rechtbanken zijn verplicht om andere zaken opzij te zetten, wat zorgt voor vertragingen in heel veel andere dossiers. Federaal procureur Van Leeuw merkte op dat assisen goed is voor 0,007% van de meer dan een miljoen gerechtelijke uitspraken op een jaar.
