Met de ambulance naar het vaccinatiecentrum: senioren creatief met vervoer

Het vaccinatiecentrum in Heverlee op 17 maart 2021. © Francisco Seco / AP
Tex Van berlaer
Tex Van berlaer Journalist Knack

Met man en macht probeert Vlaanderen de senioren naar het vaccinatiecentrum te krijgen. De ouderen schakelen zelfs ambulances in. ‘Maar wij adviseren om eerst het vaccinatiecentrum te contacteren’, zegt het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid.

Werd u al ingeschakeld om opa of oma naar het vaccinatiecentrum te brengen? Die kans is bestaande, nu de vaccinatiecampagne stilaan echt op dreef komt. Ondertussen hebben ruim 1,4 miljoen Belgen minstens één dosis van het covid-19-vaccin gekregen, of ruim 12 procent van de volledige bevolking. De komende weken zal de druk op de vaccinatiecentra alleen nog maar toenemen.

In de week van 3 mei zullen alle 65-plussers een eerste dosis hebben gekregen. Ze moeten zich in de eerste plaats wenden tot het vaccinatiecentrum in de buurt, waarvan er 95 zijn in Vlaanderen.

Voor heel wat senioren is de weg naar het centrum een uitdaging, zeker voor de 80-plussers. Sommigen zijn slecht te been. Voor hen die bedlegerig zijn of andere ernstige aandoeningen hebben, is het een optie om de vaccinatie thuis te laten verlopen door de huisarts of door een mobiel vaccinatieteam. Maar in eerste instantie is het de bedoeling dat de personen naar het centrum zelf gaan.

Om die klus te klaren worden alle registers opengetrokken.

Rolstoelvervoer

Begin dit jaar besliste de Vlaamse regering om gemiddeld 10.000 euro per vaccinatiecentrum uit te trekken om het vervoer in goede banen te leiden. Dat bedrag werd kort nadien verdubbeld. Van bij het begin kregen de lokale besturen vrijwel carte blanche om te bepalen welke vervoersmodi ze willen inschakelen. ‘Er is immers een grote diversiteit, afhankelijk van de lokale context en de afstand tot het vaccinatiecentrum’, aldus minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open VLD) in februari.

Er zijn heel wat mogelijkheden. Gemeenten zorgen voor gratis openbaar vervoer of pendelbussen naar de vaccinatiecentra. Daarnaast kijkt men naar de Minder Mobielen Centrale. Dat is een dienstverlening aangeboden door de gemeente, het OCMW of een andere organisatie, waarbij vrijwilligers mensen met een beperkte mobiliteit vervoeren.

Maar niet elke gemeente beschikt over zo’n dienst. En waar ze wel bestaan, volstaat de capaciteit niet altijd om aan de grote vraag te voldoen. Onder meer de Antwerpse gemeente Brasschaat trof daarom een regeling met taxi’s en andere verhuurdiensten.

Niet elke bus of taxi is echter geschikt voor de vele senioren die in een rolstoel zitten. Daarvoor wordt er onder meer naar ambulanciers gekeken.

Navraag bij verschillende firma’s leert dat ouderen ook hun weg vinden naar die privé-ambulancediensten. Het gaat dan om niet-dringend rolstoelvervoer, waarbij er in de wagen een platform aanwezig is waarop de rolstoel kan worden vastgemaakt.

Vaccineren op de Heizel, Brussel, op 18 maart 2021.
Vaccineren op de Heizel, Brussel, op 18 maart 2021.© HATIM KAGHAT / Belga

40 kilometer met de ambulance

Ook hier zijn er grote verschillen. Zo trof het Oost-Vlaamse Eeklo een afspraak met de lokale ziekenvervoerdienst om mensen van en naar het vaccinatiecentrum te brengen. ‘We hebben een eigen busje waarmee we rolstoelgebruikers vervoeren’, zegt burgemeester Luc Vandevelde (SMS). ‘Als dat busje bezet is, regelen we vervoer voor iedereen die moeite heeft om in het centrum te geraken.’ Het vervoer is kosteloos voor de gebruiker.

In vele andere gevallen contacteert de persoon zelf een ambulancedienst. In dat geval betaalt de gebruiker wel. En daar lijkt de prijs nogal te variëren.

Sommige ambulancediensten gaan ervan uit dat de mutualiteiten zullen bijspringen en hanteren hetzelfde tarief als het normale rolstoelvervoer naar het ziekenhuis. Niet-dringend rolstoelvervoer kost bij de Christelijke Mutualiteit (CM) bijvoorbeeld 20 euro per enkele rit.

Al valt het nog te bezien in welke mate ziekenfondsen zullen tussenkomen. ‘Dat is op dit moment nog niet volledig duidelijk, want vaccinatievervoer is in principe niet hetzelfde als echt ziekenvervoer’, zegt Lies Durnez van Mutas, een samenwerkingsverband van verschillende mutualiteiten. ‘Wij zijn nog aan het kijken welke fondsen tussenkomen en we zijn voortdurend in overleg, ook met de overheid.’

In ieder geval loopt de afstand soms op. Zo vervoerde het Ambulancecentrum Antwerpen vorige week een Antwerpse rusthuisbewoner naar Dendermonde, zegt zaakvoerder Kris Verbeeck. De persoon was nog maar net verhuisd, maar stond nog ingeschreven in het vaccinatiecentrum van de oude woonplaats, zo’n 40 kilometer verderop. In dat geval kan het prijskaartje oplopen.

Het is dus geen overbodige luxe om eerst het ziekenfonds op te bellen, zegt Mutas.

Vaccineren in Heverlee op 17 maart 2021.
Vaccineren in Heverlee op 17 maart 2021.© Francisco Seco / AP

Callcenter

Er zijn ook andere manieren om de vaccinatie dichter bij de bevolking te brengen. Zo werkt het Antwerpse vaccinatiedorp VacCovid op Spoor Oost met 36 tijdelijke vaccinatielocaties, veelal in lokale dienstencentra.

De stad verkiest evenwel om naar het vaccinatiedorp te gaan zolang het enigszins kan. ‘Zo houden we de tijdelijke vaccinatielocaties vrij voor de meest kwetsbaren’, zo staat er op de website. Bovendien worden de eerste prikken in de tijdelijke locaties pas in de komende weken verwacht.

Ook het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid adviseert om in de mate van het mogelijke naar het vaccinatiecentrum zelf te gaan.

Als die trip een te grote uitdaging lijkt, adviseert het agentschap om eerst naar het vaccinatiecentrum te bellen, vooraleer zelf kosten te beginnen maken door ambulances in te schakelen. ‘Het callcenter van het vaccinatiecentrum kan u informeren over het lokale vervoersaanbod’, zegt Joris Moonens.

Dat gemeenten zelf allerlei initiatieven nemen, is goed nieuws. ‘Dat was ook uitdrukkelijk hun opdracht. Taxi’s, Minder Mobiele Centrales, gratis openbaar vervoer … alles is goed om mensen naar het centrum te krijgen.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content