Nee, Groen wil geen ‘compleet verbod’ op autoreclame

Het gemiddelde volume van een auto is de laatste jaren gestegen.

Iedere week zoekt Knack naar misleidende informatie op het internet. Een wetsvoorstel van Groen/Ecolo en CDH om reclame voor bepaalde wagens te verbieden, leidde tot scherpe reacties. Die baseerden zich echter op misleidende krantenkoppen.

Op 29 mei publiceerde Het Laatste Nieuws een artikel met als titel ‘Voorstel Groen en CDH: verbied autoreclame’. Een dag later verscheen op de website van Microsoft News een stuk met als kop ‘Groen wil compleet verbod op autoreclame’. Beide artikels lokten felle reacties uit bij politici van andere partijen, reacties die ze ook deelden op Twitter. ‘Communisme 2.0’, zo vond Europarlementslid Johan Van Overtveldt (N-VA), terwijl Bart Claes van Vlaams Belang inspiratie putte aan de andere kant van het historische spectrum: ‘Reclame ist verboten! Het bruine kantje aan het groene sprookje.’ Ook Sammy Mahdi van CD&V schoot het idee af als ‘hallucinant’ en stelde dat de auto ‘niet de baarlijke duivel’ is. Maar klopt het wel dat Groen pleit voor een totaalverbod op autoreclame?

De kritische artikels over het parlementaire initiatief van Groen/Ecolo/CDH bleken afkomstig uit de vakpers over de automobielsector.

Sigaretten

Op 27 mei hadden Sarah Schlitz en Tinne Van der Straeten (Ecolo-Groen) samen met Vanessa Matz en Georges Dallemagne (CDH) in de federale Kamer een wetsvoorstel ingediend ’tot wijziging van de wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten, houdende instelling van een verbod op reclame voor de meest vervuilende en zwaarste voertuigen’. Concreet omvatte het voorstel een verbod op advertenties voor personenwagens die meer dan 95 g/km CO2 uitstoten (147 g/km voor lichte bedrijfsvoertuigen) of zwaarder zijn dan 1399,99 kilo. Die uitstootnormen zijn dezelfde als de EU-streefcijfers voor nieuwe wagens.

Inspiratie voor hun voorstel haalden Schlitz, Van der Straeten, Dallemagne en Matz uit een studie van de Luikse professor Pierre Ozer, die ontdekte dat het overgrote deel van recente autoadvertenties zwaardere wagens met een grotere uitstoot promootten. De indieners schetsen een verband tussen deze observatie, de groeiende populariteit van zwaardere, krachtigere en meer vervuilende voertuigen zoals SUV’s, en een recente toename van het aantal fietsdoden in het verkeer. Het wetsvoorstel steunt in het bijzonder het initiatief LISA Car (LIght and SAfe Car), een charter opgesteld door groene organisaties en verenigingen van verkeersslachtoffers die het Europese wagenpark tegen 2030 lichter en veiliger willen maken. Ook de actualiteit komt in de toelichting van de wettekst aan bod: door de social distancing die de covid-19-pandemie vereist, wordt gevreesd voor een toename van individuele vervoersmiddelen en op die manier ook voor meer luchtvervuiling.

Met het voorstel pogen de indieners drie vliegen in één klap te slaan: de klimaatdoelstellingen halen door de CO2-uitstoot van Belgische auto’s te verlagen, de verkeersveiligheid verhogen aangezien grotere, zwaardere en hogere voertuigen een groter risico vormen voor zwakke weggebruikers, en zorg dragen voor de volksgezondheid door een betere luchtkwaliteit. Het wetsvoorstel spreekt van ‘een categorie voertuigen waarvan de massa en het vermogen als buitensporig worden beschouwd’ en van ‘producten die sociaal schadelijk en gevaarlijk zijn voor de volksgezondheid’. De logica om advertenties te verbieden, noemt het wetsvoorstel ‘vergelijkbaar met het verbod op reclame voor sigaretten of antibiotica’.

Autohaat

Het eerder vermelde artikel in Het Laatste Nieuws, dat gedeeld werd door Van Overtveldt en Claes, was een ingekorte herwerking van een langer stuk dat verscheen bij FLEET.be, een magazine over ‘de wereld van het wagenparkbeheer’, uitgegeven door Effective Media. Het stuk verscheen ook op Fangio.be, een autowebsite die eveneens tot de portefeuille van Effective Media behoort. Tussen die mediaoutlets en DPG, uitgever van Het Laatste Nieuws, bestaat sinds 2019 een partnerschap. FLEET en Fangio formuleerden hun koppen echter genuanceerder, respectievelijk als ‘Waarom Groen en CDH reclame voor bepaalde voertuigen willen verbieden’ en ‘Verbieden Groen en CDH binnenkort bijna alle autoreclame?’ Het artikel van Microsoft News dat Sammy Mahdi deelde, was dan weer afkomstig van het online-automagazine Auto55.be. Op de website msn.com opereert Microsoft News namelijk als een soort aggregator die enkel stukken van derden overneemt. Behalve de misleidende titel ‘Groen wil compleet verbod op autoreclame’ is het stuk in zijn geheel nogal opiniërend, met tussentitels als ‘Verblind door autohaat’ en ‘Onoordeelkundig opgesteld voorstel’.

Nee, Groen wil geen 'compleet verbod' op autoreclame

De kritische stukken met scherpe reacties op het parlementaire initiatief van Groen/Ecolo/CDH blijken dus afkomstig uit de vakpers over de automobielsector. Opvallend daarbij was nog hoe de artikels van FLEET, Fangio en HLN geïllustreerd waren met mooie vintage advertenties voor klassieke wagens. De facto, zo stelden Auto55 en FLEET, zouden de uitstootnormen in het wetsvoorstel enkel voertuigen sparen die geheel of gedeeltelijk elektrisch rijden. De grootste kritiek in de vakpers was echter gericht op de gewichtsnorm in het wetsvoorstel. Auto55 wees er bijvoorbeeld op dat elektrische wagens vaak zwaarder zijn: ‘Er is omzeggens geen enkele volwaardige plug-inhybride die minder dan 1,4 ton weegt.’ Ook kleine elektrische stadswagens zoals de Renault Zoe en de Peugeot e-208 zijn inderdaad al zwaarder dan de bovengrens die het wetsvoorstel vooropstelt.

Het verband tussen het zwaardere wagenpark en de recente stijging van het aantal verkeersslachtoffers en fietsdoden trokken de vakmedia eveneens in twijfel. Ontegensprekelijk is de gemiddelde automassa de voorbije jaren gestegen. Samen met de bredere spreiding in automassa over verschillende types en modellen is uit eerder onderzoek gebleken dat dit in de botsingsfysica een groter theoretisch risico oplevert voor de verkeersveiligheid. Maar of het stijgende aantal fietsdoden in de eerste helft van 2019 precies te wijten is aan het voorkomen van grotere en zwaardere voertuigen op de Belgische wegen, is nog niet aangetoond.

Flodder

Was het wetsvoorstel een losse flodder? De redacteur van Auto55 verwacht dat het niet uit het ontwerpstadium zal raken. Politieke steun lijkt inderdaad op het eerste gezicht te ontbreken. Groen/Ecolo nam zelf al wat gas terug en liet optekenen dat het vooral een startschot was om ‘het debat te openen’ en zeker niet de bedoeling om elektrische wagens te ontmoedigen. Een woordvoerder van Groen zegt dat er in de huidige coronatijden geen intentie bestaat om het wetsvoorstel urgent op de agenda van de commissie Klimaat te zetten. De partij stelt dat, eenmaal het voorstel op tafel komt, ‘het natuurlijk net zoals alle wetsvoorstellen vatbaar is voor constructieve suggesties en amendementen’.

Conclusie? Verschillende van de op sociale media gedeelde artikels over het wetsvoorstel hadden titels die niet accuraat blijken te zijn: Groen, Ecolo of CDH willen niet álle reclame voor auto’s verbieden, ze viseren de zwaarste modellen met de grootste uitstoot. Wel klopt het dat, met de huidige gewichtsdrempel in het wetsvoorstel, dit als ironisch gevolg heeft dat ook advertenties voor enkele types elektrische stadswagens verboden zouden worden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content