Onderhandelingen herenakkoord afgesprongen: ‘Stakingsrecht kwam in het gedrang’ (Rudy De Leeuw)

De vakbonden en de werkgevers, verenigd in de Groep van Tien, zijn niet tot een akkoord gekomen over een actualisering van het herenakkoord uit 2002 dat sociale conflicten regelt.

Bonden en werkgevers zaten al enkele weken, in alle discretie, samen over een nieuw herenakkoord. Het vorige akkoord dateert van 2002 en was – onder druk van de politiek – aan een update toe. Het gaat onder meer over mogelijke sancties bij het niet respecteren van afspraken. Het is ook de vraag of industrieterreinen mogen worden geblokkeerd.

“Er was geen mogelijkheid om tot een akkoord te komen, ondanks onze inspanningen”, verklaart ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw. “Wij willen niet dat de syndicale vrijheden en rechten worden ingeperkt op de manier waarop sommigen dat zouden willen.” “Vandaag willen we niet verder gaan met hetgeen op tafel ligt”, zegt de socialistische voorman. Het stakingsrecht kwam volgens hem in het gedrang. “Wij zouden niet meer in staat geweest zijn het vakbondsverzet te organiseren zoals dat in ons land altijd traditie is geweest.”

Water te diep

“Het water was te diep om dit zeer moeilijke en delicate probleem te bespreken”, zegt ook ACV-voorzitter Marc Leemans. “De stellingen lagen ver uit elkaar. Als je de stellingen heel hoog ophoogt, dan wordt het moeilijk om een brug te leggen.” “We zaten in een moeilijke positie door een jammerlijk evenement, met name de blokkade van de autosnelweg in Herstal. De minister heeft ons toch gevraagd om met de sociale partners tot een overeenstemming te komen over een actualisering. Finaal moet je vaststellen dat het water te diep was.”

Het is niet duidelijk hoe het nu verder moet. Er is geen nieuwe vergaderdatum afgesproken, aldus De Leeuw. “Wij blijven wel het herenakkoord van 2002 respecteren.”

Volgens Leemans is “de mindset van de sociale partners momenteel niet bijster positief”. “We moeten nu goed nadenken”, zegt de ACV’er.

‘Regering moet het oplossen’

De werkgevers tonen zich erg ontgoocheld en verharden de toon. “Het stakingsrecht is niet absoluut: het eindigt waar andere rechten en vrijheden beginnen”, klonk het. Volgens de werkgevers verliepen de onderhandelingen de laatste weken constructief, maar gingen de vakbonden op de rem staan toen een en ander op papier moest komen. “Een expliciet verbod op een aantal zaken, zoals het blokkeren van autowegen en spoorwegen of het ontzeggen van de toegang tot het bedrijf voor werkwilligen of werkgevers, wilden ze niet duidelijk in een akkoord opnemen”, zei Karel Van Eetvelt van Unizo.

“Er gaat bijna geen week voorbij of een bedrijf wordt geconfronteerd met onwettige toestanden naar aanleiding van een actie”, zegt Van Eetvelt, die de politiek oproept om nu zelf “heel duidelijk te omschrijven wat kan en wat niet kan en ook duidelijk te maken dat er een aansprakelijkheid is voor mensen die zo’n zaken organiseren”.

Sociale partners in de Kamer

Als het overleg definitief is afgesprongen, moeten de werkgevers- en werknemersorganisaties hun standpunt komen toelichten aan de Kamerfracties, vindt Open VLD-Kamerlid Egbert Lachaert. “Idealiter gaan ze in de loop van dit proces opnieuw rond de tafel zitten om zelf tot een actualisering van het herenakkoord te komen. Zoniet zijn we genoodzaakt om als politiek zelf het heft in handen te nemen en het stakingsrecht duidelijker te omschrijven en af te wegen tegen onder meer het recht op werk en om zich vrij te bewegen.” Over wat kan en niet kan tijdens stakingsacties moet duidelijkheid geschept worden, aldus Lachaert. “Middels een nieuw sociaal akkoord als het kan, middels wetgeving als het moet.”

Vicepremier en minister van Werk Kris Peeters (CD&V) gaat nu contact hebben met de sociale partners om een duidelijk zicht te krijgen op de punten waar de besprekingen zijn vastgelopen en om een actualisering alsnog mogelijk te maken.

Peeters blijft ervan overtuigd dat sociaal overleg de beste manier is om tot een actualisering te komen van het herenakkoord, “omdat ze dan gedragen is door zowel de werkgevers als de werknemersorganisaties”. Het herenakkoord is een akkoord onder sociale partners, aldus de minister. (Belga/TE)