Maite Morren

Ook wij moeten ministers kunnen wegstemmen naar Europees model

Maite Morren Schepen in Elsene (SP.A)

‘Hoorzittingen naar Europees model zouden zowel op federaal als op Brussels, Vlaams en Waals niveau hun nut hebben’, meent Maite Morren (SP.A).

Is het parlement het kloppende hart van de democratie? De knallende debatten van de afgelopen weken in het federaal parlement bewijzen dat een aantal parlementsleden deze ambitie alvast vol vuur nastreven. En dat is een goede zaak. Toch leken de taferelen van de afgelopen weken voor sommige toeschouwers meer op chaos te lijken dan op een gezonde democratie. Tijd dus voor een systeem van hoorzittingen naar Europees model.

Door de zesde staatshervorming moeten regeringsleden binnen de zes weken na de eedaflegging van de nieuwe regering hun beleid toelichten in het federaal parlement. Het federaal parlement kan dus een beetje meer doen dan vroeger, maar is het wel genoeg? Bovendien moet deze discussie ruimer worden gezien dan enkel het federaal parlement. Hoorzittingen naar Europees model zouden zowel op federaal als op Brussels, Vlaams en Waals niveau hun nut hebben.

Hoe werkt het Europese systeem dan? De Eurocommissarissen worden door hun lidstaat voorgedragen, maar moeten ook slagen voor een hoorzitting in het Europees Parlement. Een meerderheid moet tot slot de Europese Commissie als geheel goedkeuren. Vragen rond een bepaalde Eurocommissaris kunnen de benoeming van de hele Commissie in het gedrang brengen. Dat dergelijke hoorzittingen nuttig zijn, bleek al in het verleden.

In 2004 vond een meerderheid binnen het Europees Parlement het ondenkbaar dat Rocco Buttiglione Europees Commissaris voor Justitie, Vrijheid en Veiligheid zou worden. Buttiglione had in het verleden immers controversiële uitspraken gedaan over holebi’s en vrouwen. De hele Commissie Barroso I dreigde niet gesteund te worden door het Parlement omwille van de controverse. Barroso koos er voor om Buttiglione te vervangen.

Ook wij moeten ministers kunnen wegstemmen naar Europees model
© AFP

Bij de benoeming van de huidige Europese Commissie werd de Sloveense Alenka Bratusek naar huis gestuurd door Commissievoorzitter Juncker, omdat ze haar materie tijdens de hoorzitting duidelijk niet genoeg beheerste.

Dreigt een systeem van hoorzittingen geen schietschijven te maken van ministers en staatsecretarissen? Hier rekenen we uiteraard op de redelijkheid van de parlementsleden. Hun examinator is het ruime publiek, dat de debatten volgt. Dat publiek zal wel een mening hebben over wie over de kern van de zaak bezig is, en wie er in het parlement cinema verkoopt.

Zijn nieuwe regeringsleden dan trouwens nu al geen schietschijven? Het lijkt nu al een gewoonte te zijn dat er enkele regeringsleden worden uitgepikt, die zogenaamd niet bekwaam zouden zijn. Het overkwam Joke Schauvliege in 2009 en Maggie De Block in 2012. Met hoorzittingen zou dit alles alvast minder op willekeur lijken. Ook het verleden van regeringsleden is op dit moment iets dat al wordt uitgespit en uitgespeeld. Deze keer kwamen daarbij Theo Francken en Jan Jambon in opspraak. En dan zijn er nog de zogenaamde ‘witte konijnen’, die regeringslid worden zonder zich verkiesbaar te hebben gesteld.

Theo Francken (N-VA)
Theo Francken (N-VA)© BELGA

Hoorzittingen gaan regeringsleden dus niet meer schietschijven maken dan ze nu al zijn. Integendeel, regeringsleden zullen met hoorzittingen de kans krijgen om hun beleid van in het begin toe te lichten. Eventuele bedenkingen rond hun persoon, zoals een verleden dat onverenigbaar lijkt met hun toekomstig ambt, kunnen dan ook uitgeklaard worden. Hoorzittingen zijn dus goed voor de legitimiteit van alle regeringsleden.

Hoorzittingen versterken ook de parlementen ten koste van de partijtoppen. Ze bieden de parlementsleden van de oppositie daarenboven ook de kans om in de regeringsperiode volledig te focussen op echt oppositie voeren, op de inhoud en de cijfers van het regeringsbeleid. Vragen over het verleden van regeringsleden op basis van Facebookarcheologie, dat is puin dat nog voor de aanstelling van de regering geruimd moeten worden.

En nadien, niets dan focus op de toekomst van ons land.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content