Na de hooliganmars op Gent: ‘Wij komen op voor ons land en onze belangen’

De mars in Gent zou apolitiek zijn. In de praktijk zag je er een who's who van Vlaams extreemrechts. © ID
Jef Van Baelen
Jef Van Baelen Journalist voor Knack

Wat begon als protest tegen de Voetbalwet eindigde in Gent met Hitlergroeten en racistische leuzen aan de daklozenopvang. ‘Ze hebben onze actie gekaapt, maar wat doe je eraan?

Het plan werd gesmeed bij de interland België-Japan van 14 november. Vertegenwoordigers van de harde kernen van Brugge, Standard, Antwerp, AA Gent en Anderlecht spraken af om eendrachtig een signaal te geven: de hooligans pikken het niet langer. ‘Men meet met twee maten en twee gewichten, en de voetbalfan is altijd de pineut’, zegt de woordvoerder van de Belgian Casuals. De man spreekt anoniem, want ‘mensen komen raar uit de hoek als je vertelt dat je hooligan bent’.

Hij vertegenwoordigt een los-vast hooliganverbond dat ontstond na de aanslagen in Zaventem en Maalbeek. Zware jongens van rivaliserende clubs, die normaal elkaars bloed kunnen drinken, staan in contact via geheime internetforums. In de week na de aanslagen hielden de Belgian Casuals een mars op de Brusselse Beurs die danig ontspoorde. Er werd toen afgesproken om opnieuw samen in actie te komen als de nood hoog is.

Het is aan de politiek om de veiligheid van het volk te garanderen. Kan de staat dat niet, dan komen wij op straat.

De woordvoerder van de Belgian Casuals

Waarover zijn de hooligans boos? Vooral over de Voetbalwet, zo blijkt. ‘Er is een heksenjacht bezig, en niemand trekt er zich iets van aan. Want ja, wij zijn maar hooligans, en wie een boete of een stadionverbod krijgt, zal het wel verdiend hebben, zeker? Ik ken kerels die voor een opgestoken middelvinger honderden euro’s moeten betalen. Het is als de Far West: een vage foto kan genoeg zijn voor een veroordeling, en in beroep gaan is niet toegestaan. De staat behandelt de voetbalfan als melkkoe.’

Er schijnt het een en ander te zijn misgelopen bij Club Brugge-Antwerp van 22 oktober, of dat beweren de hooligans toch. Na de match ontstonden er rellen. ‘De amokmakers waren al lang vertrokken toen de politie ingreep. Om gezichtsverlies te vermijden, arresteerde men 120 volkomen onschuldige fans. Die mensen werden zwaar aangepakt door de politie – met traangas en matrak – en moeten ook nog eens vrezen voor een hoge boete. In het ergste geval mogen ze jarenlang het stadion niet meer in. En ja, niet lang daarna had je het voorval met de krakers in Gent.’

Dat ging zo. Op 3 november voetbalt AA Gent tegen Standard. Na de wedstrijd stapt een twintigtal heethoofden op naar een kraakpand waar een Roma-gezin verblijft. De politie grijpt in voor het echt uit de hand loopt. Eén Gent-hooligan, tot voor kort voorzitter van een erkende supportersclub, belandt in de cel. De woordvoerder van Belgian Casuals: ‘Wie is hier eigenlijk de crimineel? De burgemeester van Gent houdt krakers de hand boven het hoofd, maar wanneer bezorgde burgers hun onvrede tonen, staat de politie hen op te wachten. Die jongen van AA Gent zat drie weken in de gevangenis voor een bagatel. Hij zou nooit zo zwaar zijn aangepakt als hij geen voetbalsupporter was.’

De Belgian Casuals spreken af om van 24 tot 26 november een protestweekend te houden. In de stadions van Luik, Gent, Brugge en Genk duiken spandoeken op met de tekst ‘supporters ? criminelen’. Er zijn nog andere initiatieven die niet vanuit Belgian Casuals komen, maar er wel mee in verband staan. De fans van Union lanceren een bierverkoop. De winst dient om de voetbalboetes te betalen. Op het etiket van Cuvée IDS staat een varken met een politiepet en een matrak. De apotheose van het protestweekend is de betoging in Gent op 26 november. Ene Ice Colt post de aankondiging op een gesloten hooliganforum. Het nieuws verspreidt zich op allerhande rechtse en extreemrechtse websites zonder link met het voetbal.

Turkse hooligans

Driehonderd betogers verzamelen aan het Gentse stadhuis. De afgesproken dresscode is zwart. Sommigen dragen maskers. De mars is opgezet als steun voor de gearresteerde Gent-supporter, maar die is ondertussen vrij. Zijn familie roept op om niet mee te stappen, maar de betoging gaat toch door. ‘Om druk af te laten (…), aangezien de Belgische politiek al sinds jaar en dag de bal misslaat’, zegt de aankondiging.

Twee uur lang trekt een zwarte stoet door de Gentse binnenstad. De betogers zoeken een route naar de Sleepstraat, bekend om zijn Turkse en Bulgaarse inwoners. Een politiecordon verhindert dat. Iemand gooit een steen door de ruit van een Libanees restaurant, de sfeer wordt grimmiger. Dertig heethoofden marcheren naar de daklozenopvang aan het Baudelopark, waar ze ‘We hate you, Roma, we do’ scanderen. Een vervormde voetbalslogan die bij de inwoners van het centrum erg intimiderend overkomt.

Wij wilden onze gearresteerde vriend een hart onder de riem steken, en tonen dat het beleid van burgemeester Daniël Termont (SP.A) nergens op slaat

De woordvoerder van de Belgian Casuals

‘Dat begrijpen we, maar het was niet de bedoeling om de mensen angst aan te jagen. De ene supporter toont zijn onvrede door een petitie te ondertekenen, de andere schreeuwt het uit. Wij vallen eerder in de laatste categorie’, zegt een hooligan, die betreurt hoe politiek de mars werd geïnterpreteerd door de pers. ‘Wij wilden onze gearresteerde vriend een hart onder de riem steken, en tonen dat het beleid van burgemeester Daniël Termont (SP.A) nergens op slaat. Maar als je in een rechtse hoek wordt geplaatst, luistert niemand nog naar je argumenten. Deze actie is apolitiek. Wij moeten de kerk in het midden houden: de harde kern van Standard Luik, die ook meedoet aan onze acties, is extreemlinks. Zij waren erbij in Gent, er liepen zelfs enkele Turkse hooligans mee. Maar dat lees je nergens. Het past niet in het plaatje.’

De mars bleek nochtans een who’s who van Vlaams extreemrechts. Bekendste politieke gezicht was Johan Deckmyn, Gents fractieleider voor Vlaams Belang. Vertegenwoordigers van Voorpost, Schild & Vrienden en het erg aangebrande Nieuw-Solidaristisch Alternatief pochten op de sociale media over hun aanwezigheid. Ook de Soldiers of Odin, een omstreden Antwerpse burgerwacht, liepen mee. ‘Zo gaat het elke keer: als er één Vlaams Belanger tussenzit, dan vindt de mars zogezegd plaats in hun naam. De politici hebben onze actie gekaapt, ja, maar wat doe je eraan? Wij komen op voor ons land en onze belangen, maar wat ons betreft is die boodschap noch rechts noch links.’

Burgemeester Termont laat onderzoeken of de racismewet werd overtreden. Hij beschouwt wat in Gent gebeurde als hate speech. Enkele betogers zouden de Hitlergroet hebben gebracht, al bestaan daar geen beelden van. De hooliganwoordvoerder: ‘Dat trekt men uit zijn context. Voetbalslogans gaan gepaard met handgebaren. Er liepen enkelingen bij die er misschien niet voor terugdeinzen om zo’n Hitlergroet te maken, maar ik denk niet dat het is gebeurd. Op voorhand was duidelijk afgesproken dat als er iemand zou opdagen met nazisymboliek, hij direct zou worden verwijderd. Zoiets zet de rest in een slecht daglicht. Ach, we wisten dat men ons naderhand hoe dan ook zwart zou maken.’

Schande

In zijn laatste Facebookpost toonde organisator Ice Colt zich teleurgesteld over de opkomst: ‘Driehonderd man? Een schande is dat.’ Waarna hij tekeergaat tegen ‘iedereen die niet geweest is maar wel de grote Jan uithangt achter zijn veilige Facebookaccount’. De hoop was dat het protest zou uitgroeien tot iets wat de vergelijking met de Engelse Football Lads’ Alliance (FLA) kan doorstaan. Begin oktober betoogde de FLA in Londen tegen de aanslagen in Groot-Brittannië. Tot ieders verbazing stond daar plots 42.000 man.

Belgian Casuals ziet het als een voorbeeld van wat hier ook kan. Hun onvrede over de Voetbalwet valt makkelijk te projecteren op losstaande nieuwsfeiten, zoals de Roma-krakers, onder de noemer ‘opkomen tegen onrechtvaardigheid’. ‘Het gevoel zelf onder repressie gebukt te gaan, terwijl men onnoemelijk laks is tegenover de ander’, legt de woordvoerder uit. ‘Neem de rellen in Brussel, toen Marokko zich plaatste voor de Wereldbeker. Plunderingen, de halve stad afgebroken, en niemand in de cel. Vindt u dat normaal? Wij willen de overheid een signaal geven: het is aan de politiek om de veiligheid van het volk te garanderen. Kan de staat dat niet, dan komen wij op straat.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content