Jan Jambon zou volgens Ben Weyts wel eens de volgende Vlaamse minister-president kunnen worden, als opvolger van Geert Bourgeois. ‘Mogelijk probeert hij hier zachtjes een bocht in te leiden. Hij verzacht de landing om het beeld te vermijden van een stichtend lid dat gedesavoueerd raakt.’
Een federale regering met een meerderheid aan Vlaamse maar niet aan Waalse zijde, geleid door een volbloed flamingante partij die de splitsing van België in het eerste artikel van haar statuten heeft staan: dat moest wel vonken geven. Maar mede door de afgesproken communautaire radiostilte vervelde N-VA in de cenakels van de Wetstraat van Vlaamse zweeppartij naar staatsdragende machtspartij. Als er iemand de saboteur in Michel-I was, dan wel Kris Peeters, de vicepremier van de anders zo standvastige christendemocraten, die tegen zijn natuur de linkse flank van de regering moest bewaken.
Tegelijk werd vicepremier voor N-VA Jan Jambon, die mee de basis legde voor de Vlaams Belang-afdeling in Brasschaat en een tijdlang politiek secretaris van de Vlaamse Volksbeweging was, steeds meer een serene rots in de branding van de federale regering. Zeker, er waren onnodige opstootjes: zie onder meer de ongefundeerde uitspraak over moslims die in Molenbeek op straat dansten na de aanslagen in Brussel, de even twijfelachtige bewering begin dit jaar dat het aantal Soedanezen in ons land ‘exponentieel’ gestegen was, en heibel rond een verbindingsofficier in Turkije. Desalniettemin bracht Jambon vaak rust en prees Charles Michel hem voor de goede samenwerking en opperbeste verstandhouding.
Vanuit die optiek is het niet onlogisch dat Vlaams minister Ben Weyts suggereert dat Jambon wel eens de volgende Vlaamse minister-president zou kunnen worden. Het is wél verrassend omdat N-VA op die positie al iemand heeft, Geert Bourgeois, die nog niet met zoveel woorden heeft aangegeven er de brui aan te willen geven.
Maar binnen de partij staat het enthousiasme voor Bourgeois II op een laag pitje, vermoedt politoloog Nicolas Bouteca (UGent): ‘Het is iets dat je vaker hoort over Bourgeois: hij is een beetje een grijze figuur, en met het Vlaamse niveau is misschien wel meer mogelijk dan wat hij ermee doet. Ook over zijn Septemberverklaring was, bijvoorbeeld in de media, te horen dat die erg saai was en dat er niet echt een visie uit naar voren kwam. Geert Bourgeois is natuurlijk altijd die wat saaiere techneut geweest – en in 2003 heeft hij daarmee veel voorkeursstemmen gehaald en zijn partij overeind gehouden.’
Je hoort het vaker: Bourgeois is een beetje een grijze figuur, en met het Vlaamse niveau is misschien wel meer mogelijk.
Jambon is zeker niet de eerste N-VA’er die voor de post van Vlaamse regeringsleider genoemd wordt. Jaren terug was Liesbeth Homans een serieuze kanshebber, maar het is een publiek geheim dat Homans al lang niet meer de leading lady van N-VA is en dat de partij ontevreden is over de resultaten van haar ministerambt. Dat haar naam niet meer genoemd wordt, bewijst dat. Bart De Wever zelf werd ook al naar voren geschoven, maar vooralsnog heeft die de handen meer dan vol als burgemeester van Antwerpen en partijvoorzitter, twee functies die hij nog niet meteen van plan is uit handen te geven.
Er is ook Theo Francken. Zijn beleid op Migratie en Asiel heeft zijn populariteit naar indrukwekkende hoogten gevoerd, maar op Twitter en – belangrijker – in de federale regering gedraagt Francken zich al te vaak als een olifant in een porseleinwinkel. De aanvaringen, met daaropvolgende excuses, met Charles Michel zijn legio. Dat is niet het ideale profiel voor een minister-president die ook in woelige wateren kalmte moet tonen en de eensgezindheid in de regering moet bewaren. Dan kan Francken misschien beter klaargestoomd worden als minister van Onderwijs, misschien wel in de regering Jambon I.
De suggestie van Weyts lijkt in ieder geval meer dan een terloopse opmerking. Geert Bourgeois is niet alleen de minister-president maar bovenal een van de founding fathers van de partij. Door de geesten te masseren en nu al publiek te anticiperen op een wissel van de wacht, probeert N-VA volgens Bouteca mogelijk de exit van Bourgeois elegant te houden. ‘Als op een bepaald moment als het ware plots beslist wordt dat Bourgeois geen kans maakt om opnieuw regeringsleider te worden, komt dat hard aan. Weyts is woordvoerder geweest en kent dus het klappen van de zweep: mogelijk probeert hij hier zachtjes een bocht in te leiden. Hij verzacht de landing om het beeld te vermijden van een stichtend lid dat gedesavoueerd raakt.’
Het is niet de enige pion die al in stelling wordt gebracht voor de verkiezingen van 2019. N-VA hoopt Vlaams minister Philippe Muyters te kunnen wegsluizen naar het bestuur van de Europese Investeringsbank, maar ook MR aast op die benoeming. In de federale regering krijgt Sander Loones dan weer zes maanden om gezichtsbekendheid te verwerven als minister van Defensie. In principe kon ook Theo Francken die honneurs een half jaar waarnemen, maar met Loones kan N-VA een nieuw West-Vlaams boegbeeld lanceren als opvolger van Geert Bourgeois.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
