Na 40 jaar: Orde van Artsen en Geneeskunde voor het Volk begraven strijdbijl

Geneeskunde voor het Volk © Belga Image
Geert Verrijken
Geert Verrijken Redactiedirecteur-hoofdredacteur Artsenkrant

Na bijna vier decennia betaalstaking, gaat Geneeskunde voor het Volk opnieuw lidgeld betalen aan de Orde der Artsen. De Orde belooft alle vervolgingen stop te zetten. Dat meldt De Artsenkrant. Zo eindigt een conflict dat af en toe op het scherp van de snee werd uitgevochten.

Net voor het zomerreces komen professor Michel Deneyer, Nederlandstalig ondervoorzitter van de Orde en dokter Dirk Van Duppen huisarts bij Geneeskunde voor het Volk (GVHV) in Deurne met spectaculair nieuws. En met de vaste wil daarover ‘verbindend te communiceren’.

‘Na de publicatie van een artikel hierover in Artsenkrant stoppen we onze betaalstaking onmiddellijk’, dixit Van Duppen. Deneyer van zijn kant is ‘heel blij dat de club opnieuw compleet is en dat de artsen van GVHV voortaan weer deel uitmaken van onze professie.’

Een hereniging die niet zonder slag of stoot ging. Het water was dan ook zeer diep. Een eerste opening kwam er in oktober 2014. Michel Bafort, toen voorzitter van de provinciale raad van de Orde van Oost-Vlaanderen, sloeg een opmerkelijk ‘mea culpa’ bij de feestelijke zitting voor jubilarissen en pas afgestudeerden. Hij erkende dat de Orde fouten had gemaakt in haar dispuut met GVHV en bood zijn verontschuldigingen aan. De Orde, zei hij, was vragende partij voor fundamentele hervormingen.

Het klonk GVHV als muziek in de oren. Hun maatschappelijke standpunten zijn welbekend. ‘Intrinsieke motivatie’ is voor artsen belangrijker dan geld. De prestatiebetaling heeft kwalijke kantjes en een zekere forfaitarisering is aangewezen. Ook van de inkomens. Dokter Van Duppen wil een geplafonneerd loon voor artsen-specialisten met als maximum het loon van een professor in een UZ. Die boodschap bracht hij in januari 2015 in een opiniestuk in De Standaard.

‘Michel Bafort kon zich daarin vinden,’ aldus Van Duppen. ‘De concurrentie tussen specialisten en de druk die structureel ondergefinancierde ziekenhuizen zetten op hun artsen om meer te presteren of supplementen aan te rekenen, zorgt bij heel wat collega’s voor burn-outs, middelengebruik en zelfs suïcide.’ De Orde deed daar wat aan met de opstart van het veelgeprezen ‘Arts in Nood’. Het resultaat was nog meer toenadering en een ‘echte’ dialoog tussen de Orde en GVHV.

‘Nieuwe Code is paradigmashift’

Naast Arts in Nood was de ‘verrassend positieve’ nieuwe deontologische Code in het voorjaar van 2018 een tweede belangrijke factor in de toenadering tussen de Orde der Artsen en Geneeskunde voor het Volk.

Van Duppen benadrukt dat de elf praktijken van Geneeskunde Voor het Volk (GVHV) helemaal achter de essentie van de Code staan. ‘Professor Michel Deneyer,’ legt hij uit, ‘vatte de basis van de nieuwe deontologische regels goed samen in zijn persbericht daarover.’

Niet langer gaat het enkel over de naleving van de eer en de waardigheid van het beroep. De deontologie beoogt in het belang van de patiënt, de volksgezondheid en het algemeen welzijn te waken over de handhaving van de morele integriteit van het beroep, de correcte invulling van de professionele autonomie van de artsen, de kwaliteit van de zorg, het vertrouwen van de burger en de bijzondere vertrouwensrelatie tussen de arts en zijn patiënten. Dit veronderstelt van artsen beroepsbekwaamheid, empathie, morele integriteit en verantwoordelijk gedrag in het kader van ons solidariteitsstelsel, aldus Deneyer in het persbericht.

Voor GVHV was dat niet meer of niet minder dan een paradigmashift. Van Duppen: ‘Michel Bafort had vooraf onze voorstellen en amendementen gevraagd. In de nieuwe codex hield de Orde daar ook effectief rekening mee. Zo werd een serieuze opening gemaakt en stelden we de zin van een betaalstaking in vraag.’

Mensen zonder papieren

Ook de ordinale adviezen in verband met de vernieuwde tuchtrechtprocedure vielen bij GVVH in goede aarde. Zittingen zijn voortaan in principe openbaar, de rechtspraak wordt meer uniform -en hangt dus niet langer af van de Provinciale Raden- en de Orde versterkt de positie van de patiënt.

‘Dat alles,’ dixit Van Duppen, ‘gaat in de richting van een democratisering. Daarbij komt dat we positief verrast waren door het stevige Ordinale standpunt in verband met de medische hulp van collega’s aan mensen zonder papieren. De Orde ging in tegen de hetze die sommige politici ontketenden.’

CanMeds

Dirk Van Duppen is niet te beroerd om te erkennen dat ook Geneeskunde Voor Het volk veranderde. ‘Onze verhouding met en ons beeld van de collega’s is bijgestuurd. Er zijn nu heel wat samenwerkingsverbanden met kringen, ziekenhuizen enz. GVHV is gaan inzien dat ons initiële sectaire, radicale beeld niet klopt. Het gros van de collega’s wordt niet door geld gedreven. Net zoals bij GVHV gaat het over intrinsieke motivatie, autonomie en mensen kunnen helpen. We hebben ons beeld dus gecorrigeerd.’

Daarnaast stelt Van Duppen vast dat het Canadese competentiesysteem CanMeds -de arts draagt maatschappelijke verantwoordelijkheid in een solidaire gezondheidszorg en is de gezondheidsadvocaat van de patiënt- vandaag het referentiekader vormt in de huisartsenopleiding. ‘Dat sluit nauw aan bij onze kernwaarden’, zegt hij.

Hoge Raad

Uiteraard veranderde ook de maatschappij. De gezondheidszorg democratiseerde, artsen staan niet langer op een verhoogje. ‘We evolueren naar een partnership, een dialoog en shared decision making samen met de patiënt. ‘Doctor-centered care‘ wordt patient-centered care‘. De solist die collega’s als concurrenten beschouwt is niet meer.’ Artsen werken nu meer -multidisciplinair- samen. Nogmaals verwijst Van Duppen naar dokter Bafort: ‘Maatschappelijk en sociaal zijn er veel belangrijkere zaken dan het betalen van lidgeld aan de Orde. Er is de toenemende commercialisering, de ondermijning van de solidariteit enz.’

Alle toenaderingen ten spijt blijft GVHV wel kritisch. Nog steeds wil GVHV de Orde als instituut beheerd door artsen vervangen door een Hoge Raad voor Medische Deontologie met daarin vertegenwoordigers van alle maatschappelijke geledingen.

‘Goede geneeskunde’

In een reactie verheugt professor Michel Deneyer, Nederlandstalig ondervoorzitter van de Nationale Raad, er zich over dat GVHV opnieuw lidgeld betaalt. ‘GVHV levert op medisch vlak zeer goed werk. En ze zijn sociaal bewogen. Zo wordt de nieuwe code als het ware ter plekke ingevuld.’

Deneyer wijst erop dat de Orde ook al lang geen deurwaarders meer stuurt of goederen in beslag laat nemen (de laatste maal was in 2014). ‘Het is plezierig vast te stellen dat de geesten gerijpt zijn en de neuzen nu allemaal terug in de zelfde richting staan. Beide partijen hebben water in de wijn gedaan en zijn naar elkaar toegegroeid. Dat is goed want in fine gaat het over de inhoud en niet over de verpakking’, dixit Deneyer.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content