Martha Balthazar

‘Een geschiedenis van spoken: dit is een tijd van mensen die als schimmen door het leven gaan’

Martha Balthazar Theatermaker en columnist voor Knack.

Deze tijd, de geschiedenis die wij samen maken, is een verhaal van spoken.

Dit is het verhaal van de politicus die zich, ooit jong en vol energie, verantwoordelijk voelde voor een wereld in verandering. Die natuurlijk ook niet wist hoe het machtsspel moest worden gespeeld, en dus om niet door de mand te vallen nadeed wat degenen rond hem deden. Die zichzelf ondertussen, in al zijn praatjes, nog amper herkent. Vervreemd van zijn dromen en zijn engagement.

Dit is het verhaal van de rechter die zich na jaren ervaring heeft neergelegd bij de traagheid van haar werk, bij het onrecht dat tussen de mazen van de wet verdwijnt. Die zich sterk moet houden om niet te verdwijnen in het eindeloze papierwerk. Vervreemd van de vraag om rechtvaardigheid.

Dit is het verhaal van de bankbediende die de dingen graag goed doet en dus correct. Die het misschien wel vreselijk vindt dat ze de vrouw voor zich geen lening mag geven. Maar haar toch plichtsgetrouw uitlegt waarom zij voor dit geluk niet in aanmerking komt. Vervreemd van haar empathie en haar gevoel van verantwoordelijkheid.

Dit is het verhaal van de academicus die vermoeid toeleeft naar de volgende deadline van een paper die niemand zal lezen. Vervreemd van zijn kennis en de kracht die kennis heeft.

Dit is het verhaal van de politieagente die van haar eigen gewelddadigheid schrikt wanneer ze ingaat op de orders om een meute betogers weg te krijgen. Vervreemd van haar handelen en haar moraal.

Dit is natuurlijk nog steeds het verhaal van de arbeider die iets produceert waar aan de andere kant van de wereld een andere arbeider of een robot verder mee aan de slag gaat. Vervreemd van zijn arbeid op een manier waar zelfs Marx versteld van zou staan.

Dit is het verhaal van de winkelverantwoordelijke die voorzichtig bij haar baas aanbrengt of ze het eten dat ’s avonds moet worden weggegooid niet aan de mensen op de stoep mag geven. Maar het idee laat varen wanneer ze gewezen wordt op de voorschriften van een of andere FOD. Vervreemd van haar eigen kunnen. 

Dit is het verhaal van iemand aan de keukentafel die zich niet kan voorstellen hoe ze zich bij die wereld moet neerleggen, maar zich nog minder kan voorstellen wat ze eraan kan doen. Eenzaam door het gevoel van onmacht.

Dit is het verhaal van al die anderen, ook aan hun keukentafel met exact datzelfde gevoel, die elkaar in hun eenzaamheid niet lijken te vinden. 

Deze tijd, de geschiedenis die wij samen maken, is een verhaal van spoken. Van zogenaamd vrije mensen die, vervreemd van hun macht en verantwoordelijkheid, als schimmen door het leven gaan. Die zich niet meer vereenzelvigen met hun handelen of met de wereld die ze bewonen. Een verhaal dat geschreven wordt vooral doordat iedereen de handen ervanaf haalt. De vraag is: hoe worden spoken wakker?

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content