Nieuw vanaf april: van verplicht noodoproepsysteem in auto’s tot scores voor kinderopvang

Overzicht: een aantal belangrijke zaken die veranderen op 1 april.

Controle op discriminatie bij bedrijven

Vanaf 1 april krijgen sociale inspecteurs bij objectieve aanwijzingen van discriminatie, bijvoorbeeld na een klacht of een melding, de mogelijkheid om zich voor te doen als (potentiële) klanten of (potentiële) werknemers van het bedrijf. Op die manier kunnen ze dan nagaan of er bij de onderneming sprake is van discriminatie op het vlak van leeftijd, geslacht, geloofsovertuiging…

Er zijn wel strikte voorwaarden verbonden aan die ‘bijzondere bevoegdheid inzake discriminatie. Zo kunnen de inspecteurs ze enkel gebruiken wanneer de vaststellingen niet op een andere manier kunnen gebeuren.

Berekening uitkering langdurig zieken

Voor langdurig zieken die via deeltijdse werkhervatting opnieuw aan de slag gaan, wordt vanaf 1 april de uitkering van het ziekenfonds anders berekend.

Mensen die om gezondheidsredenen lange tijd out zijn geweest, kunnen opnieuw aan de slag via een systeem van deeltijds werken. Ze krijgen in dat geval nog een uitkering van het ziekenfonds bovenop hun loon. De nieuwe berekening is niet meer gebaseerd op het loon, maar op het aantal uren dat gepresteerd wordt. Daarnaast wordt ook een vrijstelling ingesteld voor lichte werkhervattingen wanneer de werkhervatting onder 20 procent blijft van het nieuwe werkvolume. Met andere woorden: wie het werk gedurende een dag per week herneemt, behoudt zijn volledige uitkering. Wie meerdere dagen aan de slag gaat, verliest wel een deel.

Volgens minister van Sociale Zaken Maggie De Block (Open VLD) gaat het om een financiële aanmoediging. Maar dat wordt tegengesproken door Kamerlid Meryame Kitir (SP.A). Zij had vorige week nog aangeklaagd dat de nieuwe regeling negatief zou uitvallen voor mensen die veel werken en een laag loon hebben.

Schijnerkenning kinderen aan banden

De schijnerkenning van kinderen, louter om aan verblijfspapieren te geraken, wordt aan banden gelegd.

De nieuwe regeling bevat zowel een preventief als een repressief luik. De preventieve maatregelen hebben de bedoeling mensen bewust te maken dat schijnerkenningen met het oog op verblijfsrecht niet door de beugel kunnen. Zo zou de ambtenaar van burgerlijke stand in geval van twijfel een erkenning kunnen uitstellen of weigeren. Bovendien zullen mensen niet langer in eender welke gemeente of bij eender welke notaris een kind kunnen erkennen.

Daarnaast wordt er ook repressief opgetreden. Zo wordt misbruik bestraft en kunnen schijnerkenningen nietig verklaard worden, ook wanneer de schijn pas na verloop van tijd ontdekt wordt. Bovendien wordt een schijnerkenning en de poging tot strafbaar gesteld in de Vreemdelingenwet.

De wet wordt wel nog aangevochten bij het Grondwettelijk Hof. Elf organisaties hebben vorige week een klacht ingediend omdat ze vinden dat de wet indruist tegen de Belgische grondwet en het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties. De maatregelen in de nieuwe wet zijn geheel buiten verhouding en onnodig, klinkt het nog. De klacht wordt onder meer gesteund door Unicef België en de Kinderrechtencoalitie Vlaanderen.

Noodoproepsysteem in alle auto’s

Alle nieuwe automodellen die vanaf 31 maart van de band rollen, zullen met het noodoproepsysteem eCall uitgerust moeten zijn. Aan de hand van speciaal ontwikkelde technologie zullen bij ernstige ongelukken de hulpdiensten automatisch verwittigd worden. De hulpdiensten zullen meteen op de hoogte gebracht worden van het type auto, het type brandstof, het tijdstip van het ongeluk, de exacte locatie en het aantal passagiers. Zo kan meteen worden bepaald wat voor soort hulpactie op gang moet komen.

Voor eCall zullen consumenten niet moeten bijbetalen, het is een gratis publieksdienst. De producenten van het systeem moeten garanderen dat de verzamelde gegevens volledig gewist kunnen worden, de hulpdiensten en hun partnerorganisaties mogen de ontvangen gegevens ook niet delen met derden zonder expliciete toestemming van de betrokkenen.

Het systeem zou het aantal dodelijke slachtoffers bij auto-ongevallen met tien procent moeten verminderen.Na drie jaar zal de Europese Commissie onderzoeken of het opportuun is om het systeem ook in vrachtwagens, bussen en andere voertuigen te integreren.

Snelheidsverhoging voor autocars

Autocars mogen vanaf 1 april op autosnelwegen 100 km per uur, in plaats van 90 km per uur, rijden. Voorwaarde is dat er een gordel is voorzien voor alle zitplaatsen en dat er een snelheidsbegrenzer tot 100 km per uur geïnstalleerd is.

De FOD Mobiliteit wijst erop dat de nieuwe regels over de maximumsnelheid tot een grotere uniformiteit binnen de Europese Unie zullen leiden. Ze zullen ook de verkeersveiligheid verhogen, klinkt het. ‘Autocars zullen immers niet langer verplicht zijn tussen vrachtwagens te blijven rijden.’

Daarnaast wordt het inhaalverbod bij regen opgeheven voor zowel autocars, met enkel zitplaatsen, als autobussen, die ook staanplaatsen aan boord hebben. Voor vrachtwagens blijft het inhaalverbod bij regen en de maximumsnelheid gehandhaafd.

Op 1 april gaat ook een expliciet verbod voor landbouwvoertuigen op autosnelwegen in. Tot hiertoe volstond de minimumsnelheid van 70 km per uur om te bepalen welke voertuigen op autosnelwegen werden toegelaten. Door de technologische evoluties van de laatste jaren zijn er nu ook landbouwvoertuigen die deze snelheden kunnen halen.

Kinderopvangscore

De kinderopvanginitiatieven in Vlaanderen krijgen vanaf 1 april scores voor hun pedagogische aanpak. Voortaan geldt namelijk een ‘pedagogische norm’ en de Zorginspectie zal instaan voor de naleving van die norm. Opvanginitiatieven die hardnekkig onvoldoende scoren, riskeren een aanmaning.

De voorbije jaren is door de sector, ouders en experten hard gewerkt aan het MeMoQ-project. MeMoQ staat voor ‘Meten en Monitoren van de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang’ en bestaat uit instrumenten die het moeten toelaten de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang in Vlaanderen in kaart te brengen, te verbeteren en op te volgen. Zo is er bijvoorbeeld een pedagogisch raamwerk uitgewerkt met een visie over wat kwaliteitsvolle kinderopvang moet zijn. Er is ook een wetenschappelijk meetinstrument uitgewerkt dat toelaat de pedagogische kwaliteiten van initiatieven na te meten. Verder is er voor de kinderopvanginitiatieven een zelfevaluatie-instrument uitgewerkt waarmee ze zelf de pedagogische kwaliteiten kunnen verbeteren. En als sluitstuk zijn er de controles door de Zorginspectie. Die inspectie zal vanaf 1 april nagaan of kinderopvanginitiatieven de ‘pedagogische norm’ halen. De pedagogische kwaliteit hangt onder meer af van het welbevinden, de educatieve en emotionele ondersteuning en de betrokkenheid van de kinderen. Op elk van die vlakken krijgen de kinderopvanginitiatieven een score van 1 (onvoldoende) tot 4 (uitstekend). Initiatieven die een 1 scoren zullen begeleid en opgevolgd worden. Is er geen beterschap, dan riskeren ze een aanmaning.

Online abonnementen in het buitenland

Vanaf 1 april zullen abonnees van pakweg Netflix of Spotify hun favoriete televisieseries of muziekalbums niet meer hoeven te missen wanneer ze op reis zijn in een andere lidstaat van de Europese Unie. Dat is het gevolg van nieuwe Europese regels over de portabiliteit van online content.

Wie in eigen land online muziek of films koopt of een digitaal televisieabonnement neemt, verwacht ook op reis daarvan te kunnen genieten. Dat viel in de praktijk soms tegen omdat die rechten vaak verkocht werden op territoriale basis. Die ergernis zou dra van de baan moeten zijn.

De regels gelden in eerste instantie voor betaaldiensten. Aanbieders van gratis inhoud kunnen deelnemen, maar zijn niet verplicht. Ook de aanbieders zullen er volgens Europa wel bij varen. Zij kunnen hun klanten grensoverschrijdende portabiliteit aanbieden zonder dat ze licenties moeten kopen voor andere lidstaten.

Het aanbod zal ook hetzelfde blijven. Een abonnee van Netflix bijvoorbeeld zal overal beschikken over de catalogus van zijn thuisland. De aanbieder kan zelf beslissen om het aanbod al dan niet uit te breiden tot dat van de tijdelijke verblijfplaats. De VRT, die met VRT NU een gratis mediaspeler aanbiedt, stapt mee in het verhaal. Wie een abonnement heeft, kan nu al buiten België naar de verschillende VRT-kanalen kijken.

De regels zijn bedoeld voor reizen, zakentrips, grensarbeiders en verblijven van enkele maanden in het buitenland, bijvoorbeeld in het kader van Erasmus-uitwisseling. Het is dus niet mogelijk om even de grens oversteken om een goedkoper abonnement te scoren. Het land van residentie is steeds de toetssteen. Het is aan de dienstverlener om de precieze voorwaarden vast te leggen en het land van residentie te verifiëren. Na de afschaffing van de roamingtarieven vormt de grensoverschrijdende portabiliteit van online content een nieuwe stap in de verwezenlijking van de digitale eenheidsmarkt in Europa. Volgens ramingen zouden minstens 29 miljoen mensen meteen gebruik kunnen maken van grensoverschrijdende portabiliteit. Dat aantal zou tegen 2020 kunnen stijgen 72 miljoen mensen, aldus de Commissie