Er bestaat nog altijd veel verwarring en discussie over de opvang van kinderen en jongeren in scholen nu de lessen worden opgeschort vanwege de coronacrisis. De christelijke vakbond COC en de liberale VSOA Onderwijs rekenen op ‘het gezond verstand’, het socialistische ACOD Onderwijs is een stuk kritischer en wil dat ouders hun kinderen thuis houden. De Vlaamse regering belooft intussen compenserende maatregelen voor kinderopvang.
‘Zolang het mogelijk is, moeten scholen opvang organiseren tijdens de normale schooluren voor gezonde leerlingen van wie de ouders geen geschikte opvang kunnen voorzien. Het onderwijspersoneel zal zich hiervoor vanaf morgen volop inspannen.’ Dat zegt Koen Van Kerkhoven, secretaris-generaal van de christelijke onderwijsvakbond COC. ‘Maar er moeten ook maatregelen genomen worden die de gezondheid van alle werknemers blijft garanderen.’
‘De regeling die nu voorligt, betekent dat er ook maar zoveel toezicht moet voorzien worden als dat nodig is. Scholen mogen ook geen broeikast worden van het virus’, vindt Van Kerkhoven. ‘Elke leraar, lid van het ondersteunend personeel, directieteam of het onderhoudsteam dat niet geïnfecteerd wordt, moeten we beschermen om zolang als mogelijk opvang te kunnen blijven garanderen. Risicogroepen worden best vrijgesteld van toezicht. We vragen desgevallend bijstand van de preventieadviseurs.’
‘We rekenen op het gezond verstand van alle participanten: directie, alle personeelsleden, leerlingen en ouders. Er wordt lokaal onderhandeld over activiteiten van leerlingen. Maar er werd beslist dat alle lessen geschorst zijn. Scholen moeten dus hiermee omzichtig omgaan. Niet alle leerlingen beschikken trouwens over een (eigen) laptop, internet, of zijn vertrouwd met het gebruik van digitale platformen. Leraren zijn het best geplaatst om hierover – in overleg – professioneel te oordelen.’
‘De situatie waarin we ons momenteel bevinden, is ernstig’, stelt de christelijke vakbondsman vast. ‘Laten we de rust trachten te bewaren en onze verantwoordelijkheid mee opnemen. COC is ervan overtuigd dat goed sociaal overleg de beste weg is om tot gedragen maatregelen te komen.’
Scholen mogen ook geen broeikast worden van het virus.
‘Warrige communicatie’
Ook de liberale vakbond VSOA Onderwijs hoopt dat ‘het gezond verstand en pragmatisch denken de overhand zullen halen de komende dagen.’ Voorzitter Marnix Heyndrickx: ‘Ik heb al signalen opgevangen dat er directies zijn die hun personeel dingen willen laten doen die niet voorzien zijn, zoals aanwezig zijn van 8 tot 16 uur en dan nog eens voor- en naschoolse opvangen doen. Dat kan niet.’
‘Er moet lokaal overlegd worden met de delegaties van het personeel hoe men de opvang zal regelen, maar dat mag niet leiden tot onveilige toestanden. Ook niet in MPI’s of in het buitengewoon onderwijs, waar het opvolgen van de veiligheidsmaatregelen niet altijd evident is’, aldus Heyndrickx.
Ik heb er begrip voor dat het crisis is, maar die situatie vraagt dan ook meer dan ooit duidelijke en eenduidige richtlijnen.
De liberale vakbondsvoorzitter betreurt het ook dat er vorige vrijdag volgens hem ‘warrig is gecommuniceerd over de manier waarop het opschorten van de lessen moest worden ingevuld’. ‘Zo heeft het departement Onderwijs geprobeerd om de opvang die voorzien moest worden voor kinderen van mensen uit de medische sector en de zorgsector, uit te breiden naar opvang van álle kinderen. Ik heb er begrip voor dat het crisis is, maar die situatie vraagt dan ook meer dan ooit duidelijke en eenduidige richtlijnen.’
ACOD: ‘Hou kinderen thuis’
De socialistische vakbond is een stuk kritischer voor de Vlaamse regering en vraagt aan de ouders om hun kinderen thuis te houden. Zaterdag had ACOD Onderwijs kritiek geuit op de Vlaamse regering. ‘Die heeft de moed niet om de enig juiste beslissing te nemen, en de scholen vanaf maandag volledig te sluiten’, aldus algemeen secretaris Nancy Libert.
Zij vroeg ook aan de ouders om hun kinderen thuis te houden. ‘De leerlingen moeten opgevangen worden, maar lesgeven kan niet’, stelt Nancy Libert. ‘We zijn leerkrachten, maar moeten kinderen drie weken entertainen. Hoe we dit moeten organiseren, wil de Vlaamse regering niet kwijt. Die hete aardappel schuift men door naar de scholen: de directies en leerkrachten moeten het onderling bepalen’. ACOD Onderwijs noemt dit ‘onverantwoord’.
Om de opvang opgelegd tijdens de schooluren verantwoord te kunnen organiseren, moet iedereen zijn bijdrage leveren.
Het Christelijk Onderwijzersverbond (COV), de grootste vakbond voor het basisonderwijs, vindt het wijs om zo min mogelijk leerlingen naar de opvang te sturen. ‘Alleen op die manier verlagen we het risico’, zegt Marianne Coopman, algemeen secretaris van COV. De onderwijsbond roept de ouders op om hun kinderen zoveel mogelijk thuis op te vangen. Zieke kinderen blijven uiteraard thuis. Kinderen die ziek worden op school moeten verplicht opgehaald worden door de ouders.
Het COV wil dat de omstandigheden in de scholen veilig zijn. Een continue en strenge risico-analyse door de lokale schoolbesturen samen met het personeel is nodig. Leerkrachten die niet tot de risicogroepen behoren worden wel op school verwacht, tenzij er lokaal andere afspraken gemaakt worden.
‘Om de opvang opgelegd tijdens de schooluren verantwoord te kunnen organiseren, moet iedereen zijn bijdrage leveren’, zegt Coopman. ‘In overleg bekijken welke personeelsleden wanneer aan het werk moeten en kunnen gaan en op welke manier de opvang kan georganiseerd worden. Het aantal kinderen dat in groep opgevangen wordt, wordt best beperkt. Personeelsleden kunnen in een beurtrolsysteem zorgen voor de opvang.’
Het COV wijst ook op het personeel dat de voor- en naschoolse opvang verzorgt. ‘Ook hun veiligheid moet gewaarborgd worden’, zegt Coopman. ‘Als dergelijke opvang niet verantwoord kan georganiseerd worden, dan moet het schoolbestuur zijn verantwoordelijkheid nemen. Ouders en hun werkgevers zullen daar zeker begrip voor hebben en ook aan hen vragen we om de nodige flexibiliteit aan de dag te leggen inzake thuiswerk en glijdende werktijden.’
Ondersteuning
Volgens Lieven Boeve, directeur-generaal van het Katholiek Onderwijs Vlaanderen, is het moeilijk in te schatten hoeveel leerlingen precies aanwezig zullen zijn. ‘Dat is sterk afhankelijk van de mogelijkheid van ouders om thuis te blijven’, zegt hij zondagmiddag aan Belga, gevraagd naar het mogelijke effect van het opschorten van de lessen, hoewel de scholen wel opvang moeten voorzien. ‘Aangezien dit uitzonderlijke omstandigheden zijn die we nog nooit hebben meegemaakt, roepen we op tot begrip en verantwoordelijkheid.’
‘Al het schoolpersoneel wordt in principe geacht op school te zijn, tenzij er op het lokale sociaal overleg andere afspraken worden gemaakt’, voegt de topman van het vrij onderwijs er nog aan toe. ‘Heel wat scholen probeerden dit weekend al in te schatten hoeveel leerlingen aanwezig zouden zijn, om op basis daarvan de personeelsplanning voor te bereiden en beurtrollen in te plannen. Maandagochtend is er al vroeg op de dag nieuw overleg met de minister om een stand van zaken op te maken.’
‘Onze pedagogische begeleiding blijft onze scholen ondersteunen’, aldus nog Lieven Boeve, ‘zodat leerlingen tijdens deze periode kunnen blijven oefenen en er zo weinig mogelijk kennis en vaardigheden verloren gaan. Zo voorzien we online lesmateriaal en andere didactische ondersteuning. Onze digitale kanalen worden voortdurend geüpdatet met nieuw materiaal, waarmee scholen en leraren aan de slag kunnen.’
Lees verder onder de foto
De scholen van het stedelijk en gemeentelijk onderwijs zijn zich zo goed mogelijk aan het organiseren om op korte tijd de afspraken die gemaakt zijn met de overheid te realiseren: opvang voor gezonde kinderen voor wie de ouders geen andere mogelijkheden zien. Dat zegt Patriek Delbaere, algemeen directeur van de Onderwijsvereniging van het stedelijke en gemeentelijk onderwijs (OVSG).
‘Het (gezonde) personeel wordt verwacht op school’, vervolgt de OVSG-directeur. ‘De pedagogische begeleidingsdienst van OVSG is volop tips en materiaal aan het verzamelen om scholen te ondersteunen in het lesgeven op afstand. Dat stellen we vanaf morgen/maandag ter beschikking.’
Voor de allerkleinsten
Kinderdagverblijven en onthaalouders blijven open, behalve voor zieke kinderen, besliste de Nationale Veiligheidsraad vorige week. Vlaams minister van Volksgezondheid Wouter Beke (CD&V) kondigt aan dat de Vlaamse regering de kinderopvang zal ondersteunen met compenserende maatregelen, bijvoorbeeld ingeval de bezettingsgraad daalt. De compensatieregeling zal de volgende dagen vorm gegeven worden in overleg met de sector, meldt Beke.
Het is belangrijk dat ouders kunnen blijven werken en dat hun kinderen niet door grootouders, die tot de risicogroep behoren, moeten opgevangen worden. ‘Het beste wat we nu kunnen doen voor alle grootouders die tot de risicogroep behoren, is ervoor zorgen dat zij hun kleinkinderen niet moeten opvangen. Zo kunnen ook gezondheidsmedewerkers, leerkrachten, mensen in de zorgsector of veiligheidsberoepen, en alle andere ouders die niet thuis kunnen werken, toch aan de slag blijven. Het is essentieel dat zij kunnen blijven werken, zodat ons gezondheidssysteem zo goed mogelijk alle zieken, ouderen en risicogroepen kunnen ondersteunen’, aldus minister Beke.
