‘Misleidend fruit op etiketten’: ‘Willen we dan leven in een wereld zonder marketing?’

Chris Moris van Fevia reageert op het opiniestuk van Laurens De Meyer waarin de ‘verborgen suikers’ in onze voeding vergeleken werden met sjoemelsoftware. ‘Willen we leven in een wereld waarin we niet een beetje mogen dromen, en waar voeding enkel functioneel wordt?’

Test Aankoop pakte enkele weken geleden uit met een dossier over wat de consumentenorganisatie “misleidend fruit op etiketten” noemt. Een fundamenteel debat over correcte informatie naar de consument juichen we als voedingsindustrie uiteraard toe. Maar laten we dat dan wel correct voeren en zoeken naar een constructieve oplossing, bijvoorbeeld via een geloofwaardig orgaan zoals de JEP (Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame).

Een van de meest gehoorde insinuaties is dat voedingsbedrijven er enkel op uit zouden zijn om winst te maken. Uiteraard willen onze bedrijven rendabel zijn. Hoe anders zouden we erin slagen om als enige industriële sector de werkgelegenheid in ons land reeds 10 jaar op pijl te houden? Maar dat ten koste van alles, inclusief de gezondheid van de consumenten die onze producten dagelijks kopen: in geen geval. Consumenten nemen dagelijks onze producten in huis en onze bedrijven beseffen maar al te goed dat er met dat voorrecht ook een verantwoordelijkheid gepaard gaat. Dat betekent ook dat we als voedingsindustrie regelmatig in de spiegel durven kijken en onze verantwoordelijkheid opnemen. De dioxinecrisis is daarvan een goed voorbeeld: door de radicale aanpassingen toen staat ons land vandaag aan de top qua voedselveiligheid. Een andere voorbeeld is de marketing naar kinderen toe, waar tal van grote adverteerders met The Belgian Pledge de vrijwillige keuze maken om niet te adverteren naar kinderen jonger dan 12 jaar.

Duidelijkheid

De actie van Test Aankoop bevestigt dat er over de informatie op de verpakkingen van voeding nood is aan een maatschappelijk debat. Volgens Test Aankoop moet de verpakking van een voedingsproduct “een identiteitskaart zijn waarop de consument in een oogopslag ziet welke ingrediënten een product bevat”. Welnu: paradoxaal genoeg toont Test Aankoop met hun onderzoek zelf aan dat die identiteitskaart bestaat. Wat heeft de consumentenorganisatie immers moeten doen om te achterhalen welke ingrediënten er in de betrokken zitten? Eén ding slechts: de verpakking omdraaien en aflezen wat er op het etiket staat. Net zoals de wet dat voorschrijft. Want laten we niet vergeten: voedingsbedrijven moeten vooreerst de talrijke Europese wetten ter bescherming van de consument naleven. De recente “Food Information to Consumers” wetgeving is dan ook een stap vooruit en zorgt voor meer duidelijkheid en eenduidigheid.

Tegelijk mogen we de ogen niet sluiten voor de bezorgdheid over de balans tussen factuele informatie en marketing op het etiket. Daarover gaan we graag het debat aan met consumentenorganisaties, met het oog op constructieve en haalbare oplossingen. Zoals reeds aangehaald zien we daarin een centrale rol weggelegd voor de JEP (Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame), die vandaag reeds controle uitoefent op de advertenties van voedingsbedrijven. De wet blijft de ultieme toetssteen maar tegelijk moeten we durven erkennen dat veel consumenten niet steeds bewust de etiketten lezen. Net dat is nodig om geïnformeerde beslissingen te nemen, maar vaak ontbreekt daartoe de tijd en de kennis. Dat laatste is ongetwijfeld een uitdaging voor ons onderwijs: leer consumenten kritisch en bewust omgaan met voeding en leer het belang van een gezonde levensstijl.

Wie de actie van Test Aankoop aangrijpen om zonder enige zin voor nuance alle schuld in de schoenen van de voedingsindustrie te schuiven, zoekt niet naar een een constructieve oplossing. Gegronde kritiek nemen we serieus, maar “verborgen suikers” die vergeleken worden met sjoemelsoftware (terwijl ze gewoon in de ingrediëntenlijst staan), is dat is geen belediging voor de intelligentie van de gemiddelde consument?

Test Aankoop zelf betwist niet dat fabrikanten de ingrediëntenlijst correct en volledig weergeven, maar stelt vragen bij de marketing die deel uitmaakt van de verpakking. De consumtenorganisatie stelt daarbij een belangrijke vraag naar de grens van die marketing. Wij maken daarbij de bedenking als we wel willen leven in een wereld zonder marketing, een wereld waarin we niet een beetje mogen dromen en waar voeding enkel functioneel wordt? Ik vermoed dat weinigen zover willen gaan, wij zeker niet. Maar laten we hierover vooral, zonder in slogans te vervallen, een constructief debat aangaan.

Chris Moris

Secretaris-generaal FEVIA, federatie van de Belgische voedingsindustrie