Heel wat Belgische treinen, spoorlijnen en rangeerstations zijn geen eigendom van de NMBS of van Infrabel, maar behoren toe aan weinig transparante trusts in het Amerikaanse belastingparadijs Delaware. Dat blijkt uit een donderdag verschenen onderzoek van het weekblad Le Vif.
Le Vif kwam louter toevallig uit bij zes trusts die in Delaware zijn gevestigd en waarmee de Belgische spoorwegmaatschappij verbonden is door middel van leasingcontracten tot 2031, 2034 en 2035 door in een zoekmachine voor Belgische bedrijven te zoeken op het trefwoord ‘NMBS’. In de resultaten doken ook nog twee andere trusts op die in augustus 2020 werden opgericht in Connecticut, maar inmiddels ontbonden zijn.
Tussen 2001 en 2003 werden acht transnationale leasingcontracten ondertekend. Per 31 december 2014 hadden die betrekking op 2.217 eenheden rollend materieel ‘waarvan de contracten een initiële looptijd van 12 tot 28 jaar hebben’, telecommunicatieapparatuur (contracten met een looptijd van 16 jaar), spoorweginfrastructuur zijnde rangeerterreinen en hogesnelheidslijnen (20 tot 31,5 jaar) en administratieve gebouwen (29,5 jaar).
Concreet verkocht spoorwegmaatschappij NMBS aan deze trusts een deel van haar activa, die het nu van diezelfde trusts huurt. Een groot deel van het materieel en de infrastructuur van het overheidsbedrijf wordt dus gecontroleerd door particuliere Amerikaanse entiteiten.
Het Rekenhof, dat in 2012 de financiële stromen van de NMBS-groep onderzocht, heeft de kolossale impact van dit alternatieve financieringssysteem op de rekeningen van de NMBS-groep al belicht: op 31 december 2011 bedroeg de nettoschuld gelieerd aan de cross border leasing 1,1 miljard euro, een derde van de geconsolideerde nettoschuld van de groep. Het gaat om de som van de toekomstige huurgelden die de NMBS contractueel heeft voorzien om de treinen en andere activa tot het einde van de verschillende leasingcontracten van de trusts te huren.
Noch de NMBS, noch Infrabel wensten te reageren op vragen van Le Vif, meldt het weekblad. Minister van Mobiliteit Georges Gilkinet liet op zijn beurt optekenen dat hij opheldering wil over alle lopende cross border leasingcontracten tussen de NMBS en de trusts.
