De examenperiode is niet alleen een stresserende tijd voor leerlingen. Ook veel ouders staan dan onder hoogspanning. ‘Vaak komt dat doordat ze hun takenpakket verkeerd inschatten’, schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman in haar column De zoetzure dinsdag.
Mijn zoon heeft straks maar één examen. Dat komt doordat hij voor alle andere vakken die hij dit semester aan de universiteit volgt een paper moet schrijven. Maar toch. Voor het eerst in jaren staat hij niet voor een stresserende periode van opeenvolgende toetsen of examens. En ik dus ook niet.
Als u kinderen in huis hebt, weet u wat ik bedoel. Zo’n examenperiode heeft doorgaans een grote impact op het hele gezin. Jongere broers en zussen worden aangemaand om stiller te zijn dan anders, ouders slaan hun wekelijkse koorrepetitie of padelwedstrijd over en er komen ook minder bezoekers over de vloer. Zodra hun kinderen naar de middelbare school gaan en in de examenperiode thuis mogen studeren, zijn er ook heel wat vaders en (vooral) moeders die dan meer telewerken of vakantie nemen op de dag voor het examen wiskunde of Latijn. Allemaal om hun studerende kind zoveel mogelijk rust en structuur te bieden.
Op zich een goed idee natuurlijk. Alleen vergissen sommige ouders zich van rol. Ze lijken te denken dat zijzelf ook examens hebben. Dus maken ze een uitgebreide studieplanning op en gaan ze vervolgens, naast hun kind, met hun neus in de boeken zitten. Zij bepalen wat wanneer en op welke manier wordt gestudeerd en sommigen gaan zelfs zover om de leerstof samen met hun kind samen te vatten en in te studeren. Niet alleen drijven ze de stress zo nog verder op, pubers leren ook niet hoe ze zelfstandig moeten plannen en studeren.
Het takenpakket van ouders is tijdens examenperiodes nochtans duidelijk. Zeker eens hun kinderen naar de middelbare school gaan. De allerbelangrijkste verantwoordelijkheid is de catering. Ouders worden geacht om het lievelingseten van hun studenten in massale hoeveelheden aan te voeren. Nooit mag er in huis een tekort zijn aan bananen, noten, rauwkost, koeken, chocolaatjes, en ga zo maar door. Wie tieners heeft, weet dat hun eetlust in blokperiodes immens is. Je bent dus wel even in de weer om al die mondvoorraad in te slaan en klaar te maken.
Ouders worden geacht om het lievelingseten van hun studenten in massale hoeveelheden aan te voeren.
Een al even belangrijke verantwoordelijkheid is luisteren. En dat op de meest onmogelijke tijdstippen. Het is alsof zo’n studerende puber ruikt wanneer je van plan bent om naar bed te gaan. Nog voor hij goed en wel in de woonkamer staat, begint hij zijn beklag al te doen. Over de totale nutteloosheid van wiskunde, bijvoorbeeld, of over zijn leerkracht geschiedenis die het onmogelijke van hem vraagt. Tegen die theorieën ingaan, heeft in dat stadium weinig zin. Als je erin slaagt om geïnteresseerd te kijken en op de juiste momenten instemmend te knikken, is de kans groot dat je kind uiteindelijk helemaal gekalmeerd terug naar boven trekt. Al is de kous daarmee niet in alle gevallen af. Soms is er nood aan stevige peptalk, helemaal afgestemd op de gevoeligheden van je zoon of dochter.
Een derde, nogal heikele taak, is het opvragen van de leerstof. Belangrijk daarbij is dat je het vooral niet zelf voorstelt, want dan krijg je geheid het verwijt dat je je kind wilt controleren. De kunst is dus om hem het gevoel te geven dat hij daar zelf om heeft gevraagd. Overhoren kan er in elk geval voor zorgen dat de student in kwestie meer zelfvertrouwen krijgt omdat hij merkt dat hij de les al veel beter kent dan gedacht. Of het kan hem net doen inzien dat hij dringend een tandje bij moet steken. Let wel op dat je niet in deze val trapt: sommige studenten laten zich overhoren terwijl ze de leerstof totaal nog niet kennen. Dan fungeer je dus eigenlijk als menselijke studeerapp.
Tot slot kun je ook de opdracht krijgen om de smartphone van je kind te verstoppen zodat het niet in de verleiding komt om toch even zijn berichten te checken. Zelf ben ik daar ondertussen heel bedreven in. Als geen ander weet ik plekjes in huis uit te zoeken waar mijn zoon nooit zou zoeken. Wel heb ik ondertussen geleerd dat je daar altijd je gedachten moet bijhouden. Anders riskeer je achteraf zelf niet meer te weten waar je de telefoon hebt gelaten.
Dat ene examen van mijn zoon is op 5 januari. Dat betekent dat hij in de eerste week van het jaar thuis komt studeren. Ik ben er al helemaal klaar voor. Ondertussen wens ik jullie allemaal een rimpelloze examenperiode. En jullie kinderen ook.