Een gelekt document van het kabinet van minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) doet oppositiepartij SP.A besluiten dat de keuze voor de F-35 als vervanger van de F-16-gevechtsvliegtuigen al lang vastligt. Vandeput zegt dat het gaat om ‘een van de vele tientallen documenten die circuleerden in brainstormsessies’.
In het document, een ontwerprapport van het kabinet van Vandeput dat dateert van maart 2015 en nu bij De Standaard en de VRT terecht kwam, staat: ‘België wenst als gastland van de NAVO een blijvende en betrouwbare partner te zijn en wil deelnemen aan de nucleaire capaciteit van de NAVO. Dat kan enkel via vliegtuigen van de vijfde generatie.’
Met die ‘vijfde generatie’ wordt verwezen naar een toestel dat onzichtbaar is op de vijandelijke radar. Alleen de F-35 van het Amerikaanse Lockheed Martin voldoet daaraan. In het document wordt ook verwezen naar de ‘nucleaire ontradingscapaciteit’ die de F-16’s niet zou hebben, maar de vijfdegeneratietoestellen wel.
‘Aangezien alle opdrachten die een vierde generatietoestel – zoals de F-16 – ook door een vijfde generatie kan worden uitgevoerd, wordt geopteerd het huidige ambitieniveau verder te zetten met een vijfde generatietoestel’, zo staat nog te lezen in het document.
De tekst roept vragen op omdat Vandeput altijd heeft gezegd dat de keuze voor de opvolger van de F-16 een open competitie wordt. Er werd ook een openbare aanbesteding uitgeschreven. Intussen zijn nog maar twee concurrenten overgebleven: Lockheed Martin en Eurofighter.
‘Schijnvertoning’
Volgens SP.A-Kamerlid Dirk Van der Maelen, die het document in handen kreeg, staat vast dat de hele procedure voor de vervanging van de F-16 een ‘scam‘ (schijnvertoning) was. ‘De keuze voor de F-35 lag al in 2015 vast. Minister Vandeput heeft altijd ontkend dat de nucleaire capaciteit een belangrijk criterium zou zijn bij de keuze, maar daar blijkt niets van te kloppen.’
De nota bewijst voor Van der Maelen dat Vandeput en zijn kabinet, nog voor de onderhandelingen over het aankoopdossier en de Strategische Visie van de minister, ‘hun keuze al gemaakt hadden’.
Van der Maelen wil dat de audits die nu gevoerd worden, uitgebreid worden naar het kabinet. Volgens hem is Vandeput niet meer geloofwaardig, zo zei hij aan de VTM-nieuwsredactie.
Advies
‘Dirk Van der Maelen ziet spoken,’ zo luidt de reactie van Vandeput. Dat document is helemaal niet zo ‘superbelangrijk’ als Van der Maelen beweert, zei Vandeput op Radio 1. ‘Zo zijn er tientallen op het kabinet gepasseerd. Het enige dat telt, is de strategische visie (de leidraad voor het defensiebeleid tot 2030, met de bijbehorende investeringen en aankopen, red.), zoals die aan de regering is voorgesteld en waarvan de preambule door de regering is goedgekeurd’, zegt Vandeput. ‘Al de rest is onbelangrijk en onbestaande.’
In de finale teksten is de term ‘vijfde generatie’ uiteindelijk verdwenen, merkt de VRT op.
Wat voor Vandeput van tel is, is wat hij als minister doet met het advies dat hem gegeven wordt. ‘Dat er verschillende meningen zijn, dat mijn medewerkers soms iets voorstellen waar ik het niet mee eens ben: ik mag het maar hopen.’
De opmerking dat de audits die nu uitgevoerd worden, uitgebreid moeten worden naar het kabinet, doet volgens Vandeput niet ter zake. ‘De Federale Interneauditdienst (FIA) is onafhankelijk in haar onderzoek en bepaalt zelf de reikwijdte. De mensen op het kabinet die deel uitmaken van de vervangingsdossiers staan ter beschikking, we zullen de FIA met veel plezier ontvangen.
