‘Op deze manier kan het niet verder’: open brief van studenten journalistiek aan de media

Meer dan 65 studenten vragen in een gezamenlijke open brief om meer aandacht voor de kwaliteit van het nieuws dat vandaag de dag gebracht wordt.

Beste Vlaamse media,

Wij kennen jullie, maar jullie kennen ons niet. Nog niet, al komt daar in de toekomst hopelijk verandering in, want wij zouden graag bij jullie in loondienst werken. Haal even opgelucht adem; in dit bericht gaan we niet om jobs zeuren, maar vragen we om meer aandacht voor de kwaliteit van het nieuws dat vandaag de dag gebracht wordt.

Als studenten journalistiek zijn wij tegen de verschraling van de nieuwskwaliteit. Kort samengevat: het tot vervelens toe publiceren van allerlei lijstjes, artikels die steeds met ‘hoe’ of ‘waarom’ beginnen, het verspreiden van informatie zonder deze uitvoerig te controleren en het lekken van gevoelige en persoonlijke informatie bij overlijdens of rampen (Steve Stevaert, Germanwings, etc). De laatste tijd zijn wij als toekomstige journalisten soms beschaamd over de berichtgeving en de bijhorende commentaren. Niet alleen doen deze soms onze tenen omkrullen van schaamte, vaak doen ze ook echt pijn.

Het probleem beperkt zich niet enkel tot overlijdens en rampen, ook bij andere zaken stellen wij ons steeds meer vragen bij de handelswijze van de media. Het indirecte gevolg is dat wij als studenten (en pas afgestudeerden) soms als sensatiezoekers bekeken worden. Hoe kunnen wij later nog het gevoel hebben een respectabel beroep uit te oefenen, als wij zelf nog nauwelijks respect krijgen van het grote publiek? Elke gezonde relatie is gebaseerd op wederzijds respect en vertrouwen. Indien het lezers-, kijk- en luisterpubliek ons morgen niet meer vertrouwt, is de rol van de media uitgespeeld.

Verdomme, een stel onervaren snotneuzen komt jullie zomaar even de les spellen! Even slaan, maar dan ook zalven. Natuurlijk is de hele materie veel complexer dan dat, het is veel meer dan zoeken naar primeurs en sensatie. Het zou vulgair en oneerlijk zijn om alle media als rioolpers en sensatiebeluste hyena’s te bestempelen. Het is de laatste jaren ook zeer moeilijk voor de mediabedrijven om reclame-inkomsten te genereren, de verkoop aan te zwengelen, digitaal mee te zijn, elkaar te beconcurreren, en ga zo maar voort. Charles Darwin zei ooit dat niet de sterkste soort zal overleven, maar wel de soort die zich het beste kan aanpassen. De vorm en het hele businessmodel mogen uiteraard aangepast worden, maar verander alstublieft de kwaliteit en de correcte werkwijze niet.

Zelf willen we de mensen correct en zo objectief mogelijk informeren, zonder overmatig te entertainen of sensatiebelust te werk te gaan. Al mag de journalist ook zijn visie laten doorsijpelen, indien voldoende gefundeerd. De huidige gang van zaken strookt evenwel niet altijd met deze visie. Gedurende onze opleiding wordt er een sterke nadruk gelegd op een kritische lezing van wat er in de media verschijnt, dus neem het ons niet kwalijk als we ook met dat kritisch oog naar jullie werk kijken.

Na de gebeurtenissen van eergisteren is kritiek eens zo nodig: de reacties op het overlijden van Steve Stevaert overstegen de menselijke verbeelding, maar zo ook de (bij momenten) deontologisch incorrecte berichtgeving. Je kan jezelf de vraag stellen: hoe geloofwaardig is de zogenaamde vierde macht die het hele maatschappelijke gebeuren bekritiseert, als zij zelf zondigt tegen de ethiek? De deontologische code is niet zomaar wat letters op het internet. Bij gevoelige materie moet de berichtgeving afgewogen worden tegenover het maatschappelijk belang.

Worden we er wel wijzer van als we zien hoe een lijk uit het kanaal wordt gevist?

Indien het aan u is voorbijgegaan: tal van mensen waren ook woedend op de verschillende media. Men kon een gevoel waarnemen dat al langer bij het publiek leeft: “Kunnen ze eens niet gewoon de feiten geven, zonder al dat dramatische gedoe?” Niet alleen bij de berichtgeving rond Steve Stevaert, maar ook bij de stukken over Germanwings, Charlie Hebdo, Verviers, MH17 … Tegen de avond volgde de mea culpa, om vervolgens de activiteiten als vanouds te hervatten. Zo leek het alsof de Vlaamse media zichzelf even K.O. sloegen, maar een minuut later zichzelf al weer opraapten met een schouderklopje erbij. “Goed gezegd, nu is alles terug in orde.”

Daarom, beste kranten, tv-zenders, nieuwswebsites enzovoort: het kan altijd beter, maar op deze manier kan het niet verder. Wij hoeven jullie geen geweten te schoppen, dat hebben jullie namelijk al. Naar ons gevoel is het nodig dat de volgende generatie dat geweten eens wakker schudt. Onthoud dat wij helemaal niet tegen jullie zijn of onszelf willen profileren als reformisten. Wij staan volledig achter de persvrijheid en wijzen elke vorm van censuur af, maar dit is ook een kwestie van ethiek en respect. Respect tegenover zij die onderwerp zijn van de berichtgeving. Respect tegenover de mensen aan wie de berichtgeving gericht is.

En ook respect tegenover onszelf.

Dit bericht werd ondertekend door:

Tae-Yoon Michielsens – AP Hogeschool, 3e jaar (radio)

Dominic Zehnder – AP Hogeschool, alumnus 2014 (print)

Sander Rottier – AP Hogeschool, 3e jaar (radio)

Steve Bosmans – AP Hogeschool, 3e jaar (radio)

Toni Claessens – AP Hogeschool, 1e jaar

Corianne Bartels – AP Hogeschool, 2e jaar

Jonas Wouters – AP Hogeschool, 3e jaar (radio)

Lennart Deelstra – AP Hogeschool, alumnus 2011 (TV)

Stien Verdick – AP Hogeschool, 1e jaar

Jef Beckers – AP Hogeschool, 1e jaar

Kenneth De Muyt – Arteveldehogeschool, alumnus 2014 (TV)

Arne Cillissen – AP Hogeschool, 2e jaar

Matthias Corneillie – AP Hogeschool, 3e jaar (radio)

Camilo Cuellar Rens – AP Hogeschool, 1e jaar

Adizah A. Saliou – AP Hogeschool, 1e jaar

Hannes Cool – VUB / Arteveldehogeschool, alumnus 2014 (print)

Joppe Peeters – AP Hogeschool, 1e jaar

Nasira Akaouch – AP Hogeschool, 3e jaar (radio)

Dieter Boeykens – AP Hogeschool, 1e jaar

Laura Lecleir – AP Hogeschool, 1e jaar

Jef Cauwenberghs – AP Hogeschool, 3e jaar (print)

Jitte Vandoorne – AP Hogeschool, 2e jaar

Laure de Rooij – AP Hogeschool, 2e jaar

Noortje Maes – PXL, alumna 2006 (communicatiemanagement: pers en voorlichting)

Tom Vandenhove – AP Hogeschool, 1e jaar

Eline Mertens – AP Hogeschool, 1e jaar

Gitte Bes – AP Hogeschool, 2e jaar

Amber Van Sprundel – AP Hogeschool, 2e jaar

Robert Guss – AP Hogeschool, alumnus 2013 (TV)

Bo de Boeye – AP Hogeschool, alumna 2012 (print)

Sofie Van der Heyden – AP Hogeschool, 2e jaar

Anastasiya Ilnytska – AP Hogeschool, 2e jaar

Thomas Verstrepen – AP Hogeschool, 1e jaar

Elien Van den Brande – AP Hogeschool, 2e jaar

Lauren Cools – AP Hogeschool, 1e jaar

Ann-Sophie Vanlommel – AP Hogeschool, 1e jaar

Steven Vanmechelen – PXL, alumnus 2005 (communicatiemanagement: pers en voorlichting)

Sophie Lodewijks – AP Hogeschool, 3e jaar (print)

Hanaa Boubouh – AP Hogeschool, 1e jaar

Lucas Wuyts – AP Hogeschool, 2e jaar

Naïm Derbali – AP Hogeschool, 2e jaar

Diana Bekkers – AP Hogeschool, 3e jaar (radio)

Steven Heremans – Thomas More, alumnus 2014 (print)

Sarah Geenen – AP Hogeschool, alumna 2014 (print)

Alies Torfs – AP Hogeschool, 2e jaar

Deborah Seymus – AP Hogeschool, 1e jaar

Rebecca Van Remoortere – AP Hogeschool, 3e jaar (print)

Jurriaan Van Dyck – AP Hogeschool, 1e jaar

Charlotte Vervloet – AP Hogeschool, 1e jaar

Max Cassiers – AP Hogeschool, 3e jaar (radio)

Jozefien S. Wouters – AP Hogeschool, 2e jaar

Emilson Van Gijsel – AP Hogeschool, 1e jaar

Aline Smedts – Thomas More, 3e jaar (TV)

Charlotte Vossen, AP Hogeschool, 1e jaar

Santoecha Ranngai – AP Hogeschool, 1e jaar

Fouke De Raedemaecker – AP Hogeschool, 1e jaar

Ken Siereveld – AP Hogeschool, 2e jaar

Laurens Keustermans – AP Hogeschool, 2e jaar

Roel Diender – AP Hogeschool, 3e jaar (TV)

Nikky Verhoeven – AP Hogeschool, 2e jaar

Kasper C. Goethals – Arteveldehogeschool, 3e jaar

Sander Bral – AP Hogeschool, 2e jaar

Laura Delandsheer – AP Hogeschool, 2e jaar

Raf Hermans – AP Hogeschool, 3e jaar (print)

Livia Peeters – AP Hogeschool, 1e jaar

Kasper Debeuf – Howest, alumnus 2015 (radio)