Vrije Tribune

‘Ons land heeft vier energieministers maar geen visie. Het is tijd voor een klimaatrevolutie’

Vrije Tribune Hier geven we een forum aan organisaties, columnisten en gastbloggers

‘We hebben nood aan een ambitieus en sociaal rechtvaardig klimaatplan, om van ons land een voortrekker te maken in de strijd tegen de klimaatopwarming’, schrijft Natalie Eggermont van PVDA en Climate Express in aanloop naar de klimaattop in Polen.

We kunnen de klimaatverandering nog beperken tot 1,5 °C, maar dan is het alle hens aan dek. Dat is de kernboodschap van het rapport van het Internationaal Klimaatpanel (IPCC) dat maandag de wereld werd ingestuurd. In 2015 beloofden wereldleiders op de klimaattop in Parijs de temperatuurstijging van de aarde te beperken tot ‘ver onder de 2 °C’ en te streven naar 1,5 °C’. Wetenschappers kregen toen de opdracht uit te zoeken hoe die beloftes werkelijkheid zouden kunnen worden, deze week kwamen ze met hun huiswerk. Net op tijd voor de klimaattop eind dit jaar in het Poolse Katowice, waar het gebrek aan ambities bovenaan de agenda staat.

Ons land heeft vier energieministers maar geen visie. Het is tijd voor een klimaatrevolutie.

Op dit moment is de aarde al een graad opgewarmd en zijn de gevolgen overal ter wereld voelbaar, ook bij ons. Of daar straks nog een halve of een hele graad bijkomt is een wereld van verschil, stellen de wetenschappers van het IPCC. Zo zullen er minder extreme weersomstandigheden zoals droogtes of overstromingen zijn bij een stijging van 1,5°C dan bij 2°C. Minder dier- en plantensoorten zullen uitsterven. Het zeeniveau zal trager en minder hoog oprukken, waardoor zo’n tien miljoen mensen minder zullen worden blootgesteld aan de gevolgen daarvan. Honderden miljoenen mensen kunnen gespaard worden van armoede, honger en ziekte als we de 1,5°C halen. Het rapport geeft klimaatactivisten en bezorgde burgers aller lande ammunitie om verhoogde ambities te eisen van de beleidsmakers.

Want na duidelijke argumenten over het waarom volgt de boodschap dat het kan. De wetenschappers werkten verschillende scenario’s uit die ons in staat zouden stellen de temperatuurstijging te beperken tot 1,5 °C. Niet makkelijk, geven ze toe. Integendeel. De snelheid en de schaalgrootte waarop de verandering moet gebeuren is ongezien in de menselijke geschiedenis. Er moet een snelle en verregaande omwenteling komen die alle sectoren omhelst. Een (r)evolutie in energie, landbeheer, gebouwen, transport en de industrie.

Er is geen tijd meer voor getalm. Waar het moment van klimaatneutraliteit voor 2 °C nog ligt rond 2075 moeten we voor 1,5 °C de klus klaren tegen 2050. Voor de geïndustrialiseerde landen – die al in 1992 beloofden het voortouw te nemen in de strijd tegen de klimaatopwarming – is dat dus nog veel vroeger. De deadline staat voor de deur, de komende tien jaar zijn cruciaal. En de wetenschappers van het IPCC herhalen wat ze al jaren zeggen: hoe langer we wachten, hoe hoger de prijs van inactie. Enkele van de scenario’s gaan uit van een serieuze ‘overshoot’, waarop we teveel broeikasgassen uitstoten die we dan later opnieuw uit de atmosfeer halen.

Probleem daarbij is dat veel van de technieken om dat te doen nog in de kinderschoenen staan, gevaren inhouden of een negatieve impact hebben op water- en landgebruik. De klimaatdoelstellingen komen dan in conflict met andere doelstellingen zoals de uitroeiing van honger en armoede. De meest ambitieuze scenario’s daarentegen, waarin we op korte tijd fossiele brandstoffen uitfaseren, hebben een positieve impact op armoede, ongelijkheid en honger, besluit het rapport. We hebben enkel maar te winnen bij een snelle en daadkrachtige aanpak.

De gigantische kloof tussen woord en daad is topic nummer één op de agenda van de klimaattop in Polen dit jaar. Vooral de geïndustrialiseerde landen hinken hopeloos achterop, inclusief de Europese Unie.

Alles behalve de huidige stand van zaken dus. De plannen die nu op tafel liggen schieten ruim tekort om de beloftes van het Parijs akkoord waar te maken. Momenteel stevenen we af op een opwarming van drie graden. De ambitie moet omhoog. En wel nu. Het akkoord van Parijs regelt de vermindering van uitstoot tot en met 2030. Maar als we niet méér ons best doen voor 2030, kunnen we dat erna nooit meer rechttrekken, stelt het IPCC-rapport.

De gigantische kloof tussen woord en daad is topic nummer één op de agenda van de klimaattop in Polen dit jaar. Vooral de geïndustrialiseerde landen hinken hopeloos achterop, inclusief de Europese Unie. Onlangs liet Europees klimaatcommissaris en voormalig oliebaron Miguel Arias Canete nog weten de klimaatambities toch niet te willen verhogen. Dinsdag kwamen de ministers samen op de Europese milieuraad en werd het EU standpunt voor de klimaattop vastgelegd. Verschillende lidstaten ijveren voor meer ambitie, onze regering blijft stil. Een recent overleg met de Benelux viel in het water toen federaal minister Marie Christine Marghem niet kwam opdagen. Dinsdag was de stoel van België opnieuw leeg.

Als de vaudeville met de kerncentrales van de afgelopen weken iets toont, dan is het de totale afwezigheid van een toekomstgerichte energiepolitiek.

Intussen beseft iedereen dat we er met dergelijk gebrek aan visie en gerommel in de marge niet gaan komen. We hebben nood aan een ambitieus en sociaal rechtvaardig klimaatplan, om van ons land een voortrekker te maken in de strijd tegen de klimaatopwarming. Als de vaudeville met de kerncentrales van de afgelopen weken iets toont, dan is het de totale afwezigheid van een toekomstgerichte energiepolitiek. We hebben vier ministers maar géén visie. Zonder een coherent plan dat met voldoende financiële middelen wordt ondersteund zal elke klimaatpolitiek dode letter blijven, onvoldoende en te laat om de catastrofes die ons wachten af te wenden. Bovendien moeten de overheid en de burgers het heft zélf in handen nemen, om te breken met de winstlogica van de grote monopolies die de transitie blokkeren. In Duitsland maakte de sluiting van de kerncentrales na aanhoudend burgerprotest plaats voor honderden stadsbedrijven en coöperatieven die volop de kaart van hernieuwbare energie trekken.

We staan voor een enorme uitdaging, ongezien in de menselijke geschiedenis. Recent verscheen een wetenschappelijk rapport dat ons vertelt dat we de kloof tussen woord en daad kunnen dichten. Mits de nodige politieke moed. Moed om verder te kijken dan de volgende verkiezingen. Moed om te breken met de winstlogica op de korte termijn, die onze economie beheert. Moed om een langetermijnplan uit te stippelen om ons doel te bereiken, het heft in handen te nemen en de nodige investeringen te voorzien. De reactie van de wereldvermaarde Belgische klimaatwetenschapper Jean-Pascal Van Ypersele op het nieuwe IPCC-rapport vat het goed samen: ‘We hebben een revolutie nodig’.

Natalie Eggermont is lid van de PVDA en oprichtster en vrijwilliger van Climate Express Op 2 december, de vooravond van de internationale klimaattop, organiseren Climate Express en de Klimaatcoalitie een mars onder de noemer ‘Claim the Climate‘ in Brussel. We vragen de uitwerking van een ambitieus en rechtvaardig Energie- en Klimaatplan dat in lijn ligt met de gedane beloftes. http://www.claimtheclimate.be/

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content